ІV Жаңа сабақты бекіту. Тест жұмыстары: Хромосомалық аурулар дегеніміз не?
Хромосома санының еселеніп өсуі;
Ә.Клиникалық сипаттары жаіынан түрліше болып келетін адамдар паталогиясының үлкен бір тобы;
Б. Диплоидты хромосома жиынтығында бір хромосоманың 3 дана күйінде болуы;
В. Аутосомды не жыныс хромосомалар сандарының ауытқуы;
Г. Оргоноидты хромосома жиынтығында бір жұп хромосоманың болуы;
Көптеген хромосомалық аурулардың пайда болуының басты себебі неде?
А. Аутосомды не жыныс хромосомалар сандарының ауытқуы салдарынан;
Ә. Ақыл есінің туа біте кем болуы;
Б. Диплоидты хромосома жиынтығында бір жұп хромосомалардың болмауы;
В. Хромосома сандарының не хромосома құрылымдарының бұзылуы;
Г. Диплоидты хромосома жиынтығында 1 хромосомалық сыңар күйінде болуы;
“Эдвардс синдромын“ Эдвардс нешінші жылы айқындап тапқан?
А. 1958
Ә. 1959
Б. 1957
В. 1961
Г. 1960
“Эдвардс синдромының“ жиілігі қанша?
А. 1/4500 – ден 1/650 – ге дейін;
Ә. 1/300 – ден 1/400 – дейін;
Б. 1/4500 – ден 1/550 – ге дейін;
В. 1/350 – ден 1/330 – ға дейін;
Г. 1/220 –ден 1/200-ге дейін;
“Патау синдромын“ нешінші жылы Патау және оның әріптестері сипаттап жазған?
А. 1960
Ә. 1961
Б. 1962
В. 1963
Г. 1964
“Патау синдромының“ клиникалық сипаттары?
А. Тұмсықтары шығынқы;
Ә. Таңдайлары жырық және көздері өте кішкентай;
Б. Бұлшық еттерінің нашар дамуы;
В.Иықтары кең;
Г. Ақыл естері кем;
“Патау синдромының“ жиілігі?
А. 1/2500 – 3000 жуық;
Ә. 1/3000 – 4000 жуық;
Б. 1/4000 – 5000 жуық;
В. 1/4500 – 55900 жуық;
Г. 1/3500 – 4000 жуық;
“Клайнфельтер синдромының” жиілігі?
А. 2/500;
Ә. 1/500;
Б. 3/500;
В. 4/500;
Г. 5/500;
“Шерешевский – Тернер синдромын” нешінші жылы Шерешевский сипаттады?
А. 1925
Ә. 1929
Б. 1926
В. 1927
Г. 1928
10. “Шерешевский – Тернер синдромын” нешінші жылы Тернер ашты?
А. 1933
Ә. 1934
Б. 1935
В. 1938
Г. 1939
11. “Шерешевский – Тернер синдромының” орташа жиілігі:
А. 1/1000;
Ә. 1/2000;
Б. 1/3000;
В. 1/4000;
Г. 1/5000;
12. “Мысық айқайы синдромы” 1965 жылы кім дәлелдеді?
А. Шерешевский;
Ә. Тернер;
Б. Патау;
В. Герман;
Г. Эдвардс;
13. Синдром дегеніміз не?
А. Аутосомды не жыныс хромосомалар сандарының;
Ә. Белгілі бір ауруға жатпайтын бірнеше ауру белгілерінің бірадамға қатар келуі;
Б. Диплоидты хромосома жиынтығында бір жұп хромосоманың болмауы;
В. Диплоидты хромосома жиынтығында бір хромосомалық сыңар күйінде болуы;
Г.Клиникалық сипаттар жағынан түрлеше болып келетін адамдар паталогиясының үлкен бір тобы.
14. “Дауын синдромын” Дауын алғаш рет нешінші жылы сипаттап жазған?
А. 1855;
Ә. 1866;
Б. 1867;
В. 1864;
Г. 1869;
15. “Дауын синдромының” негізгі себептері неше жылдан кейін анықталған?
А. 10;
Ә. 20;
Б. 30;
В. 70;
Г. 100;
16. “Дауын синдромының” негізгі клиникалық сипаты:
А. Оларды оқып үйретуге болады, бірақ жазуға, санауға уйрету мүмкін емес;
Ә. Тұмсықтары шығыңқы;
Б. Иықтары кең;
В. Бұлшық еттері нашар дамиды;
Г. Ақыл естері кем;
17. “Эдвардс синдромының” негізгі клиникалық сипаттамасы:
А. Ақыл – естері кем;
Ә. Мысықша мияулайды;
Б. Иықтары кең;
В. Өте жеңіл, бойы кішкентай, жақтары нашар дамыған;
Г. Құлақтары кішкентай;
18. Қай синдромының негізгі клиникалық сипаттамаларына мыналар жатады: Қол саусақтары өте ұзын немесе өте қысқа болып, 2 – 5 саусақтары ерекше орналасады......
19. Қай синдром ер адамдарда көбірек кездеседі?
А. Патау синдромы;
Ә. Эдвардс синдромы;
Б. Клайнфельтер синдромы;
В. Шерешевский – Тернер синдромы;
Г. Мысық айқайы синдромы;
20. Бойлары өте ұзын, иықтары тар, бөкселері кең, бұлшық еттері нашар дамыған – бұл қай синдромға тән сипаттама?
А. Патау синдромы;
Ә. Даун синдромы;
Б. Клайнфельтер синдромы;
В. Эдвардс синдромы;
Г. Мысық айқайы синдромы;
21. Қандай синдроммен ауырған адам бедеу болады?
А. Даун синдромы;
Ә. Клайнфельтер синдромы;
Б. Эдвардс синдромы;
В. Патау синдромы;
Г. Шерешевский – Тернер синдромы;
22. “Мысық айқайы” синдромының клиникалық сипаттамасы:
А. Мысықша миялап, жалынышты күйде болу;
Ә. Ақыл естері кем болу;
Б. Құлақтарының кішкентай болуы;
В. Тұмсықтары шығыңқы;
Г. Бұлшық еттері нашар дамиды;
23. “Мысық айқайы синдромының” негізгі фенотиптік белгілері:
А. Бойлары қысқа, күндері жетпей туылады;
Ә. Бас сүйегі кішкентай;
Б.Беті дөңгелек, эпикант дамыған, микроцефалия және жүрегінің ақаулары айқын білінеді;
В. Құстұмсық болып келеді;
Г. Иектері тегіс;
24.Қандай синдроммен ауырған бала ерте өліп қалады, көп дегенде 2 – 3 жыл өмір сүреді?
А.Шерешевский – Тернер синдромы;
Ә.Клайнфельтер синдромы ;
Б.Эдвардс синдромы;
В.Патау синдромы;
Г. Мысық айқайы синдромы;
25. Тұқым қуалайтын аурулар деп -....
А.Туа біткен ауруды айтады;
Ә.Өсе келе қалыптасатын ауруды айтады ;
Б.Жұқпалы ауруды айтады;
В.Зиянды заттар әсерінен пайда болатын ауруды айтады;
Г.Балаға ата – ана мен олардың арғы ата – тегімен берілетін ауруларды атайды;
26. Тұқым қуалаушылықтың заңдылығын зерттейтін ғылым:
А.Ботаника;
Ә.Генетика;
Б.Зоология;
В.Анатомия;
Г.Эволюция;
27. Түс айыра алмайтын ауру?
А.Кретинизм;
Ә.Дальтонизм;
Б.Ревматизм;
В.Мешель;
Г. Цирроз;
28.Тұқым қуалайтын аурулар:
А.Грипп;
Ә.Туберкулез;
Б. Аллергия;
В.Гастрит;
Г. Дальтонизм;
29.”Шерешевский – Тернер” ауруының хромосомаларының жиынтығы:
А. 45;
Ә. 47;
Б. 43;
В. 42;
Г. 41;
30. Ер адамда қалыпты жағдайда қандай жыныс хромосомалар болады?
А. XX;
Ә. XO;
Б. XY;
В. XXY;
Г. XXX;
Жауабы:1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15..
V Қорытындылау: Студенттерді жеке жауаптарына және тобына байланысты бағалау.Жеке тапсырмалардың тексеріп.Оқытушы тақырыпты түгел сабақты сараптап, әр студенттің белсенділігіне байланысты сабақ барысындағы жетістігі мен кемшіліктерін атап, бағалап сабақты қорытындылайды.
VІ Үйге тапсырма беру: Тақырып: «Тұқымқуалаудың ерекшеліктері. Хромосомалық аурулар».
Е.У. Қуандықов «Медициналық биология және генетика» 279-284 беттер.