Тіркеу нөмірі 204-ж Регистрационный №204-ж



Pdf көрінісі
бет14/27
Дата03.03.2017
өлшемі5,38 Mb.
#7047
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27

Түйін сөздер: сәйкессіздік, көне түркі, жазба ескерткіштері, түпнұсқа, аударма.
НЕСООТВЕТСТВИЯ ПЕРЕВОДА ПАМЯТНИКОВ
 ПИСьМЕННОСТИ «КүЛТЕГІН»
В статье рассматриваются некоторые несоответствия перевода слов, слово-
сочетаний  и  предложений  в  древнетюркских  рунических  памятниках  письменности 
«Күлтегін».
Ключевые слова: несоответствия, древнетюркский, рунические памятники, ори-
гинал, перевод.
NONCONFORMANCES OF THE TRANSLATION OF THE 
«KULTEGІN» WVITTEN MONUMENTS 
This article considers someinconsistencies of the translation of words, word combina-
tions and lentences in ancient Turkic Runic written monuments «Kүltegìn».
Keywords: inconsistencies Old Turk, runic monuments, original translation.
Көне  түркі  жазба  ескерткіштерінің  әлемдік  мәдениет  тарихында  ерекше 
орын алатыны белгілі. Онда тұнып жатқан түркілік дүниетанымды айтпағанның 
өзінде, жазу мәдениеті, тамаша әліпби түзілімі, шешен тіл, артық деп алып тастай-
тыны жоқ жұп-жұмыр тұтас мәтін бар. Алғаш назарға ілігіп, зерттеле бастаған 
тас жәдігерлердің XVII ғасырдан бері ғылым әлемінен түспей келе жатқаны да 
осы бірегейлігінен болуы керек.
Әуел  бастан  құпия  мәтіндерді  зерттеуге  кіріспеген  елдің  өкілдері  бол-
мады:  біреуі  әділ  бағасын  берді;  тарихы  жұтаң  енді  бірі  қызғаныш  білдірді; 
евроцентристік,  шовинистік,  ұлтшылдық  көзқараста  келгендері  де  болды. 
Мұндай теріс пиғылдағылар жазуды «көшпелілерге» қимады, немесе жазудың 
шығу уақытын тым беріге тартып, мәтіннің тасқа түскен кезімен теңестіріп таста-
ды. Ал ғылыми шындыққа жету үшін, ешқандай да эмоциялық, саяси пікірлердің 
қажеті жоқ екені дәлелденген нәрсе.
Қазақстанда түркітану ғылымы 50 жылдарға дейін қолға алынбады десе 
де болады. Қазіргі көзқарастар бойынша айтсақ, қазақ ғалымдарын түркітануға 
М.К. ИБРАЕВА, Б.Н. БИЯРОВ

127
Шығыстың аймақтық хабаршысы · Региональный вестник Востока                № 1 (61), 2014
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР
жібермей,  қазақ  тілінде  жоқ  диалектологияға  енгізіп,  дауластырып  қойған 
кеңестік-шовинистик саясат болса керек. 1941 жылы С.Е. Маловтың «К исто-
рии казахского языка» атты мақаласы түрткі болып, С. Аманжолов, Н. Сауран-
баев, Ғ. Мұсабаевтар алғашқы ғылыми еңбектерін жаза бастады. Кейіннен қазақ 
түркітану ғылымына Ғ. Айдаров, А. Махмұтов, А. Есенғұлов, А. Аманжолов, 
М. Жолдасбеков, С. Қаржаубай сияқты жаңа толқын келіп қосылды.
Көне түркі жазба ескерткіштері тарих қойнауынан 1662 жылдардан бастап 
қайта ояна бастады, яғни зерттеле бастады: Н. Витзен, С. Ремезов, Ф.И. Стрален-
берг, Д.Е. Мессершмидт, П.С. Паллас, Г.И. Спасский, Ж. Аспелин, Н.М. Ядрин-
цев,  Г.  Гейкель,  В.В.  Радлов  т.б.  Алайда  құпия  жазу  (руникалық  жазу)  өз  сы-
рын ашпады. Арада 231 жыл өткенде, яғни 1893 жылы Дания ғалымы В. Томсен 
мәтіндерді  алғаш  оқып,  бұл  жазудың  иесі  түркі  халықтарының  ата-бабалары 
екенін әлемге паш етті.
Бүгінгі  күні  түркітану  ғылымы  түбегейлі  зерттеліп  болды  деуге  болмай-
ды. Ең алдымен, дүниенің төрт бұрышына шашылып жатқан көне жәдігерлерді 
жинастырып, жүйеге келтіру жұмысы тұр. Екінші кезекте көне мәтіндерді терең 
тілдік  сұрыптаудан  өткізіп,  қазіргі  тілге  тәржімалау  мәселесі  бар.  Біздің  бұл 
мақалада қарастыратынымыз да осы – аудармалардың сапасы мен сәттілігі ту-
ралы мәселе.
Қазіргі кезге дейінгі белгілі аудармаларға В. Томсен, В.В. Радлов (П.М. Ме-
лиоранский),  С.Е.  Малов,  И.В.  Стеблева,  А.  Плитченко,  С.Г.  Кляшторный,  
Ғ. Айдаров, А. Аманжолов, М. Жолдасбековтердің аудармалары жатады. Соны-
мен бірге көне түркі жазба мәтіндерін тәржімалауда, зерттеу барысында кәдімгі 
ғылыми  қателіктер  де  кездесіп  отырады.  Қазақстандық  белгілі  түркітанушы-
ғалым  А.С.  Аманжолов  ол  жөнінде  былай  дейді:  «Большинство  прежних  пу-
бликаций  древнетюркских  рунических  памятников  уже  не  удовлетворяет  тре-
бованиям тщательного научного анализа, имеет место некоторое отклонение от 
оригинала.  Отсюда  происходят  многочисленные  ошибки  и  натяжки  в  лингви-
стической и тем более в историко-культурной интерпретации древнетюркских 
текстов» [1].
Еуропалық, ресейлік ғалымдарды айтпағанның өзінде, қазақ ғалымдары-
ның аудармаларында өзара келіспеушіліктер кездеседі. Біз С.Е. Маловтың транс-
крипциясына сүйене отырып және өзіміз де ішінара аудара келе, Ғ. Айдаровтың, 
А.  Аманжоловтың,  М.  Жолдасбековтің  аудармаларын  салыстыра  қараған  едік. 
Мұндағы көздеген мақсат – түпнұсқадан алшақтап кеткен тұстарын атап көрсетіп, 
көне мәтіннің неғұрлым дәл берілуін қамтамасыз ету еді. Ал ондай алшақтықтар 
жоқ емес. Мәселен, Қ. Сартқожаұлы былай деп ескертеді: «Бір ғана Ұйғырдың 
Ел-етміш  Білге  қағанның  үшінші  ескерткішінің  Селеңгі  тасы,  немесе  Моюн-
Чор ескерткіші мәтініндегі 156 қатені Әлем ғалымдары күні бүгінге дейін бір 

128
№ 1 (61), 2014   
 
 
                                   Regional Bulletin of the East
ғасыр бойы қайталау, қате басумен түркология әлемінде адасып жүр. Күлтегін 
ескерткішінде 12 қате, Тоныкөк ескерткішінде 11 қате тек қана аудармасынан тап 
болып отыр» [2]. 
Бір мақалада бүкіл жазба ескерткіштердің аудармаларын қарап шығу мүм-
кін еместігінен біз «Күлтегін» кіші жазуын ғана қамтуды жөн көрдік. Оның үстіне 
осы мәтіндегі КТ(б) 37-ші жолда отча борча келті тіркесін әр ғалым әртүрлі 
аударғаны  бұрыннан  белгілі  жағдай.  Бұл  жерде  дауыстыны  қою  мәселесіне 
байланысты туған қателіктер десек, кей тұстарда әр аудармашының қиялының 
ұшқырлығына  байланысты  қателіктер  пайда  болған.  Ал  ғылымда  қиял  мен 
эмоциядан шындық басым болуы керек екенін тағы да еске саламыз. Мәселен, 
КТ(б)  жазуындағы  екінші  жолдағы  башлықық  йүкүнтүрміс,  тізлігіг  сөкүрміс 
тіркесін М. Жолдасбеков «бастыны еңкейткен, тізеліні бүктірген» деп аударады. 
Ал мәтіннен тікелей аударғанда, «бастыны жүгіндірген, тізеліні шөктірген» бо-
лып шығады. «Жүгіндірген, шөктірген» сөздері түркі этнологика жүйесіне сай 
алынған, аса бейнелі сөздер. Адам еңкеймейді, жүгінеді; түйені тізеден қағып 
шөктіреді. Бұл жерде аудармасыз-ақ әдемі тұратын тіркес еді. М. Жолдасбеков 
өзі айтқандай: «…мы в ней (аудармаға – автор) стремились переложить древнюю 
поэтическую форму одного и того же языка на современную, сохранив точь в 
точь стиль структуру, поэтическую природу рунических строк» [3] – демекші, 
аздап әсірелеу жоқ емес. Мұнда И. Стеблеваның тарихи шындықты түркіге тән 
тілмен  баяндайтын  мәтіндерді  «көркем  шығарма»  деп  табатын  пікірінің  әсері 
байқалады.
Қазіргі кезде өмір сүріп отырған ұрпақтың ең бірінші міндеті – өзіне дейінгі 
тарихты бұрмаламай, боямай, қаз-қалпында келесі ұрпаққа аманат ету. Өкініш-
ке  орай,  қазіргі  тарихты  әркім  әртүрлі  арнаға  салып  жіберді,  халық  әндерін 
эстрадаға  бейімдеп,  адам  танымастай  құбыжыққа  айналдырды,  ақты  қаралап, 
қараны ақтап шықты. Түркі халықтары үшін баға жетпес мұра болып табылатын 
руникалық мәтіндер де осындай құнсыздыққа ұшырағаны құпия емес.
Сөзіміз  жалаң  болмас  үшін  бірнеше  мысалдар  келтіре  кетейік.  Күлтегін  
кіші  жазуының  бірінші  жолы  теңрі  тег  теңіріде  болмыш  түрк  білге  қаған… 
деп басталады. Бұл сөздерді М. Жолдасбеков: «Тәңіріде тәңіріден жаралған түрк 
Білге қаған…», – деп аударса, А. Аманжолов «Тәңірідей көктен пайда болған 
түрк Білге қаған…», – деп тәржімалайды. Мәтіндегі болмыш сөзі қазіргі тілде 
болған өткен шақ есімшесі екені әмбеге аян. Оны жаралған, көктен пайда болған 
сөздерімен алмастырмаса да, көрер көзге қонымды, мағынасы айқын емес пе?! 
(«Тәңірідей  тәңіріден  болған  түрк  Білге  қаған…»).  Мұнда  аударма  мәтіннің 
түпнұсқадан  алшақ  кетпеуі  өз  алдына,  көне  түркілердің  сөз  саптауы,  ауызекі 
сөйлеу мәнері сақталады және бұл сөз (болған) күні бүгінге дейін қолданыста 
жүр ғой…
М.К. ИБРАЕВА, Б.Н. БИЯРОВ

129
Шығыстың аймақтық хабаршысы · Региональный вестник Востока                № 1 (61), 2014
Сол сияқты, дәл осы бірінші жолдағы …оғланым, бірікі оғушым будуным…
деген үзіндіні Ғ. Айдаров «…ұлым, бір-екі жақын руым, халқым…», – деп аудар-
са, М. Жолдасбеков: «…ұланым, біріккен әулетім, халқым…», – деп қотарады. 
А. Аманжолов «…ұландарым, бірлескен елім, халқым…», – десе, С.Е. Маловта 
«…молодежь (вы), союзные мои племена и народы…», – деп берілген. Салы-
стыру мақсатында келтірілген үзінділер ішінде Ғ. Айдаровтың аудармасы сәтсіз 
шығып, мәтін мағынасынан ауытқығаны анық байқалады.
Біздің  көздеген  мақсатымыз  –  әр  аудармашыға  кінә  тағу  емес,  қазіргі 
тілімізде  сақталған  сөздер  бола  тұра,  оны  басқа  бір  синоним  сөздермен 
алмастырған тұстарын сынау. Өйткені синоним сөздердің өздерінің эмоциялық-
экспрессивтік бояулары әртүрлі болып келетіні белгілі. Мәселен, тағы да КТ(м) 
екінші жолындағы …бу сабымын едгүті есід, қатығды тыңла…тіркестерін алып 
қаралық. М. Жолдасбеков аудармасында «бұл сөзімді мұқият тыңда, терең ұқ» 
түрінде берілсе, А. Аманжоловта «бұл сөзімді жақсылап естіп, мұқият тыңда» 
түрінде  берілген.  Біз  өз  тарапымыздан  «бұл  сөзімді  игі  естіп,  қатты  тыңда» 
деп аударған болар едік. Себебі едгү сөзі қазіргі игі сөзі екені көне түркі тілінің 
сөздіктерінен  белгілі.  Ал  қатты  сөзі  бүгінгі  күндері  де  «мұқият,  жақсылап» 
сөздеріне синоним ретінде қолданылады (М: Сабаққа қатты дайындал). Бұл екі 
сөз де аударманы қажет етпейді.
Аталған ескерткіштің (КТ(м)) үшінші жолында …ілгерү Шантуң йазықа 
тегі сүледім… деген сөздер кездеседі. Мұндағы сүледім сөзін А. Аманжолов: 
«қол бастадым», екінші жерде «жорыққа шықтым», – деп аударса, Ғ. Айдаров: 
«соғыстым», – дейді, ал М. Жолдасбеков «жауладым» деген сөзбен береді. Шын 
мәнінде сү «әскер, қол» мағынасын білдіреді. Сонда сүледім сөзіне жоғарыдағы 
синонимдер  ішінен  «қол  бастадым»  тіркесі  жуықтайды.  Одан  да  жақындатар 
болсақ, «ілгері Шантуң жазыққа дейін әскермен бардым» деген балама келетін 
сияқты.
Кіші  жазудың  төртінші  жолындағы  …бунча  йірке  тегі  йорытдым… 
үзіндісін Ғ. Айдаров «сонша жерге жүргіздім», – деген де, А. Аманжолов пен 
М. Жолдасбеков: «сонша жерге дейін жорыттым» деп түпнұсқадан ауытқымай 
дұрыс берген. Бұл сөз бүгінгі лексиконымызда да белсенді қолданылады. 
Төртінші жолда (КТ(м)) …бу йірде олурып, табғач будун бірле түзелтім… 
деген тіркестің түзелтім сөзін П.М. Мелиоранский «мүмкін ет өз ілтім шығар», 
– деп ескертеді. А. Аманжолов бұл жолды: «бұл жерде қоныстап, табғач халқымен 
байланыса түзілдім», – деп тәржімалайды. Ал Ғ. Айдаров: «бұ жерде отырып, 
табғач халқымен дұрысталдым», – десе, М. Жолдасбеков: «(дәл) осы жерде от-
ырып, табғач халқымен табыстым», – деп табады. С.Е. Малов өз аудармасында: 
«в этой (то) стране, засев (т.е. основавшись) я связал свою жизнь (и жизнь на-
рода) с народом табгач», – дейді. Бұл аудармалардың түпнұсқадан семантикалық 
ҚОҒАМДЫҚ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР

130
№ 1 (61), 2014   
 
 
                                   Regional Bulletin of the East
жағынан ауытқып кеткенін дәлелдеп шығуға болады. Тас жәдігерлерде түркілер 
табғач  халқымен  табысуды  емес,  керісінше  іргесін  аулақ  салуды  уағыздайды. 
Біз  осы  сөйлемді  былайша  аударған  болар  едік:  «бұл  жерде  (яғни,  Өтүкен 
қойнауында) отырып, табғач халқымен бірге түзелдім (яғни, теңестім)». Мұнда 
автор табғач халқынан іргені аулақ салып, онымен терезесі тең ел болдым де-
ген ойды айтпақ болған. Түзелдім сөзі қазір де «бір қатарға тұрдым, теңестім» 
мағынасында қолданылып жүргені айтпаса да түсінікті.
Аталмыш жолда (КТ(м) 5-жол) Алтун, күмүш, ісігті, кутай буңсыз анча 
бірүр табғач будун сабы сүчіг ақысы йымшақ ерміс деген сөйлем бар. Осындағы 
ісігті сөзін А. Аманжолов «есірткі» деп таныса, М. Жолдасбеков «дақыл» деп, 
Ғ. Айдаров «өнім» деп аударады. С.Е. Малов: «У народа табгач, дающего (нам 
теперь) без ограничения столько золота, серебра, спирта (или:зерна) и шелка…), 
– деп күмәнді түрде екі ойлы аударған. Біздің ойымызша мұндағы ісігті сөзінің 
түбірі іс «іс, жұмыс» мәніндегі сөз де, іс+іг қосымшасы арқылы туынды зат есім 
жасалып, «қолдан жасалған бұйым» мағынасын беріп тұр. Нақтырақ айтқанда, 
қолдан тоқылатын қытайдың кілемін айтып отыр. Сонда бұл сөйлемнің балама-
сы: «Алтын, күміс, кілемді, қытайыны (жібекті айтады) мұңсыз сонша беретін 
табғач халқының сөзі тәтті, ақысы жұмсақ еді» түрінде, түпнұсқаға жақын, тіпті 
бірдей,  болып  шығар  еді.  Қытайлардың  түркі  халықтарын  үнемі  алдап,  арбап 
келгенін бертінгі Абылай мен император арасындағы хаттардан да анық байқауға 
болады (100 құжат. Алматы, «Санат», 1998).
Сондай-ақ  тоғызыншы  жолда  …антақыңын  үчүн  ігідміш  қағаныңын  са-
бын  алматын…деген  сөздер  кездеседі.  Мұндағы  ігідміш  сөзін  А.  Аманжолов 
«өрлеткен» деп аударса, М. Жолдасбеков «алдандың» түрінде алып, поэзияға тән 
ұйқаспен береді:
«Соның үшін алдандың, 
Қағаныңның тілін алмадың…».
Ал ігід сөзі көне түркі сөздіктерінде «тәрбиелеу» мәніндегі қимыл атауы 
екенін ескерсек, ігідміш сөзі тура мағынасында «тәрбиелеген» болып шығады. 
Олай  болса,  бұл  жолды  «соның  үшін  (өзіңді)  тәрбиелеген  қағаныңның  сөзін 
алмадың»  деп  оқу  керек.  «Тәрбиелеген»  сөзін  «ескерткен,  ақылын  айтқан», 
яғни «алдын ала айтқан» түрінде қабылдаған жөн. М. Жолдасбеков сабын сөзін 
«тілін» деп аударғаннан келіп-кетер ештеңе жоқ сияқты көрінгенімен, «тілін ал-
мау» тұрақты тіркесі кейін қалыптасуы мүмкін және «сөз саптау» тіркесіндегі 
сап «сөз» лексикамыздан әлі де түсе қойған жоқ.
Мақаламызда «Күлтегін» кіші жазуының аудармаларында кездесетін кейбір 
сөздердің,  сөз  тіркесі  мен  сөйлемдердің  сәйкессіздіктерін  талдап  өттік.  Бұл 
сәтсіздіктер «Түркітануға кіріспе», «Көне түркі тілі» пәндерін оқыту барысында 
көзге  ұрып  тұрады.  Ендігі  кезекте  көне  мұраларды  сақтау  аясында  жүргізіліп 
жатқан іс-шаралардың алғашқыларының бірі болып аударма мәселесі тұру ке-
М.К. ИБРАЕВА, Б.Н. БИЯРОВ

131
Шығыстың аймақтық хабаршысы · Региональный вестник Востока                № 1 (61), 2014
рек. Бізге шығыстық ой-өріспен сәйкес келетін таза қазақша аудармалар қажет.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Аманжолов А.С. Насущные вопросы изучения Орхоно-Енисейских надписей 
Байырғы  түркі  өркениеті:  жазба  ескерткіштер  /  А.С.  Аманжолов.  –  Алматы:  Ғылым, 
2001. – С. 72.
2. Сартқожаұлы Қ. Байырғы түркі мұраларының зерттелу проблемалары Байырғы 
түркі  өркениеті:  жазба  ескерткіштер  /  Қ.  Сартқожаұлы.  –  Алматы:  Ғылым,  2001.  – 
118-б.
3. Жолдасбеков М. Орхон ескерткіштерін зерттеудің кейбір мәселелері Байырғы 
түркі өркениеті: жазба мәтіндер / М. Жолдасбеков. – Алматы: Ғылым, 2001. – 13-б.
4. Айдаров Ғ. Көне түркі ескерткіштерінің тілі / Ғ. Айдаров. – Алматы, 1986.
5. Орхонские надписи. Кюль-Тегин, Бильге-Каган, Тоньюкук. МКА. Семей, 2001.
REFERENCES
1.  Amanzholov  A.S.  Nasushchnye  voprosy  izucheniia  orkhono-eniseiskikh  nadpisei 
baiyr y t rk rkeniet zhazba eskertkshter. Almaty, 2001 (in Kaz).
2. Sartkozha K. Baiyry tyrik myralaryny zerttelu problemalary baiyr tyrk orkeniet zhaz-
ba eskertk shter Almaty, Bylym, 2001 (in Kaz).
3. Zholdasbekov M. Orkhon eskertkshterin zertteudin keibir maseleler Baiyr Tyrk orke-
niet zhazba matinder Almaty, Bylym, 2001 (in Kaz).
4. Aidarov F. Kone tyrki eskertk shtern tili, Almaty, 1986 (in Kaz).
5.  Orkhonskie  nadpisi  Kiul-tegin,  Bilge-Kagan,  Toniukuk,  MKA,  Semei,  2001  (in 
Russ).
UDC 81-13
G.A. ApALKOVA, G.O. KhAN
S. Amanzholov East-Kazakhstan State University, Ust-Kamenogorsk, Kazakhstan
«WARMING-UP» AN IMPORTANT COMPONENT 
IN TEACHING OF READING IN ENGLISH CLASSES
The article describes roles of teachers and students in the process of using a devised ac-
tivity «Warming-Up» for reading and shows how using of the given «Warming-Up» exercise 
improves skills, strategies and other aspects in the process of teaching reading.
Key words: warming-up, texts for reading, predict, content, questioning, vocabulary 
list, skill, strategy, background knowledge, stating main idea.
АҒЫЛШЫН ТІЛІ САБАҒЫНДА «WARMING-UP» 
ОҚУҒА үЙРЕТЕТІН МАҢЫЗДЫ ҚҰРЫЛЫМ РЕТІНДЕ
Мақала оқытушы мен студенттердің «Warming-Up» жинақтарын қолданудағы рө - 
лін ашады және «Warming-Up» жаттығуларының оқуға үйрету барысындағы қабілетте-
рін, стратегиясы мен басқа да маңызды аспектілерін бекітеді.
SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES

132
№ 1 (61), 2014   
 
 
                                   Regional Bulletin of the East
Түйін сөздер: warming-up, оқуға арналған мәтіндер, болжау, мазмұны, сұрақтарды 
құру, сөздер тізімі, қабілеті, стратегия, білімі, басты идеяларды анықтау.
«WARMING-UP» ВАЖНОЕ СОСТАВЛЯЮЩЕЕ 
ПРИ ОБУЧЕНИИ ЧТЕНИЮ НА ЗАНЯТИЯх ПО АНГЛИЙСКОМУ ЯЗЫКУ
Статья  раскрывает  роль  преподавателя  и  студентов  в  процессе  использования 
средства  «Warming-Up»  и  показывает  как  использование  данного  разработанного 
«Warming-Up» упражнения закрепляет навыки, стратегию и другие важные аспекты при 
обучении чтению.
Ключевые  слова:  warming-up,  тексты  для  чтения,  предсказывать,  содержание, 
составление вопросов, список слов, умение, стратегия, фоновые знания, определение 
главной идеи.
To search a better understanding of the phenomenon of reading it is possible to 
create better materials to enhance the effectiveness of the reading lessons. Warming-up 
is an activity which is completely contained in a single worksheet. It can be used ex-
tensively with any text, audience and level. The worksheet style, with lines to be filled 
out and boxes for check marks, seems to motivate students because it invites them 
to fill it out and gives the task an easy look. It comprises clear instructions which are 
intended to make the activity self-contained, that is to say, an activity that can be used 
with little or no help from the teacher.
The worksheet also provides space for students to write their names. This may be 
useful for evaluation purposes and for the teacher to keep track of the activities already 
done. During the warming-up activity it should be normally to explain the instructions 
to students. It is always good to introduce the activity so that students feel that you will 
accompany them.
In part I, the teacher provides students with the title of the text. Based on the title, 
and before reading, students are asked to write questions in English which they think 
they will find the answers to in the text. At this stage it is important to tell the students 
that what they are doing is just predicting, and their predictions do not necessarily have 
to be true later when they read the text.
In a separate column, besides the questions, students will also write words that 
they predict will appear in the text according to the topic suggested by the title. It is 
advisable to select titles that contain relevant information about the text. The real title 
should be given at the end of the activity.
Ask the students to write their questions in English. It is very important to give 
students extra practice in the formulation of information (Wh-) questions in English. 
After they finish part I, the next step is to read the text. They read carefully, trying to 
check if the questions previously formulated are answered in the text. The students 
should indicate on the Warming-up form if their predictions were correct. Students 
often see the task as a challenge, and that increases their motivation. Motivating tasks 
G.A. APALKOVA, G.O. KHAN

133
Шығыстың аймақтық хабаршысы · Региональный вестник Востока                № 1 (61), 2014
SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES
give are said to give a purpose to read [1].
It is important to point out that warming-up makes reading purposeful. Students 
make their attention on the necessary information. To round up this activity, in part I of 
the warming-up worksheet, students have the chance to write the main idea of the text. 
This section of the activity is very important because doing the initial tasks students 
concentrate on specific information.
Finally, the teacher may discuss the results with the students, checking how many 
of their predictions were correct. The teacher may also promote a follow-up discussion 
about the topic of the text.
It is important to mention that success in using warming-up for reading will de-
pend on the attitude that teacher and students assume during its administration.
During the Warming-up for reading activity the teacher becomes a facilitator. 
The teacher is seen as a mediator between the text and the reader. 
It is necessary to mention that one of the teacher’s tasks during the post-reading 
phase is to inform students about that fact that predictions do no necessarily have to be 
correct. The teacher needs to make students understand that predicting implies hypoth-
esizing and this in turn implies confirming and rejecting their hypotheses. This will 
help students not to feel discouraged in case most of their predictions were incorrect.
The role of each student is to participate actively, reading the text, writing the 
questions and predicting. The activity is designed to be student-centered. The students 
take the responsibility for their own learning processes. Sometimes the reading teacher 
devotes much time to talk about the reading and the students just listen, but learning 
to read by reading and working seems to be the most appropriate alternative for the 
students [2].
Warming-up for reading has been created with the purpose of having students 
practice abilities that are considered to be important in developing reading comprehen-
sion.
There are six general component skills and knowledge areas of reading: auto-
matic recognition skills, vocabulary and structural knowledge, formal discuss struc-
ture knowledge, content background knowledge, synthesis and evaluation skills, meta-
cognitive knowledge and skills monitoring. From these six components warming-up 
for reading is intended to have students to develop at least four. The development of 
vocabulary knowledge is one of the aims of warming-up for reading. 
When the students anticipate the information to come, warming-up reading also 
works on the students’ metacognitive knowledge and skills monitoring. When the stu-
dents skim the text to get the general impression of it, scan the text looking for specific 
information, summarize information, or preview headings, we are at the same time 
raising students, awareness about the importance of the use of these techniques. Stu-
dents tend to incorporate these techniques into their repertoire later on.

134

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   27




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет