Туындыларын

5.  Ж а р а с б а й ға   сенуі.  А дал,  басы байлы   м алайы на 
айналуы, кылмысқа баруы.
6.  Ж арасбайдың  Бақтығұлды  ел  жақсыларына  үстап 
беруі. Үкім.
7.  Қ аш ы п  ш ығып,  аңды п  ж ү р іп   Ж арасбайды   атып 
өлтіруі.
Ж оспар жасатқанда,  бүл нүсқау  оқушыға үлкен көмек 
болады. Әсіресе, 5-сыныпта мүғалім жоспарды көрнекі етіп 
ж азы п   әкеліп,  оны  оқуш ы ларды ң  пайдалануы на  үлгі 
ретінде үсынады. Бүл тәсіл де өте тиімді. Дәйексөз жоспар 
жасату шығармашылық жүмыстың бір саласы. Жоспардың 
бүл түрі, әсіресе оқушының коркем тілін дамытуға, мәтінмен 
жүмыс істей білуге баулиды. Бейнелік жоспардың маңызы 
да ерекше, себебі оқушы кейіпкерлердің іс-әрекетін, сипатын, 
мінезін аш атын сөздерді, айш ықты сөз тіркестерін, бейнелі 
сөздерді іздейді, оларды жоспарына пайдаланады.
9—11 сыныптарда конспект тезистер ғылыми материал- 
дарға,  қосымш а  м атериалдарға  ж асалады .  Конспектіге 
қойылатын талапқа мынандай көм ек-нүсқау беріледі:
1.  М ақаланы оқып шығып, ең негізгі деген мәселелерді 
белгілеп алыңдар.
2. Сол бойынша тезис жасап, әр абзацтағы ойға үңіліндер.
3. Конспекті түжырымды болсын,  негізгілерін ғана жа- 
зыңдар.  Конспекті тілі м ақала тіліне ж ақын болсын.
4.  Сөйлемдердің ш үбалаңқылығынан сақтаныңдар.
5.  Ой жүйесін сақтап конспектілеңдер.
6.  Үтымды деген мәселелерге дәйектемелер алып пайда- 
ланыңдар.
Оқушыларға  бүл  жүмыс  түрін  үйреткенде,  мүғалім  ең 
алдымен  жеңіл,  шағын  материалдардан  бастайды.  Бірте- 
бірте көлемді мақалалармен, ғылыми енбектермен жүмыс 
істеуге  де  дағдыландырады.  Ш ы ғарм аш ы лы қ  іздендіру 
бағытындағы  тапсы рм алар  ж үйесі  арқы лы   тіл  дамыту 
жүмыстарын былай топтауға болады:
1.  Суретті  үйлестірме  тапсы рм алар,  мүсіндеу  өнері, 
сәулет  өнерінің  туындылары  арқылы  суреттемелер, 
бейнелемелер, сипаттамалар жаздыру.
2.  М узы калы қ  ш ы ғарм алар  бойынша  ш ығарма-тол- 
ғаулар жаздыру.
3.  А қы н,  ж азу ш ы   аты нан  хат  ж азу ,  оларға  сөзбен 
ескерткіштер қою.
4.  Табиғатқа,  м үраж айға,  тарихи  орындарға  серуен- 
дегендегі алған әсерлері туралы жазба жүмыстарын 
орындату.
7 0

5. Ақьш-жазушылар туралы естелік, ігікір, арнау өлендер 
негізінде сыр-толғау, жыр-толғау жазгызу.
Төменде  осы  ж ү м ы стард ан   қ ы сқ а ш а  ү л гі  берейік. 
М.Әуезов  туралы   бірінш і  сабақты  “Үлан  даланы ң  үлы  
жыршысы»  эпиграфымен  өтіп,  ш ыгармаш ылык  багытта, 
әсіресе  көркем де  сүлу  тілін  игерту  мақсатында,  мынадай 
тапсырмалар беруге болады:
Бірінші  топца:  М.Әуезов  туралы   естеліктерді,  м ақа- 
лаларды  оқып,  сол  бойынша  “Даңқы  өлмес,  даусы  сөнбес 
бүлбүлым” атты сыр-толғауға дайындалу.

жүктеу/скачать 3,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: