Перикардит - жүрекқаптың қабынуы. Бұл кейбір аурулардың синдромы ретінде жиі кездеседі, жеке ауру түрінде сирек еездеседі. Перикардиттің диагнозын қою көп қиындық туғызады.
Этиологиясы:
Инфекцияның ішінде перикардиттің ең жиі себептері болып вирустар ( Коксаки энтеровирусы, ұшық вирустары, грипп вирустары) табылады.
Бактериялық перикардиттер ішінде туберкулездік перикардит басым болады, ол көбінесе констрикциялы перикардит түрінде бой көрсетеді. Жедел бактериялық бейспецификалық перикардит сепсисте, кеуде торының жарақатында жəне кеуде торының жедел инфекциялы ауруларында кнздеседі.
Инфекциялық емес перикардиттердің ішінде жиі кездесетіні миокард инфарктісінде болатын, Дресслерсиндромында дамитын перикардиттер
Патогенезі: Перикардиттің дамуы жоғарыда айтылған улы заттардың тікелей әсерінен немесе олардың қан, лимфа арқылы келуімен байланысты, кейде ол иммунды қабынудың бір түрі есебінде көрінеді.
Перикардитте көбінесе фибринді қабыну болып, эпикард және перикард бетінде фибрин жіпшелері (түктері) пайда болады, осы көрініске "түкті жүрек" деген ат берілген. Егер осы фибринге бай экссудат дәнекер тканьге айналса жүрек қабы бүтіндей бітіп немесе эпикард пен перикард арасында өте қатты (адгезивті) фиброзды ткань пайда болады, кейде осы жерге кальций түздары "шөгіп қалып", жүректі темір құрсаудай қысып, ("сауытты жүрек") оның жұмысын қиындатады.
Жіктемесі:
І.Жедел перикардит (6 аптаға дейін)
1. Құрғақ неме е фибринозды
2. Сұйықты немесе экссудатты
ІІ. Жеделше (6 апта-6ай)
ІІІ. Созылмалы (6 айдан жоғары)
1. Эксудатты
2. Эксудатты-адгезиялық
3. Адгезиялық:
а) констрикциялы
б) констрикциясыз
Этиологиясына қарай:
I. Инфекциялық перикардит
II. Инфекциялық емес перикардит
III. Идиопатиялық перикардит
Клиникалық көрінісі: Құрғақ Перикардиттің басты белгілері – жүрек тұсының ауруы, перикард үйкелісінің шуы жəне ЭКГ өзгерістері ауырғандық біртіндеп басталады, жүрек тұсында, төстің сол жағында орналасады, кеуденің оң жағына немесе сол жақ жауырынға тарайды. Сыздап, жаншып ауырады, сипаты біркелкі, бірнеше сағатқа созылады. Ауырғандық тыныс алумен, қимылмен, дене қалпын өзгертумен байланысты. Перикард үйкеліс шуы абсолютті тынық дыбыс аймағының үстінде естіледі. Перикардитке патогномониялық симптом – үш фазалы шу.
Экссудативті перикардит -диагностикалық іздеу:
I кезең:
1) ауырсыну бірте-бірте әлсіреп, өте өткір және түтіккен енеді; кейде ол жүрегінде ауырлық ғана сезім тудырады.
2) әлсіз болып күш түскенде ентігу,кейде отырған кездеде ентігу(экссудат жиналады перикардтың төменгі аймақтары);
3) құрғақ жөтел, кейде сұйықтықтың қысымы салдарынан құсу. Алайда, жылдамдығы баяу: симптомдардың басталуы эксудаттың өсу қарқыны бойынша анықталады.
II кезең :диагностикалық іздеу туралы ол перикард қуысында сұйықтықтың белгілері іздеу үшін маңызды болып табылады.
1) барлық бағыттар бойынша жүрек түтігу шекарасын кеңейту (орын алуы мүмкін сұйықтық мөлшері, 300-500 мл)
2) жүрек ұшы серпіні және басқа да пульсация.
3) көптеген перикард үйкеліс шуы.
4) парадоксальді пульс болады.
5) веноздық қысым артуына байланысты мойын веналарының ісінуі,бет Ісінуі байқалады.
III кезеңде диагноз үшін маңызды :
Электрокардиограмма, Рентгендік және ЭхоКГ.
ЭКГ өзгерістерді көрсетеді құрғақ перикардит байқалады ұқсас: ST сегменті көтеріледі, толқын инверсия кейіннен T және патологиялық Q толқын болмауы жиі кернеу сұйықтық резорбция артты, сондай-төменгі кернеу кешені QRS сипатталады.
Диагностикасы:
Науқастың шағымы бойынша
-Анамнезі бойынша
-Обьективті жалпы қарау бойынша
-Лабораториялық зерртеулер:
-Жалпы қан анализі
-Жалпы зәр анализі
-биохимиялық анализ
микробиологиялық,серология-лық зерттеулер
-Электрокардиограмма, Рентгендік және ЭхоКГ,Жүрек УЗИ-і.
Емі: Антибактериалды терапия,пункция кезінде іріңді сорып алып,перикард қуысына тиісті антибиотиктерді енгізу.Перикардтқа ірің жиналуына байланысты 3-5 күнде пункцияны қайталап отыру,егерде нәтиже болмаса перикардты жергіліті жансыздандыру немесе наркоз беру арқылы тіліп ашып,санациялайды.Перикардиотомияны төстің семсер тәрізді өсіндісінің бойымен тіліп,диафрагма үстінен жасайды.Іріңді перикардитке шалдыққан науқастардың тағдырын болжау қиын,бұл науқастарда көбінесе ауыр жүрек-тамыр жетіспеушілігі орын алады.