) ЭЫДҰ-ның ұсынымдарын іске асыру бойынша ұсыныстар

«Пара» түсінігі адаммен жеке немесе делдал бойынша параны ақша, бағалы қағаздар, басқа мүліктер, мүлік құқықтыр немесе мүлік сипаты пайдалар алу ретінде Қылмыстық кодекстің 366-бабы бірінші бөлігінің диспозицияда белгіленген.

«Кейбір сыбайлас жемқорлық қылмыстарды қарау практикасы туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2015 жылғы 27 қарашадағы № 8 нормативтік қаулысына сәйкес ақша, бағалы қағаздар, материалдық құндылықтар, мүлікке құқық, сондай-ақ мүліктік сипаттағы қызметтерді заңсыз көрсету, соның ішінде мүліктік міндеттемелерден босату пара нысанасы болуы мүмкін.

Алайда, Қазақстанда ЭЫДҰ-ның сарапшыларының бағалауы бойынша парақорлық нысанасы әлі де материалдық пайда сипатымен шектелуде.

Халықаралық стандарттарға сәйкес пара түсінігі кең мазмұнда немесе мүліксіз емес игіліктерді қосатын заңдылық емес артықшылық туралы (яғни игіліктер өзінен заттай объект көрсетілмейді және сәйкес көрсетілмеген және олардың құны дәл өлшеуге болмайтыны) немесе ақшалай емес (ақшамен байланыспаған және ақшадан тұрмайтын). Сонымен БҰҰ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясының 3 тарауында сыбайлас жемқорлық бұзушылық негізгі құрамында көрсетілген бұзушылық нысанасы ақшалай, бағалы қағаздар, басқа мүліктер, мүлік құқықтыр немесе мүлік сипаты пайдалар тізіммен анықталмайды керісінше «құқықсыз артықшылық» сияқты кең қалыптастырылады.

Бұдан басқа, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Заңының 1-бабының 6) тармақшасына сәйкес сыбайлас жемқорлық түсінігіне жеке өзi немесе делдалдар арқылы жеке өзіне не үшінші тұлғаларға мүлiктiк (мүліктік емес) игiлiктер мен артықшылықтар алу немесе табу кіретіндігін атап өту қажет.

Осыған байланысты, «пара» түсінігін халықаралық стандарттпен сәйкес Қылмыстық кодекстің ұғымдар аппаратына енгізу ұсынылады.