Түстану дайындаған: “Бастуыш білім және өнер” кафедрасының аға оқытушысы Рамазанова Г. Т
дәріс Ахроматикалық композициялар
жүктеу/скачать 0,82 Mb.
|
ТҮСТАНУ
- Бұл бет үшін навигация:
- Форэскиздердің толық, ашық-сұр, орташа-сұр, қара-сұр жарық диапазондарын орындау. Дәріс жоспары
- 6 дәріс - тақырып Түс және түстердің гармониялық ұқсастығы Түсті шеңбер. Негізгі түстер. Қосымша түстер.
| 5 дәріс
Ахроматикалық композициялар Тор қабықтың сезімталдығы. Күндізгі және қарауытқандағы көру. Түсті сезіну және түсті қабылдау. Форэскиздердің толық, ашық-сұр, орташа-сұр, қара-сұр жарық диапазондарын орындау. Дәріс жоспары: 5.1. Түсті құрастыру; 5.2. Түсті ұйқастықтар; 5.3. Түстің кеңістік әсері Түс біздің сезімдерімізге әсерін тигізеді, колористикалық пікірлер негізінде пайда болған объективті немесе субъективті ассоциациялар арқылы адамға әсер етеді. Түстің рәмізі және адамда уақыттың ағымымен қалыптасқан түстердің ассоциативті байланыстары анықталған түсініктермен, оқиғаларымен, заттарымен адамның психологиялық жағдайын жасайды. 2.1-сурет- Ахроматикалық түстер Бөлек түстердің психологиялық әсерінің кейбір сипаттамаларын айқындауға болады: олардың сезім бояуларын, рәмізді мағынасына тән және байланысқан ассоциациялар. Егер түстің сезім әсерінің себептерінің бірі ассоциациялар болса, онда әр түстің сезім сипатын жалпы және міндетті деп санау мүмкін емес. Ол нақты әлеуметтік, ұлттық, мәдени және тарихи ортасы болып анықталады. Елдің әртүрлі аудандарында ішкі, адамдардың түсті таңдауда қатынасы әртүрлі. Сол немесе басқа түстерге адамның ішкі бейімділігі осы ауданның пейзажында басым болатын түспен байланысты. Адамның сүйікті түстерінің шкаласы оның барлық өмірі кезінде өзгереді. 2.2-сурет -Хроматикалық түстер 2.3-сурет -Күрделі түстер СӨЖ-ге арналған бақылау сұрақтары 1. Адамға түстің психологиялық әсері; 2. Адамның сүйікті түстерінің шкаласы; 3. Сәулетте және өнерде түстерді араластыру түрлері 6 дәріс - тақырып Түс және түстердің гармониялық ұқсастығы Түсті шеңбер. Негізгі түстер. Қосымша түстер. Әртүрлі жарық диапазондарындағы 4 топты гармонияларды 2 туыс контрасты түстерді құру. Лекция жоспары: 6.1. Түсті шеңбер; 6.2. Қосымша түстер 6 1. Түсті шеңбер Түстердің классификациясында және жүйесіндегі қажеттігі практика мен ғылым үшін, жекелеуде, биология, минералогия, медицина, сондай-ақ кескіндеме теориясы үшін қажет болды. Қарапайым жүйеліліктің әрекеті кемпірқосақ түстерінің орналасу тәртібіне сәйкес И.Ньютонмен іске асырылды, осыдан кейін ол спектрді ақ сәуленің бір будасын ыдырату жолымен алған болатын. Оның спектрі жеті спектралді түстерді құрады. Спектр шеңбер және үшбұрыш түріндегі түстердің жүйелілігі үшін негіз болды. Шеңбер түріндегі түстердің жүйесіне И.-В.Гете де мақұлдады. Тұйық мүсін түріндегі түстер жүйесінің графикалық көрінісінің идеясы мынадай, спектрдің шеттері тұйық тенденцияға ие- көк шет күлгін түс арқылы пурпурға өтеді, сондай-ақ қызыл түс те пурпурға жақындайды. Пурпур түстері спектрде болмайды, бірақ олар табиғатта бар. Спектрдің басты немесе негізгі түстері, орташа көк, сары, қызыл және жасыл, яғни араластыру жолымен алынбайтын түстер болып табылады. Қалған түстер аралық деп аталады. Басты түстердің басқа да классификациясы бар- үштүсті, онда негізгілер секілді бөлінетін көгілдір-көк, суық қызыл және сары түстер. Суретшінің практикалық қызметінде нақты негізгі түстер қолданылады. Сонымен текстилді суреттің суретшісіне және колористке басты түстердің төрттүсті классификациясымен қолданған ыңғайлырақ. Қазіргі уақытта оны полиграфияда да қолданады. Түсті шеңберде төрт түс бар, гармониялық түсті ұқсастығы бар негізгі қосымша бір-біріне жұп (көк – сары, қызыл-жасыл) болып табылады. Түсті шеңберде олар екі өзара перпендикуляр диаметрлерінің шеттерінде орналасады. 3.1- сурет- Контарсты түстер Үшбұрышта орналасқан түстердің шеңберге ұқсас, үшбұрыш шеңберге жазады. Үш негізгі немесе «алғашқы», таза түстер үшбұрыштың шыңында орналасады, олардың арасында- туынды, аралық екі шетіндегілерді араластыру жолымен алынған түстері бар. 2. Негізгі және қосымша түстер Кез келген түс қосымша түстің субстрактивті келесі түрін қозғайды. Ахроматикалық түс сомасында беретін түстер өзара- қосымша деп аталады. Толқын ұзындығы өзара 1:1,25 ретінде қатысты өзара- қосымшаға түстердің әр жұбы жатады. Негізігі өзара-қосымша жұптар: - қызыл-жасыл-көгілдір - қызғылт сары-көгілдір - сары-көк - сары-жасыл-күлгін - жасыл-пурпур 3.2-сурет - Негізгі түстер 3.3-сурет - Қосымша түстер Көркемдік практикада өзара- қосымша түстер, анықталған шарттар кезінде салыстырылатын гармониялық ұқсастықтарды көрсететін және түсті өңді өзгертпей бір-бірінің сәулесін және өзара қоюланғанын жоғарлатады. Диаметрдің қарама-қарсы шеттеріндегі қосымша түстердің дұрыс орналасқан теңсатылы шеңбер әлдеқайда оңды. Осы мәселені шешуде Б.Оствальдтің түсті шеңбері жақын. Ол түстің орналасуын тек шеңбердің жазықтығына ғана емес, үш яғни, жарық, түсті өң және қоюланған түстің сипатын санайтын сондай-ақ көлемді түсті денеде ұсынды. 3.4-сурет- Жақын түстер 3.5-сурет -Жақын түстер Суретшінің және колористің практикалық қызметінде тең интервалдармен орналасқан 24 түстен тұратын түсті шеңберді қолдану ыңғайлы. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|