Тілдің гистологиялық ҚҰрылысы



бет2/4
Дата28.04.2023
өлшемі205,25 Kb.
#87772
1   2   3   4

Науаша тәрізді бүртіктер

Бұл бүртіктер тілдің үтіңгіі бетінде, тіл түбірі мен тілдің жуан денесінің шекаралығында ,үзындығы I—1,5 мм, диаметрі 1—3 мм-дей, саны 6-дан 15-ке дейін болып орналасып жатады. Олар басқа бүр-тіктерге қарағанда тілдің үстінен шығьщқырап түрмайды, қайта оның қалың қабатына батыңқы орналасқан больш келеді. Науа тәріздес бүртіктер жіңішке болады да, одан жоғары жағыньщ ені жалпақ бо-лып, кілегей қабықпен бір деңгейлес орналасады (60-сурст). Әрбір бүртік кілегейлі қабықтың білігімен көмкеріледі. Осы білік науа төрізді бүртіхті шүңғыл әрі тар жапсар-науа арқылы бөліп түрады (осыдан барып науа тәрізді немесе білікпен көмкерілген бүртік деген атау пайда болып отыр). Науа тәріздес бүртіктер мен оларды қоршап түрған біліктердің бүйірін қалтамалал түрған көпқабагш жалпақ эпителийдің қалың қабатында көптеген дөмдік түйіндер орналасьш жатады. Сол жапсарға белокты сілекей бездердің сағасы (өзегі) келіп ашылады. Ал, бүл бездердің соңғы бөлімдері түйшнің табанында, көлденең жолақты бүлшық ет будаяары арасында орналасқан. Осы бездердщ шығарған сөлі бүртіктің жапсар-науасын жуып-шайьш, ас қалдшагарынан, микроорганизмдерден және түлеп қопсыған үстщгі эпителий торшаларынан тазартып отырады.Науа тәрізді бүртіктер мен біліктердің дәнекер улпаиарыцда ретсіз жатқан миоциттердің будалары жиі кездесіп отырады. Бүл миоцит-тер жиырьшған кезде бүртік пен білік жақындасады. Бүл қүбьшыс-тың мөні — тағамдық заттардың дәмдік бүртіктермен етенс жақын-дасуын қамтамасыз ету болып табылады.

Саңырауқулақ тәрізді,жапырақ тәрізді бүртіктер

  • Саңырыуқулақ тәрізді бүртіктер:Тілдің бүйір беттерінде,арқашығында шашыранды түрде ал тіл ұшында топталып орналасқан.Олардың қызметі:Тамақтың тәтті және қышқыл дәмін сезу.
  • Жапырақ тәрізді бүртіктер:Тілдің бүйір беттерінде орналасқан.Қызметі:Тұздыны,тәттіні сезү

Дәмдік бүртіктердің өзі сопақша келген денешіктер турінде бо-лады, олардың үзындығы 0,08 мм, ені 0,04 мм, 40—60-ы бір-біріне тығыз орналасқан торшалар больш келеді. Олардың арасьшан дөмді сезу — сенсорлық, тіректі к-с үйемелдеуші жөне б а з а л ь д і деген торшалар түрлерін ажыратады. Бүл дөм еезу бүртіктер өз астарында жатқан дәнекер үлпасымен базальді мембра-на арқылы бөлініп түрады. Дәмдік бүртіктің үшы тіддің үстіңгі бетімен д ә м д і к с а ң ы л a y (poms gustatorius) тесіктері арқылы байланы-сады, ал олардың өзі кішкене ғанашүңқыршаққа - д әмдік шу ң~ қ ы р г а тіредеді, оның жақтаулары дөмді сезу — сенсорлық және тіректік-сүйемелдеуші торшалардан түрады.

  • Дәмдік бүртіктердің өзі сопақша келген денешіктер турінде бо-лады, олардың үзындығы 0,08 мм, ені 0,04 мм, 40—60-ы бір-біріне тығыз орналасқан торшалар больш келеді. Олардың арасьшан дөмді сезу — сенсорлық, тіректі к-с үйемелдеуші жөне б а з а л ь д і деген торшалар түрлерін ажыратады. Бүл дөм еезу бүртіктер өз астарында жатқан дәнекер үлпасымен базальді мембра-на арқылы бөлініп түрады. Дәмдік бүртіктің үшы тіддің үстіңгі бетімен д ә м д і к с а ң ы л a y (poms gustatorius) тесіктері арқылы байланы-сады, ал олардың өзі кішкене ғанашүңқыршаққа - д әмдік шу ң~ қ ы р г а тіредеді, оның жақтаулары дөмді сезу — сенсорлық және тіректік-сүйемелдеуші торшалардан түрады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет