раз уақыттан кейін ол инвесторларды тарта алды, сөйтіп,
«Книга за книгой» сегіз дүкеннен тұратын сауда желісіне
айналды.
Алайда 2008 жылғы дағдарыстан соң қарыздардан
кұрылу үшін өзінің үлесін түкке тұрмайтын ақшаға са-
туына тура келеді. Бұл туралы журналист Максим Котин
«И ботаники делают бизнес» деген кітап жазды. 2011
жылы Федор Сыктыкварда бірінші пиццериясын ашты.
Бес жылдан кейін әлемнің тоғыз елінде (АҚШ, Англия,
Эстония, Литва, Румыния, Қытай, Қазақстан, Қырғыз-
стан, Өзбекстан) 160 пицериясы жұмыс істеп тұрды.
Бүкіл Ресейді пиццаға «отырғызды»: 140 пиццериясы
бар. Ол, керек десеңіз, итальян тағамдарына маманда-
натын IL Patio желісін де (135 мейрамхана)
басып озған
адам. Қысқасы, Овчинников білгенімен көп бөлісті, мені
шексіз байытып жіберді. Одан көп нәрсе үйрендім. Егер
сонда бармасам, бәлкім, «Rumi»-дің негізгі философия-
сы да болмас па еді. Әлі күнге дейін араласып, жөн сұра-
сып тұрамыз.
Мысалы, ол соншама табысты кәсіпкер болғаны-
на қарамастан, өзі блог жүргізеді. Бұл – ол үшін фран-
чайзингке адамдар тартудың, басқа сөзбен айтқанда,
бизнесін кеңейтудің жолы. Қаржылық мәселенің,
кіріс-
шығыс есебінің бәрін ашық жариялайды интернетке.
«Мұның не?» дегенде: «Бұл артқа шегінбеуге стимул»
дейді. «Кірісің мен шығысың елдің көз алдында болған
соң, жарты күшпен жұмыс істеуге құқы жоқ», Маған осы
идеясы ұнады, өзіміз де есеп-қисабымызды ашық жүр-
гізуге тырысып жүрміз. Сол сияқты, Артем Овечкинмен
кездесу үшін Мәскеуге екі сағатқа ұшып барып келгенім
бар.
Көмек сұра. Феррацци «консультативті кеңес» деп
атайтын мамандар тізбегін қалыптастыруды айтады. Екі-
үш кенесші, өзіңнен тәжірибелі, өзіңнен білімді адамдар-
дың кеңесі ешқашан артық етпейді. Бір қызық құбылыс
бар, оны Трейси де атап өтеді: адам өзіне көмектескен
адамнан гөрі өзі көмектескен адамды көбірек ұнатады.
178
Өйткені сен біреуден көмек сұрасаң, ол бейсаналы түрде
жаны семіріп, мерейі үстем болып қалады: өзін ықпалды,
маңызды адам сезінеді. Сондықтан менторлардан көмек
сұраудан қысылма. Мұныңмен өзіңе пайдалы, оларға
жағымды әрекет жасадым деп санай бер. Мен Овчинни-
ковқа барғанда, ол үшін бейтаныс адам едім. Әлі
бизнесі
де жоқ. Бірақ ол пікірлесуден қашқан жоқ, ойын жайып
салды, кеңестерімен бөлісті. Бұл маған көп көмек берді.
Табысты адамдардан өзгелер де үйренетін жағдай
жаса. Жақында IFC-де (Әлемдік банктің бөлімшесі) кор-
поративтік басқару бойынша курстан өттік, үздіксіз өсу,
тәуекелдерді басқару, стандартизация, т.б. маңызды нәр-
селерді үйретті. Жас компаниямыз, бірақ бізге стартап
деңгейінен тезірек өтіп, басқарудың неғұрлым дамыған
үлгілерін пайдалану керек болды. Сол сияқты, «Пре-
восходный сервис» кітабының авторы Джон Шоулдың
53
семинары өтті. Оны біздің қызметкерлер
жақсы біледі,
өйткені көп үрдісті дәл осы кітап бойынша рельске қой-
ғанбыз. Біздің командадан 16 адам, оның ішінде өзім де
бармын, семинарды тыңдадық. Семинардан кейін, әрине
өзіміздің палауды ұсындық. Ең тамашасы, Шоул «Тама-
ша сервис» деп баға беріп кетті. Бірақ осы семинардан
біз әлі де өсе алатынымызды түсініп қайттық. Қысқасы,
керек адамдармен танысып,
олардан дәріс алу, үйрену –
өсемін деген адамның міндеті.
Соңғы кезде маған түрлі сұрақтармен келетін адамдар
көбейді. Және байқағаным, жоғарыда айтқан ережелерді
ғана емес, ең қарапайым дүниелерді ескермейді екенбіз.
Кездесуге байланысты мына ойларыммен бөлісейін.
Кездесетін адамың туралы ақпарат ізде. Әсіресе, ол
саған «керек» болса. Google-дан ізде, Facebook, Twitter,
Instagram, «В Контакте» желісін ақтар, таныстарыңнан
сұра. Қысқасы, оның немен айналысатынынан хабардар
бол. Ақпаратты басқарған адам,
ситуацияны да басқара-
ды. Сөйлесетінің кәсіпкер болса, оның өн імінің (тауа-
_____________
53
Джон Шоул – клиенттерге қызмет көрсету стратегиясы бойынша әлемдік деңгейдегі
кеңесші, Service Quality Institute президенті.
рынын) дәмін татып көр. Маған іскерлік қарым-қатынас
ұсынып, ешқашан «Rumi»-де болмадым деген адаммен
сөйлессем, өзімді қолайсыз сезінемін. Әдетте алдымен
біздің мейрамханаға барып көруін сұраймын, содан кейін
ғана кездесуге келемін. Сонда немен айналысатыныңды
түсіндіріп уақыт шығындамайсың.
Егер іскерлік қарым-қатынас, орнатқың келсе оның
ай-
Достарыңызбен бөлісу: