б)
Екі ж үпқа
(төрт бала) бір тапсырма беріп, қабілеті
жақсы окушыны мүғалім ретінде пайдаланған жөн. Мүғалім
окушы балалармен жүмыс істейді, түсіндіреді, талдайды,
сүрайды, бағалайды.
Мүғалім қызметін жоғары сынып окушысының жүрғізу-
іне болады. Мүғалім ол окушыны алдын ала дайындайды.
Ж үм ы сты ң м ақсаты н түсіндіреді, сү р ақ тар д ы біріғіп
әзірлейді, тапсырмаларды біріғіп жүйелейді. Бүл тәсілді
м үғалім үлгірім і төмен, окуш ы лары көп сы ныптарда,
сондай-ақ даралап окытуды максат еткен, окушылармен
қосы м ш а ж ү м ы с, к өм ек кө р сету саб а қ т а р ы н д а ж и і
пайдаланады.
Ж үпты қ жүмыстың тағы бір тиімді түріне тоқталайық:
1. Алдыңғы жүп өз жүмысын толық орындап болған соң,
енді арттарында отырған жүппен жүмыс істейді. Әр бала
өзінің артқы қатарындағы баланы тексереді, түсіндіреді,
бірге отырып қорытынды жасайды. Ж еке-ж еке жүмыстан
соң екі ж үп бірігіп, ортақтаса, ынтымақтаса, үжымдаса
отырып бір-бірін тыңдайды. Бір оқушы басшылық етіп,
мүғалім қызметін атқарады.
Ж үмыстың бүл түрі ары қарай былай жалғастырылады.
Үшінш і ж үп төртінш і ж үппен, бесінші ж ү п алты нш ы
жүппен бірлеседі. Осындай әдіспен бүкіл сынып жүмыс істеп
шығады. Ж екелеген оқуш ылар мүндай жүмыста белсенді
қызмет атқарады. Қорытынды кезінде ол оқуш ылар есеп
береді, өздері жүмыс жүргізген оқушылар біліміне талдау
жасайды, бағалау ж үргізеді. Ж екелеген оқуш ы лар тек
тексеруші ғана емес, әрі түсіндіруші қызмет те атқарады.
Бүл балаларды да мүғалім алдын-ала дайындап, көмек береді
(білімдерін толықтыру, тапсырма мақсаты, жумысты жургізу
тәсілдері туралы).
2. Ж ү п ты қ ж үм ы сты ң тағы бір тиімді ж олы — әр
оқушының бүкіл үжыммен жүмыс істеуін үйымдастыру.
Оны қалай жүргізуге болады? Жүмыстың бүл түрін тақырып
күрделі, ауыр болғанда ж үргізу тиімді болмақ. Мүнда да
әр ж үп жүмыс істейді
(бір-біріне тусіндіреді, пікірлеседі,
әңгімелеседі). Сонан соң бірінш і ж үпты ң екі оқуш ысы
өздерінен кейінгі балалармен жүмыс істейді.
Олар тек артқы
ек і балам ен емес, оры н ал м аст ы р а оты ры п, б ар л ы қ
үжыммен жүмыс істейді. Артқы екі бала да солай етеді.
Қысқаша айтқанда, бір жүптың екі баласы ж ы лж и отырып
барлық балаларды оқытып шығады. Яғни бір баладан кейін
екінші балаға, одан үшіншіге, төртіншіге, бесіншіге дегендей.
толық меңгергенін, қандай көмек керектігін алдын-ала
айтады. Өзі өте ж ақсы меңгердім деген мәселелерді өзіне
келген балаға айтуына, түсіндіруіне болады. Бірігіп талдап,
(
тусінік-жауапты) білімдерін толықтырады да, арт жақтағы
балаларға қарай ж ы лж иды . М үғалім дайындайтын бір
сүрақ-нүсқаудың үлгісін берейік (“Қорғансыздың күні”,
соңғы эпизод — “Өлім қүш ағында”):
Достарыңызбен бөлісу: