Түпнұсқада келесі атауда жарияланған Reviews of National Policies for Education

Түпнұсқада келесі атауда жарияланған Reviews of National Policies for Education: 
Secondary Education in Kazakhstan ISBN 9789264205215, © 2014, Organisation for 
Economic Co-operation and Development (OECD), Paris.
Осы аударма ЭЫДҰ келісімі бойынша жарияланған. Бұл аударма ЭЫДҰ ресми аудармасы 
болып табылмайды. 
онлайн кітап дүкені
 (ЭЫДҰ электрондық кітапханасы)
Ұлттық білім беру саясатына шолу 
Қазақстандағы орта білім беру
Бұл Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ)
Қазақстандағы орта білім беру жүйесі саясатының алғашқы шолуы болып 
табылады. Ұсынылған есепте қазіргі кезеңдегі орта білім берудің мықты және 
әлсіз жақтарын талдау арқылы Қазақстандағы білім беру жүйесін реформалау 
процесін бағалау, оның жүзеге асырылуы мен мақсатты бағдарлану 
дәрежесі қамтылған. Шолуда халықаралық тәжірибе мен үздік практикаға 
сәйкес реформалау процесін жүзеге асыруды жақсарту бойынша басшылық 
ұсынылады. Зерттеу Қазақстандағы орта білім берудің барлық деңгейлері 
бойынша бұрын бытыраңқы болған ұлттық деректерді жалпы талдау деректер 
базасына біріктіреді. 
Мазмұны  
Түйіндеме 
Мектепте білім алудың қолжетімділігі мен тиімділігі
Білім беру нәтижелерін және оқыту сапасын бағалау 
Мектептерді білікті мұғалімдермен және тиімді басқарумен қамтамасыз 
етуге бағытталған тиімді саясат
 Қазақстандағы білім беруге жұмсалатын шығындар және қаржыландыру 
тетіктері
Кәсіптік білім беру мен оқыту
Қысқаша ұсынымдар
Қа
за
қстанда
ғы орта
 білім 
беру
Ұлттық білім беру 
саясатына
 шолу
Ұлттық білім беру саясатына шолу 
Қазақстандағы 
орта білім беру

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
МАЗМҰНЫ
 - 1
Ұлттық білім беру саясатына шолу
Қазақстандағы 
орта білім беру
  
 
Аударма  сапасы  және  оның  түпнұсқа  мәтінімен  келістілігі  аударма  автор(ларын)ының 
ерекше жауапкершілігі болып табылады. Егер түпнұсқа мәтіні және оның аудармасы арасында 
қандай-да айырмашылықтар болса, тек еңбектің түпнұсқасы жарамды болып танылады.

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
МАЗМҰНЫ
 - 1
Ұлттық білім беру саясатына шолу
Қазақстандағы 
орта білім беру
  
 
Аударма  сапасы  және  оның  түпнұсқа  мәтінімен  келістілігі  аударма  автор(ларын)ының 
ерекше жауапкершілігі болып табылады. Егер түпнұсқа мәтіні және оның аудармасы арасында 
қандай-да айырмашылықтар болса, тек еңбектің түпнұсқасы жарамды болып танылады.

Түпнұсқада келесі атауда жарияланған Reviews of National Policies for Education: 
Secondary Education in Kazakhstan ISBN 9789264205215, © 2014, Organisation for 
Economic Co-operation and Development (OECD), Paris.
Осы аударма ЭЫДҰ келісімі бойынша жарияланған. Бұл аударма ЭЫДҰ ресми аудармасы 
болып табылмайды. 
www.oecdbookshop.org - OECD 
онлайн кітап дүкені
www.oecd-ilibrary.org - OECD e-library
 (ЭЫДҰ электрондық кітапханасы)
www.oecd.org/oecddirect - OECD titel alerting service/ атауы бойынша хабарландыру сервисі
Ұлттық білім беру саясатына шолу 
 
Қазақстандағы орта білім беру
Бұл Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ)
Қазақстандағы орта білім беру жүйесі саясатының алғашқы шолуы болып 
табылады. Ұсынылған есепте қазіргі кезеңдегі орта білім берудің мықты және 
әлсіз жақтарын талдау арқылы Қазақстандағы білім беру жүйесін реформалау 
процесін бағалау, оның жүзеге асырылуы мен мақсатты бағдарлану 
дәрежесі қамтылған. Шолуда халықаралық тәжірибе мен үздік практикаға 
сәйкес реформалау процесін жүзеге асыруды жақсарту бойынша басшылық 
ұсынылады. Зерттеу Қазақстандағы орта білім берудің барлық деңгейлері 
бойынша бұрын бытыраңқы болған ұлттық деректерді жалпы талдау деректер 
базасына біріктіреді. 
Мазмұны  
Түйіндеме 
Тарау 1. Жалпы сипаттама
Тарау 2. 
Мектепте білім алудың қолжетімділігі мен тиімділігі
Тарау 3. 
Білім беру нәтижелерін және оқыту сапасын бағалау 
Тарау 4. 
Мектептерді білікті мұғалімдермен және тиімді басқарумен қамтамасыз 
етуге бағытталған тиімді саясат
Тарау 5.
 Қазақстандағы білім беруге жұмсалатын шығындар және қаржыландыру 
тетіктері
Тарау 6. 
Кәсіптік білім беру мен оқыту
Тарау 7. 
Қысқаша ұсынымдар
Қа
за
қстанда
ғы орта
 білім 
беру
Ұлттық білім беру 
саясатына
 шолу
Ұлттық білім беру саясатына шолу 
Қазақстандағы 
орта білім беру

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
4 - 
МАЗМҰНЫ
АЛҒЫС
ЭЫДҰ  сарапшылар  тобы  Қазақстан  Республикасының  білім  және  ғылым  Министрі 
Сәрінжіпов  Аслан  Бәкенұлы  мырзаға  және  Министрлік  қызметкерлеріне,  сонымен  қатар, 
«Ақпараттық-талдау орталығы» АҚ-на (ары қарай - АТО) шолу дайындау процессіндегі тамаша 
ынтымақтастығы үшін алғыс білдіреді. Осы есепті ЭЫДҰ шолу жүргізген мерзімдегі АТО 
Президенті қызметін атқарған профессор Шолпан Мұртазқызы Каланованың, орта білім беру 
бойынша Басқарма бастығы Әсем Сәтмұхамбетованың, Базалық шолу мен сарапшылардың 
келуі бойынша ұлттық үйлестіруші Меруерт Кенжетаеваның; сонымен қатар, АТО басқа да 
қызметкерлерінің:  Салтанат  Юнусованың,  Ирина  Бурлактың  және  Асылхан  Сүйіндіковтің 
тарапынан қолдау мен күш салусыз дайындау мүмкін болмас еді. ЭЫДҰ сарапшылар тобы, 
сондай-ақ осы есепте қолданылған деректер мен ақпараттарды тексеру іне қатысқан АТО-ның 
талдаушылар тобының баға жетпес жұмысы үшін алғыс білдіреді.
Осы есепті дайындауда ЭЫДҰ Секретариаты құрамындағы рецензиялаушылар: ЭЫДҰ 
білім  беру  мәселелері  Директораты  (EDU)  құрамындағы  ерте  балалық  пен  мектеп  (ECS) 
бөлімінің жетекшісі Майкл Дэвидсон;  талдаушы (EDU/ саяси консалтинг және жүзеге асыру 
бөлімі - PAI) Этьен Албайзер; талдаушы (EDU/ECS) Ханна фон Альфельд; оқытудың тиімді 
ортасын қамтамасыз ету бойынша ЭЫДҰ Орталығының тәуелсіз кеңесшісі (CELE) Аластер 
Блит;  аға  талдаушы  (EDU  /  ECS)  Пауло  Сантьяго,  сонымен  қатар,  талдаушы  (EDU  /  ECS) 
Софи  Вайсет  тарапынан  түскен  сыни  ескертпелер  мен  ұсыныстар  есебінен  қомақты  үлесі 
қамтамасыз етілді.
Қорытындылай  келе,  ЭЫДҰ  сарапшылар  Тобы  Қазақстандағы  білім  беру  саласының 
барлық қызметкерлері мен қызығушылық танытқан тараптарға сарапшылар Тобының келуі 
аясында кездесулер мен сұхбаттарға уақыт бөлгені үшін алғыс білдіреді.
4 - 
АЛҒЫС

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
МАЗМҰНЫ
 - 5
МАЗМҰНЫ
АББРЕВИАТУРАЛАР ...............................................................................................................12
ТҮЙІНДЕМЕ .............................................................................................................................13
ТАРАУ 1. ЖАЛПЫ СИПАТТАМА ..........................................................................................18
Мектепке дейінгі білім беру саласындағы білім беру реформаларының күн тәртібі ..32
ЭЫДҰ шолуы: дереккөздер мен шолу рәсімі ..................................................................36
Қосымша 1.A1. Шолу рәсімдеріне ескерту ......................................................................37
Қосымша 1.A2. Сарапшылардың келуіне дейін ұсынылған кездесу өткізуге
сұраныстар .........................................................................................................................39
Қосымша 1.A3. Шолудың құрылымы ................................................................................41
ТАРАУ 2. мектепте білім алудың қолжетімділігі мен тиімділігі ..........................................52
Білімге қолжетімділік .........................................................................................................53
Білім беру мүмкіндіктерінің теңдігі ..................................................................................56
Қосымша 2.A1. Ойлау дағдыларының сатыластығы .....................................................94
3 ТАРАУ. БІЛІМ БЕРУ НӘТИЖЕЛЕРІН ЖӘНЕ ОҚЫТУ САПАСЫН БАҒАЛАУ ............98
Бағалау жүргізудің мақсаттары мен міндеттері ...............................................................99
Оқушылардың үлгерімін бағалау ......................................................................................99
Ұсынымдар ..........................................................................................................................126
4 ТАРАУ. МЕКТЕПТЕРДІ БІЛІКТІ МҰҒАЛІМДЕРМЕН ЖӘНЕ ТИІМДІ БАСҚАРУМЕН 
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН ТИІМДІ САЯСАТ ............................................131
Кіріспе ..................................................................................................................................132
Білікті педагогтармен қамтамасыз ету бойынша тиісті саясат ......................................132
Қорытындылар мен ұсынымдар ........................................................................................169
Қосымша 4.A1. Мұғалімдер мен директорлардың жалақыларының өзгеруі, Қазақстан 
(2011 ж.) ...............................................................................................................................173
Қосымша 4.A2. Мұғалімдерге қатысты  реформалар мен басқару саясатына дәлелді 
көзқарастар: Мысал ............................................................................................................174
5 ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ БЕРУГЕ ЖҰМСАЛАТЫН ШЫҒЫНДАР 
ЖӘНЕ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ТЕТІКТЕРІ .................................................................................185
Тараудың екіжақты мақсаты ..............................................................................................186
Қазақстанның қаржылық және макроэкономикалық мәнмәтіні ....................................186
Білім беруге жұмсалатын шығындарды талдаудың негізгі тақырыбы ..........................190
Қазақстан мемлекеттік білім беруге қанша инвестициялайды? .....................................192
Ұсынымдар ..........................................................................................................................235
Қосымша 5.A1. Білім беруге жұмсалатын шығындар туралы есепте 

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
6 - 
МАЗМҰНЫ
қолданылған қосымша деректер .......................................................................................240
Қосымша 5.A2. Альберта провинциясында білім берудегі күрделі 
инвестицияларды жоспарлау мен басқару, Канада ........................................................274
Мектептік объектілердің жағдайын мониторингтау және бағалау ................................274
Күрделі мектептердің жобаларының басымдығын орнату .............................................274
Меншікті жүзеге асыру бойынша ынталандыру сызбасы ..............................................275
Мектептің бөлігін жалға беру ............................................................................................276
Күрделі шығындар бойынша есеп берушілік ..................................................................276
6 ТАРАУ. КӘСІПТІК БІЛІМ БЕРУ МЕН ОҚЫТУ .................................................................281
Қазақстанда кәсіптік білім беру мен оқытудың мақсаттары мен міндеттері ................281
КББО жүйесінің сипаттамасы ...........................................................................................281
КББО ұйымдарының білім алушылары ............................................................................284
КББО қорларының аймақтық ерекшеліктері ...................................................................286
КББО жүйесін басқару .......................................................................................................291
Оқытушылар құрамы ..........................................................................................................292
КББО оқытудың сапасы мен өзектілігі .............................................................................292
Халықаралық ұйымдармен жүргізілген соңғы бағалаулардың нәтижелері ..................294
КББО жүйесіндегі соңғы реформалар ..............................................................................295
Алдын-ала қорытындылар .................................................................................................298
7 ТАРАУ: ҚЫСҚАША ҰСЫНЫМДАР ..................................................................................306
Қосымша 7.A1. Реформалау үрдісіне араласу және қатысу .........................................322

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
МАЗМҰНЫ
 - 7
Суреттер
Сурет 1.1 Қазақстан және облыстар ........................................................................................19
Сурет 1.2 Жан басына шаққандағы ЖІӨ және Қазақстандағы 1990 жылдан 2011 жылға
дейінгі ЖІӨ өсуі ................................................................................................................23
Сурет 1.3 Гендерлік белгі шегінде, жалпы және жастар арасындағы жұмыссыздық 
мәнмәтініндегі трендтер ..................................................................................................25
Сурет 1.4 Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесі ................................................26
Сурет 2.1 Дарынды балаларға арналған мамандандырылған білім беру ұйымдарының 
желісі (2011 ж.)..................................................................................................................60
Сурет 2.2 Жекелеген мемлекеттер шегінде, оқылым бойынша жалпы баллмен
салыстырылған оқылымның нәтижелері, PISA 2009 ж. .................................................74
Сурет 2.3 Жекелеген мемлекеттер шегінде, үздіксіз мәтін мен мәтіндік үзінділерді 
оқылым бойынша жалпы баллмен салыстырылған оқылымның нәтижелері, PISA 
2009 ж.      .............................................................................................................................75
Сурет 3.1 Мектептерде оқушылардың шығармашылық қабілеттерінің деңгейін бағалау 
үшін құралдардың түптұлғасы ..........................................................................................105
Сурет 4.1 Мектеп директорларының дербестігі, ЭЫДҰ және Қазақстан (2009 ж.) ...........164
Сурет 4.2 ЭЫДҰ мемлекеттерінде мектеп басшылығын дамытуға көзқарастар (2007 ж.)
     ................................................................................................................................................167
Сурет 4.3 Жалақының өзгеруі: Қазақстандағы мектептердің мұғалімдері мен 
директорлары (2011 ж.) ......................................................................................................169
Сурет 5.1 ЖІӨ өсуі және жан басына шаққандағы ЖІӨ (жылдық %),  Қазақстан және 
жекелеген мемлекеттер, аймақтар (1996-2011 жж.) ........................................................187
Сурет 5.2 2005-2011 жж. жан басына шаққандағы ПІӨ тенденциялары  (2005 ж. = 
базистік жыл), Қазақстан және табысы орташадан жоғары мемлекеттер тобы ...........188
Сурет 5.3 ЖІӨ-нен мемлекет шығындарының жалпы үлесі, Қазақстан,  ЭЫДҰ 
және әлемнің жекелеген аймақтары (2011 ж.) .................................................................189
Сурет 5.4 ЖІӨ-нен мемлекет шығындарының жалпы үлесі тенденцияларын өзгерту, 
Қазақстан, ЭЫДҰ және аймақ бойынша орташа көрсеткіш (2007 - 2011 жж.) ............190
Сурет 5.5 Жан басына шаққандағы ЖІӨ-ге бастауыш және орта білім берудің 
теориялық ұзақтығы мерзіміне бір оқушыға жиынтық шығыстың қатынасы, Қазақстан, 
ЭЫДҰ және салыстырулар жүргізілген мемлекеттер (2009 ж.) ....................................196
 Сурет 5.6 Білім берудің жалпы шығындарының үлесі түрінде реформаларға 
жұмсалатын шығындар (2009-2012 жж.) және реформаларға бөлінген білім беру 
жүйесі бюджетінің жылдық көбею үлесі (2010-2012 жж.) .............................................200
Сурет 5.7 Қорлардың санаттары бойынша білім беруге жұмсалатын шығындар - 
жалпы шығындар көлеміндегі күрделі шығындардың үлесі түрінде, Қазақстан 
(2009, 2012 жж.)  және кейбір ЭЫДҰ мемлекеттері мен салыстырулар жүргізілген 
мемлекеттер (2009 ж.) ........................................................................................................202
Сурет 5.8 A-D Шығындардың түрлері бойынша реформалардың ұзақмерзімді 
және қысқамерзімді мақсаттары үшін қорларды бөлу (2009-2014 жж.) .......................204
Сурет 5.9 Қазақстанның аймақтары шегінде бір күндізгі орта мектептегі оқушылардың 
орташа саны және сыныптардың орташа көлемі, жалпы орта білім беру (2010 ж.) ....207
Сурет 5.10 Қазақстанның аймақтары шегінде бір оқушыға жұмсалатын 
шығындардағы айырмашалықтар, жергілікті бюджеттер (2011 ж.) ..............................210
Сурет 5.11 Жалпы Қазақстандағы күнкөріс деңгейі және бір оқушыға жұмсалатын 
шығындар  (білім берудің барлық деңгейлері бойынша), 2011 ж. .................................212
Сурет 5.12 Ақмола, Алматы, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан 
облыстарында бір оқушының білім алуына байланысты шығындар мен ауыл және

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
8 - 
МАЗМҰНЫ
қала мектептері бюджеттерінің жалақыға жұмсайтын шығындарының орташа 
үлесі, 2011 ж. .......................................................................................................................213
Сурет 5.13 Қазақстандағы және жекелеген мемлекеттер мен аймақтардағы
инфляцияның  (тұтынушылардың бағасы бойынша) ортажылдық деңгейі 
(2005-2011 жж.) ...................................................................................................................227
Сурет 5.14 Инфляция деңгейіне түзетулер енгізілгеннен кейінгі шығындар тенденциясы, 
2005 жылдан 2010 жылға дейінгі Қазақстанның, ЭЫДҰ-ның, ЕО-ның орта 
мектеп мұғалімдері, бағаның тұрақты деңгейі (Қазақстан бойынша 2000 = 100; 
2004=100) .............................................................................................................................228
Сурет 5.16 Мемлекеттік басқарудың орталықсыздандырылмаған құрылымы, Қазақстан
 ..............................................................................................................................................229
Сурет 6.1 Колледжге шаққандағы оқушылар саны, 2009 ж. .................................................287
Сурет 6.2 Лицейге шаққандағы оқушылар саны, 2009 ж. .....................................................287
Сурет 6.3 Колледждердегі бір оқытушыға шаққандағы оқушылар саны, 2009 ж. .............288
Сурет 6.4 Лицейлердегі бір оқытушыға шаққандағы оқушылар саны, 2009 ж. .................288
Сурет 6.5 ҚР БҒМ техникалық және кәсіптік білім беру Департаментінің құрылымы .....291
Сурет 6.6 Білім беру деңгейлері бойынша өзін-өзі жұмыспен қамтыған тұрғындар, 
2006-2012 жж. .....................................................................................................................294
Кестелер 
Кесте 1.1 Облыстар бойынша халық саны, 1999 және 2009 жж. .........................................21
Кесте 1.2 Қазақстанның АӘДИ трендтері ..............................................................................22
Кесте 1.3 2010 және 2011 жж. жағдай бойынша мектептердің түрлері мен 
оқушылар контингенті ........................................................................................................28
Кесте 2.1 Қазақстан мен бірқатар мемлекеттерде мектепке дейінгі, бастауыш және орта 
білім берумен қамтылу (2010 ж.) .........................................................................................54
Кесте 2.2 Іргелі ғылымдар саласындағы халықаралық мектептік олимпиадалардың 
жеңімпаздар саны ...............................................................................................................60
Кесте 2.3 Қазақстан мен басқа да мемлекеттерде 2009 ж. PISA зерттеулері аясында 
жоғары деңгейлерге жеткен оқушылар пайызы...............................................................61
Кесте 2.4 Қазақстан мен басқа да таңдалған мемлекеттерде 2009 ж. PISA зерттеулері 
аясында базалық деңгейден, 2-ші деңгейден төмен  оқушылар пайызы ......................63
Кесте 2.5 Үйлерінде қазақ және орыс тілдерінде сөйлейтін оқушылар арасындағы 
оқылым, математика және жаратылыстану ғылымдары бойынша көрсеткіштері .......68
Кесте 2.6 2-ші деңгейден төмен орташа баллдар мен пайыздар, ерлер және әйелдер, 
PISA 2009 ж. ........................................................................................................................69
Кесте 2.7 Математиканың танымдық саласындағы нәтижелері, 8-ші сынып, 2011 
жылға TIMSS .......................................................................................................................75
Кесте 2.8 Ойлау дағдыларының сатыластығы .......................................................................77
Кесте 3.1 «PISA» қатысушы мемлекеттерінде бағалардың нәтижелілігін қолдану 
нәтижелері ...........................................................................................................................112
Кесте 4.1 Әр жас санатындағы жалпы білім беретін мектеп мұғалімдерінің үлесі 
(2010, 2011 жж.) ..................................................................................................................133
Кесте 4.2 Педагогикалық өтілі шегіндегі орта жалпы білім беретін мектеп 
мұғалімдерінің үлесі (2005, 2010) .....................................................................................133
Кесте 4.3 Білім деңгейлері шегіндегі жалпы білім беретін мектеп мұғалімдерінің үлесі 
(2007-2010 жылдар) ............................................................................................................133
Кесте 4.4 Білім деңгейлері шегіндегі негізгі орта білім беретін мұғалімдердің пайызы 
(БХСЖ 2 деңгейі) (2008) ....................................................................................................134

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ
МАЗМҰНЫ
 - 9
Кесте 4.5 Осы факторлар оқушылардың жетістіктеріне ықпал етеді деп көрсеткен 
мұғалімдер пайызы .............................................................................................................135
Кесте 4.6 Әр аймақ пен ауылдық жерлердегі жоғары білімді мұғалімдер үлесі ................135
Кесте 4.7 Қалалардағы және ауылдық жерлердегі әр санаттағы мұғалімдер үлесі ............136
Кесте 4.8 2010-2011 оқу жылының басына мемлекеттік жалпы білім беретін орта 
мектептердегі бос педагогикалық қызметтер ..................................................................137
Кесте 4.9 Орта мектеп мұғалімдерінің сапалық құрамы, жалпы санынан % .....................142
Кесте 4.10 Мұғалімдердің аттестаттауы бойынша біліктілік талаптары ............................144
Кесте 4.11 Дамыту салалары бойынша кәсіптік дамытуға қатысқан мұғалімдер пайызы 150
Кесте 4.12 Қазақстан Республикасында азаматтық қызметкерлердің, мемлекеттік бюджет 
есебінен қаржыландырылатын ұйымдар жұмысшыларының, қазыналық 
кәсіпорын жұмысшыларының жалақылары: табыстар тобы, базалық лауазымдық 
жалақы және көтермелеу коэффициенті .............................................................................156
Кесте 4.13 Біліктілік санаттарына қосымша төлемдер .........................................................157
Кесте 4.14 Қазақстандағы мектептердің әкімшілік қызметіне ББДМБ 2020 кейбір 
міндеттерінің әлеуетті әсер етуі ........................................................................................161
Кесте 4.A1.1. Қазақстандағы мектеп мұғалімдері мен директорларының жалақыларының 
өзгеруі (2011 ж.) ...................................................................................................................172
Кесте 4.A2.1. Мұғалімдерге қатысты саясатты әзірлеу үшін индикаторлар жүйесі ..........173
Кесте 5.1 ЖІӨ-нен білім беру деңгейлері бойынша жалпы мемлекеттік шығындардың 
үлесі, Қазақстан (2009, 2011 жж.) және салыстырулар келтірілген мемлекеттер 
(2009 ж.) ...............................................................................................................................191
Кесте 5.2 Білім беру деңгейлері бойынша бір оқушыға жұмсалатын шығыны 
САМП АҚШ долларымен, Қазақстан (2009, 2011 жж.) және салыстырулар 
келтірілген мемлекеттер (2009 ж.) ....................................................................................193
Кесте 5.3 Бастауыш, орта және ортадан кейінгі (жоғары білімді қоспағанда) білім
беру ұйымдары шегінде бір оқушыға жұмсалатын шығындардың өзгеруі,Қазақстанда, 
ЭЫДҰ және салыстырулар келтірілген мемлекеттер (1995, 2000, 2005, 2009 жж.) ....196
Кесте 5.4 Мұғалімдер мен оқушылар санының, мұғалімдердің жалақыларының 
өзгеруі, 2004/2005 жж. және 2011 ж. шағын жинақталған мектептердің үлесі ............198
Кесте 5.5 Қазақстанның аймақтары шегінде апатты жағдайдағы және күрделі жөндеуді 
қажет ететін мектептердің ғимараттары (2010 ж.) ..........................................................204
Кесте 5.6 Аймақтар шегіндегі шығындарға әлеуетті ықпал ететін Қазақстанның орта 
мектептер желісінің сипаттамасы (2010 ж.) .....................................................................208
Кесте 5.7 Білім беру бойынша қаржылық жүктемені бөлу, республикалық және 
жергілікті атқарушы органдар, 2009-2011 жж. (млн. теңге) ...........................................209
Кесте 5.8 Білім беруді реформалау бойынша стратегияға республикалық бюджеттен 
бөлінген қаражат, 2009-2011 жж. (млн. теңге) .................................................................209
Кесте 5.9 Бір оқушыға жұмсалатын қаражат пен шығындардың факторлары, 
Қазақстан (2010/2011 жж.) .................................................................................................210
Кесте 5.10 Толық күн және толық жыл жұмыс істейтін жоғары білімді 
қызметкерлердің табыстарымен салыстыру бойынша 15 жылдық өтілі бар 
мұғалімдердің нормативті жалақысы, ЭЫДҰ (2009 ж.) және Қазақстан (2011 ж.) .....215
Кесте 5.11 Мұғалімдердің орта мансабындағы жалақысы САМП АҚШ долларымен және 
жан басына шаққандағы ЖІӨ қатынасы, Қазақстан (2011 ж.) және ЭЫДҰ мемлекеттері 
(2010 ж.) ...............................................................................................................................217
Кесте 5.12 2000-2011 жж. қосымша төлемдер мен сыйақыны шегергендегі ағымдағы 
жергілікті валютадағы мұғалімдердің жалақысы ............................................................220

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ САЯСАТЫНА ШОЛУ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУ