Университеттің 85 жылдығына арналған Қазіргі заманғы математика
Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика
жүктеу/скачать 12,2 Mb. Pdf көрінісі
|
| Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика:
проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл 333 j j критерияның басқа критериялармен салыстырғанда қалау дәрежесінің сандық формасын анықтайтын үлес коэффициенттері. Басқаша айтқанда j коэффиценті j-ші критерийдің оптималдылығының маңыздылығын анықтайды. Оның ішінде негұрлым маңызды критерийге үлкен үлес беріліп, барлық критерийлердің жалпы маңыздылығы 1- ге тең. j j =1 = 1 , j 1, n (2) Толық анықталғандық жағдайында оптималды стратегияны таңдау үшін келесі мәліметтерді қарастырайық (1-ші кесте): Кесте 1. Жеке критерийлердің мәндері Құрал-жабдықтар варианттары (стратегиялар, шешімдер) Құрал-жабдықтарының тиімділігінің жеке критерийлері ӛнімділік, құрал-жабдықтарының бірлік құны 1- зауыттың ӛндіріс құрал- жабдықтары, х 1 2- зауыттың ӛндіріс құрал- жабдықтары, х 2 3- зауыттың ӛндіріс құрал- жабдықтары, х 3 а 11 =5 а 21 =3 а 31 =4 а 11 =7 а 21 =4 а 31 =6 а 11 =5 а 21 =7 а 31 =2 а 11 =6 а 21 =3 а 31 =4 Мақсаттың жалпы функциясы оптималдылықтың жеке критерияларын жинақтауға қолданылады, егер: - жеке критерийлер сандық түрде маңыздылығы бойынша ӛлшенетін болса, яғни әрқайсысына қайсыбір сәйкес қоюымызға болады, ал ол басқа критерийге қатынасының маңыздылығын есептейді. - Жеке критерийлер біртекті (бірдей ӛлшемге ие). Бұл жағдайда кӛпкрийтериялы оптимизациялық есепті шешу үшін оптималдылықтың аддитивті критерийін қолданған тиімді. Айталық, мысалымыздағы 2 біртекті локальды критерий бойынша оптималды вариантты таңдайық: ӛнімділік (ақш.бірлік) құрал-жабдық құны (ақш.бірлік) Сараптық бағалаулар негізінде осы екі критерийдің үлес коэффициенттері анықталды: 1 =0,667; 2 =0,333. Үш вариант үшін оптималдылықтың аддитивті критерийін есептейік: F 1 (a 1j )= 1 * a 11 + 2 * a 12 =0,667*5+0,333*7=5,666 F 2 (a 2j )= 1 * a 21 + 2 * a 22 =0,667*3+0,333*3=3,333 F 3 (a 3j )= 1 * a 31 + 2 * a 32 =0,667*4+0,333*6=4,666 п |