Түркі өркениеті және Ұлы Жібек жолы


Тармақтары: 1.Лазурит жолы



бет7/8
Дата17.10.2023
өлшемі83,28 Kb.
#116749
1   2   3   4   5   6   7   8
Тармақтары:
1.Лазурит жолы: Бадахшан тауы- Иран, Месопатамия- Мысыр- Сирия- Қытай
.2. Нефрит жолы : Жаркентдария - Шығыс Түркістан - Қытай.
3.Дала жолы: Қара теңіз жағалауы –Дон – Оңтүстік Орал- Ертіс , Алтай
Зайсан көлі.
4.2.Қазақстан жеріндегі Ұлы Жібек жолының бағыттары Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан арқылы 4 бағытқа бөлінеді:
1– бағыт: Батыстан- шығысқа жол- Оңтүстік -батыс Жетісу жерінен өтіп, Тараз арқылы Алматыға жетіп Шелек, Сүмбе, Жаркент арқылы шығысқа бет алды.
2-бағыт: Іле бағыты- Солтүстік –шығыс бағыт Алматы , Қапшағайдан өтіп , Шеңгелді, Алтынемел , Дүнгене , Қойлық қалаларын басып өтіп , Алакөл жанымен Жоңғар қақпасы арқылы шығысқа жетеді.
3- бағыт: Европа бағыты – Тараздан шығып , Сарқан жері арқылы солтүстік – шығыс Қазақстанды басып өтеді. Бұл бағыт Құлан , Хантау, Балатопар, Айнабұлақ бекеттерін басып озған.
4- бағыт: Орталық және Шығыс Қазақстан жолы ( Хан жолы) –Талас- Тараз өзені – Мойынқұм , Бетбақдала – Атасу
Жетісу жеріндегі негізгі қақпа болған бағыттар:
  • Испиджаб қаласына келгенде екі тармаққа бөлінеді
  • Оңтүстік- батыс бағыт, Испиджабтан Шаш қаласына келіп , Орта Азиядағы Самарқан , Бұхара қалалары арқылы Батысқа шығады
  • Испиджабтан шығып , Шымкент , Отырар , Түркістан, Сауран , Сығанақ қалаларын басып озып , Баршынкент қаласынан екіге бөлінеді.


5.1.Халқымыздың даналығын білдіретін ірі тарихи тұлғаларды зерттеу қазіргі ұрпақтың, гуманитарлық ғылымдардың парызы. Ғасырлар қатпарларында жасырынған рухани мұралар көп. Аты әлемге әйгілі ортағасырлық данышпандар – Жүсіп Баласағұн, Махмуд Қашқари, Ахмет Иүгінеки, Әл-Фараби қазақ жерін әлемге мәшһүр етті. Соның бір дәлелі ретінде, Жүсіп Баласағұнның қазіргі ұрпаққа жеткен «Құтты білік» шығармасын атай аламыз. «Құтты білік» дастанын тек қана әдеби мұра деп қарауға болмайды. Оның жалпы түрік тілдес халықтар тарихындағы елтану, әдебиеттану, тілтану, мәдени-тарихи қатынастар саласындағы алатын орны, маңызы мен мәні ерекше. Бұл тұрғыда қазақ халқының да рухани кәмелеттену жолының күретамыры Жүсіп Баласағұнның эстетикалық әлемінде жатыр.
Халқымыздың даналығын білдіретін ірі тарихи тұлғаларды зерттеу қазіргі ұрпақтың, гуманитарлық ғылымдардың парызы. Ғасырлар қатпарларында жасырынған рухани мұралар көп. Аты әлемге әйгілі ортағасырлық данышпандр – Жүсіп Баласағұн, Махмуд Қашқари, Ахмет Иүгінеки, Әл-Фараби қазақжерін әлемге мәшһүр етті. Соның бір дәлелі ретінде, Жүсіп Баласағұнның қазіргі ұрпаққа жеткен «Құтты білік» шығармасын атай аламыз. «Құтты білік» дастанын тек қана әдеби мұра деп қарауға болмайды. Оның жалпытүрік тілдес халықтар тарихындағы елтану, әдебиеттану, тілтану, мәденитарихи қатынастар саласындағы алатын орны, маңызы мен мәні ерекше. Бұл тұрғыда қазақ халқының да рухани кәмелеттену жолының күретамыры Жүсіп Баласағұнның эстетикалық әлемінде жатыр
5.2.Ақынның әлем мәдениетінің алтын қорына қосқан еңбегін оқыған сайын, әрбір сөзі бұрынғыдан да баурай береді. Бұл аталған тұлғалардың өнегелі туындылары халқымыздың сонау Түрік қағанаттарынан бастау алатын мәдениетімен сусындатып, халық бұқарасына адамдық парасатты таратады. Түркі тілдес даналардың гуманистік ағартушылық идеяларының ой қозғап отырған объектілердің ортақтығы, көркемдік - поэтикалық шеберліктері. «Құтты білік» бір сөзбен айтқанда, адамшылық мектебі. Бүгінде халықтың құнды қазынасына айналып отырған бұл мұра қоғамымызды рухани байытуға, оның гуманистік және адамгершілік идеяларына, мақсат мұраттарына қызмет ететіні айдан анық. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет