«Тұран» Университі
жүктеу/скачать 2,56 Mb.
|
| Гностиктер ілімі.
“Гносис²-деген грек сөзі “тану-білу² мағынасын береді. Алайда бұл сөзбен біздің дәуірдің басында өмір сүрген, ақыл-оймен танудан гөрі мистикалық, (құпия) жолмен Дүниенің сырын ашуға болатынына сенген діни сектаны айтамыз. Гностикалық ағым Құдайды және адамды құтқаруға арналған. Оған мынандай сұрақтар кіреді: 1.Біз кім едік, енді не болдық? 2.Біз қайда болып едік, енді қайда қуылдық; 3.Енді қайда болғымыз, неден құтылғымыз келеді. 4.Туу және, қайта туу дегеніміз не? Гностикалық тәжрибиеде қамығу мен алаңдау арқылы сананың астары ашылып, сонда игілік пен зұлымдықтың бір-бірімен ымыраласпайтыны анықталады. Адам өзінің жаратылысы бойынша игілікке жаратылған. Өйткені, ол зұлымдықтан зардап шегеді, одан аулақ жүргісі келеді. Ал, бұның өзі адамның басқа Дүниеден шыққанын және сол Дүниеге қайтып оралуы керек екенін көрсетеді. Ол үшін адам өз-өзін терең танып білуі керек. Бұл қайта оралуда құтқарушы - Иса пайғамбар көмектеседі. Гностиктер адамдарды үшке бөледі: пневматикалық адамдар, олардың рухы басым; (pnevma-грек сөзі, алғашқыда-тыныс, соңында- рух); психикалық адамдар, олардың жаны- псюхе басым (psyche-грек сөзі, жан); гиликалық адамдар (gіle-грек сөзі, материя, зат) дене қажеттіктері басым. Соңғылар өмірін өліммен бітіреді, біріншілер құтқарылады; екіншілер біріншілердің жолын қуса құтқарылуы мүмкін, бірақ үшіншілердің ізімен жүрсе, Дүниеден мәңгі кетеді. Гносиктердің айтуынша, бұл Дүние – зұлымдыққа толы, сондықтан оны Құдай жаратқан жоқ. Оны жаратқан Құдайға қарсы, арам пиғылды- Демиург. Олар гностикалық ілім- Христостың өзінің ең жақын оқушыларына ашқан аяны, ол “қзгі Хабардан² (Евангелие) бөлек деген пікір айтқан. Әрине, мұндай гностикалық көзқарастар әлі христиан дінінің философиясы күш ала алмай, сонымен қатар ескі грек ілімдері, рухы әлі біршама өзінің рухани өмірге әсерін тигізіп жатқан кезде пайда болса керек. жүктеу/скачать 2,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|