Университеттің 85 жылдығына арналған Қазіргі заманғы математика
материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл
жүктеу/скачать 12,2 Mb. Pdf көрінісі
|
| материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл
290 3) Артық анықталған - артық шарттары бар . Мәтіндік есептерді Т.Е. Демидова былай жіктейді [4]: – ұжымдық және топтық есептер; – жалпы мемлекеттік есептер; – белгілі бір адамдар тобының есептері. Математика курсында математикалық есепке келтіруге болатын практикалық есептер ғана қарастырылады. Демидова Т. Е. есептерді екі блокқа бӛледі: – Ғылыми есептер (мысалы, Голдбах мәселесі, Ферма теоремасы және т.б.). – Оқу есептері. Бұл есептер математикалық білім, білік және дағдыларды қалыптастыруға және оқушының білімін дамытуға бағытталған есептер. Оқу есептеріндегі объектілер математикалық пішін, сандар және т.б. Оқу есептері білім берудегі рӛлі бойынша былай бӛлінеді: 1) репродуктивтік (есепті шешу үшін белгілі бір формула қолданылатын есептер); 2) белгілі алгоритмі бар есептер (бұл нәтижеге жету үшін белгілі бір әрекеттер тізбегін орындау қажет болатын есептер); 3) проблемалық. Мәтіндік есептің талабына жауап алу үшін оны шешу қажет. Мәтіндік есепті шешу дегеніміз - есеп мазмұнында берілген мәліметтер мен қажетті шамалар арасындағы қатынасты табу, математиканың жалпы ережелерін қолдану жүйесін орнату (формулалар, заңдар, ережелер және т.б.), тапсырмада берілген белгілі бір әрекеттерді орындау, жалпы ережені қолдану және есептің сұрағына жауап алу немесе оның жауабы жоқ екенін дәлелдеу. Стандартты есептерді шешу үшін математика курсында дайын ережелер бар. Стандартты есептерді шешу процесінің ерекшеліктері: – есептің түрін анықтау (тану); – шешімді іздеу, оның ішінде жалпы ереже (формула, ұқсастық, анықтамалар, теоремалар) негізінде алгоритм құру; – стандартты есепті шешу. Есептің сипаты бойынша Л. М. Фридман мен Е. Н. Турецкий барлық есептерді негізгі үш класқа бӛледі [5]: 1. Шешімін табуға арналған есептер. Әртүрлі ӛрнектерді, функциялардың мәндерін есептеуге арналған тапсырмалар, функцияның қасиетін анықтауға арналған тапсырмалар және т.б. 2. Дәлелдеуге немесе түсіндіруге берілген есептер. Есептің талабы «дәлелдеу», «тексеру» сӛздерімен беріледі. 3. Түрлендіру немесе салу есептері. Есептің талабы «ӛрнекті түрлендіру», «салу» сӛздерімен беріледі. Есепті шешу процесінің кезеңдері [6]: 1) Есепті талдау - бірінші кезең. Кезеңнің негізгі мақсаты – есептің берілгенін түсіну; берілгені (шарты) мен табу керегін (талапты) және тапсырма объектілері арасындағы қатынастарды анықтау. 2) Есепті талдау процесінде схема құру , яғни есептің мәтінін ауызша тілден математикалық түрге аударуға кӛмектесетін кӛмекші модель құру. Схемалық жазбаны диаграмма, кесте, сурет, тірек сӛздер түрінде ұсынуға болады. 3) Есепті шешудің жолын табу . Бұл кезеңнің мақсаты - деректер мен қажетті мәндер арасындағы байланыстарды орнатуды аяқтау және шешім жоспарын құру. Шешімді іздеу - аналитикалық жолмен (есептің сұрағынан берілгеніне кӛшу) немесе синтетикалық жолмен (берілгенінен сұраққа кӛшу) шығарылуы мүмкін. Есепті |