Туындыларын
ОҚУШ Ы ЛАРДЫ Ш ЫҒАРМА Ж А ЗУ ҒА ҮЙРЕТУ
жүктеу/скачать 3,05 Mb. Pdf көрінісі
|
bitibaeva kanipa mukhtar uezov tuyndylaryn mektepte okytu
| ОҚУШ Ы ЛАРДЫ Ш ЫҒАРМА Ж А ЗУ ҒА ҮЙРЕТУ
Ж оғары да айтып өткеніміздей, ш ығарма ж азды ру — балаға білім беру ісінің ең күрделі, маңызды жүмыстарының бірі. Ш ы ғар м ан ы үйде де, сы н ы п та да ж а зд ы р а д ы . Бағдарламада қанша шығарма ж аздыру керектігі, оның сағаты беріледі. Тақырыптың ауыр-жеңілі, оқушылардың ж ас ерекш еліктері, сыныбы, дайындығына байланысты шығарма жазудың уақыты белгіленеді. Мысалы, сыныпта 2—3 сағат, үйде бір аптадан он күнге дейін мерзім беріледі. Мүғалім қосымша сабақ өтеді, жекелеген оқушылармен жүмыс жүргізеді, қосымша материалдар іріктеуге, эпиграф алуға көмектеседі. Оқушы шығарманы үйде ж азып жатса, оның алғаш қы сүлбасын оқып, ақыл-кеңес береді. Басында үлгісі берілген нүсқау-көмекті естеріне түсіріп, ш ығармаға қояр талапты қайталайды . Егер тақы ры п қиы н болса, сыныпта немесе қосымша сабақта жоспар қүруға көмек жасайды. Кейде оқушылардың пікірі, ойына ерік беру керек. Қай тақырыпта шығарма жазады, қай тақырып маңызды — өздері ш еш кені дүрыс. Ш ы ғарм а ж азу д а оқуш ы ны ң тақырыпты білуі ғана емес, сонымен бірге білгенін көркем, тиянақты тілмен жеткізу қабілеті, тіл байлығы, сауатты- лығы, әдеби талдауы, негізгі мәселелерді дөп тауып, соны 7 5 тұжырымды бере білуі, дүниетанымы да үлкен рөл атқарады. Қосымша материалдарды пайдалана білу өте алгырлык, зеректілікті қаж ет етеді. Сондықтан мүғалім балаларды ш ығарма ж азуға баулуда көп еңбектенуі, тер төгуі қажет. Ш ы ғарм а ж азу д а ж оспарды ң ж ай ж ән е к ү рд ел і түрі п ай д ал ан ы л ад ы . Б ір а қ , бір ескер етін м әселе, оқуш ы шығармасы мазмүны, тілі, стилі, сауаттылығы жағынан талапқа сай жазылса, жоспар бар ма, ж оқ па, оны есепке ал м ау керек. Өсіресе, ж о ғар ы сы ны птарда ж оспарды өзд ерін е б ағы т, б ағд ар, ой ж ү й е с і үш ін ған а қ а ж е т ш ығармаш ылық бағытта қүруға болады. Ол шығармаға өң беріп, әлдендіріп әрі қызықтырып түрады. Егер шығарма осындай жоспарды негізге алып жазылса, сәтті шығады. Өдістеме ғылымы — тірі ағза сияқты үнемі өсіп, дамып отыратын ғылым. Сондықтан да тіл дамыту, оқушыларды мәдениетті сөйлеуге дағдыландырудың тиімді жолдары көп. Әр мүғалімнің осы мәселеде ж инақталған іс-тәжірибесі болады. Сондықтан ж аңаш ы л, ш ы ғармаш ы лы қ бағытта еңбек ететін м үғалім Әуезов тілінің м арж ан ы н оқыта отырып, оқушыларды сүлу да көркем сөйлей, ж аза білуге баулу жүмыстарына ерекше көңіл қояды. М .Әуезовті 11-сынапта оқы туды ң әдістемесі, тиімді жолдары туралы 1991 ж ы лы “Рауан” (қазіргі“М ектеп”) баспасынан ш ыққан “Әдебиетті оқытудың тиімді жолдары” ж әне “М.Әуезов ш ығармаш ылығын оқы ту” (1994) атты ізденістерімізде сөз еткен себепті, біз төменде үлы жазуш ы ш ығармаларын 11-сыныпта оқытудың негізгі бағыт-бағ- дарларын ғана үсынып отырмыз. жүктеу/скачать 3,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|