2
О ҚУШ Ы ЛАРДЫ Ң ФУНКЦИОНАДДЫ Қ
СА УА ТТЫ ЛЫ ҒЫ Н
ҚАЛЫ ПТАСТЫ РУ
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру
бойынша әрекет ету ¥лттық жоспарға сәйкес қазіргі танда оқу
үрдісінің нәтижелері ретінде жеті маңызды құзыретгілік алынып
отыр. Бұл құзыреттілікгер оқушыларды толықтай алганда жеке
тұлға ретінде сипатгай алулары керек. Өз кезегінде мұндай
тұлғаның
әлемдік көзқарасы, өмірлік ұстанымы, жеке басының
анықталған бағыты болуы керек.
Жеке басының құзыреттілігі: өз бетінше іздену қабілеті,
заманауи адамға қажет жеке көрсеткіштердің дамуы; қоғамдағы
өзінің
орнын жэне мәнін білу; туындаған жағдайда дұрыс шешім
қабылдау қабілетінің болуы; өз бетінше білім алуға ұмтылуы, өзін
дамьггу жэне өзін көрсете білу.
Азаматтық кұзыреттілік: белсенді азаматтық ұстанымының
қалыптасуы, жоғары патриотгық сезімнің болуы; отанға
қызмет ету
және оның мүдделерін қорғау; қоғамдағы әлеуметтік жағдайларға
баға
беру;
эр
түрлі
жағдайларда
туындаған
мәселелерде
мемлекетгің мүдделерін ескеріп дұрыс шешім қабылдау; тарихты
білу. Қазақ халқының жэне өзге де ұяттардың мәдениетін жэне
салт-дәстүрін, эдет-ғұрыптарына құрметпен қарау.
Басқару құзыреттіліктері: эр түрлі жағдайларда басқаруға
байланысіъі
дұрыс шешімді жасау; тэжірибеде жэне қызметінде
білімді пайдалану; ақпаратгы өндеу жэне оны шығармашылық
деңгейінде өңдеу жэне орындау;
73
Ақпаратгық құзыреттілік: өз бетінше ақпаратгы іздеу, талдау,
өндеу, жіктеу, синтездеу, өндеу, пайдаиану,
сақтау жэне беру
(алмасу), білім беруде пайдаяану;
Технологиялық
құзыретгіліктер:
заманауи
ақпараттық-
коммуникациялық технологияларды оқу жэне ғылыми-зерттеу
қызметінің шеңберінде зерттеулерді жобаяау үшін қолдана алу;
Коммуникативтік құзыреттілік: қазақ, орыс жэне ағылшын
(шет) тілдерінде ауызша, жазбаша қарым-қатынас жасауға қабілетгі
болу. Оның нәтижелері орта білім берудің деңгейлерімен
анықталады.
Әлеуметтік құзыреттілік: элеуметтік жағдайларды таядау жэне
оған сэйкес іс-эрекет жасай алу қабілеті. Оның нәтижелері орта
білімнің деңгейлерімен анықгалады.
12-жылдық мектептің МЕСТ-ның жобасьшда осы аталған жеті
құзыретгілік бойынша оқушының
дайындық деңгейіне деген
талаптар белгіленген. Бұл жағдайда 12-жылдық білім берудің
деңгейлері арасында сабақтастық ескерілген.
Білім алушының функционалдық сауаттылығын анықтайтын
басты құзыреттілікгер бойынша оқушының жетістіктерін бағалау
эдістемелік тұрғьщан алғанда шешілмеген мэселе болып отыр.
Қарама-қайшылықтың негізгі себебі: мұғалімдер осы көрсетілген
құзыретгіліктер бойынша жетістіктер бағалауға дайындалмаған,
яғни, эзір емес. Ал өмір талабы мектептерден
толық қалыптасқан
жеке тұлғаны сұрап отыр. Себебі, осы уақытқа дейін барлық жұмыс
білім беруге білу бағьггында (жэне де әдістемелік) жургізіліп келді.
Сабақтарда оқу жетістіктерінің игерілуі пэндер бойынша
суретгелген бағалау критерийлері арқьшы анықталады.
Мектеп
оқушысының
функңионалдық
сауаттылығын
анықгайтын негізгі құзыреттіліктер бойьшша жетістікгерін бағапау
құралы ретінде оқушының портфолиосын қабылдауға болады (35-
39 кестелер).
74
Кесте 35
Жеке тұлғаның құзыреттіліктерінің қалыптаеу нэтижелері
Достарыңызбен бөлісу: