Ўқув қулланма олий ўқув юртлари давлат таълим стандартлари ва намунавий режаларига мувофиқ ҳолда тайёрланган
жүктеу/скачать 0,83 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.4. TÜRKMEN DILINDE OMONIMLER Meýilnama
- Daýanç düşünjesi
| Soraglar we ýumuşlar
1. Nahili sözlere monosemantik, nahili sözlere polisemantik sözler diýilýär? 2. Sözüň asyl we göçme manylarynyň tapawudyny aýdyp beriň. 3. Sözüň göçme manysynyň metafora, metonimiýa, sinekdoha görnüşlerini düşündiriň. 4.Söz manysynyň giňelişini we daralyşyny mysallar arkaly düşündiriň. 5. Bilim gokden ýol ýasar nakylyndaky sözleriň her biriniň predmetdir düşünje, hil-häsiýet, gymyldy-hereket, hal-ýagdaý... aňladýandygyny, ýagny grammatik manysyny aýdyp beriň. 2.4. TÜRKMEN DILINDE OMONIMLER Meýilnama: 1.Omonimler we olaryň görnüşleri hakynda maglumat. 2. Türkmen dilinde omonimlerin döreýiş çeşmesi. 3. Omonimleriň ceper edebiýatdaky hyzmaty. Daýanç düşünjesi: omonimler we olaryň görnüşleri, türkmen dilinde omonimleriň doreýiş çeşmesi, omonimleriň ceper edebiýatdaky hyzmaty, omofon hakynda maglumat. Sözler many mynasybetleri taýdan: a) aýdylyşy we ýazylyşy meňzeş sözlere; b) manylary meňzeş sözlere: c) garşylykly manyly sözlere bölünip öwrenilýär. Aýdylyşy we ýazylyşy meňzeş sözlere omonimler diýilýär. Türkmen dilindäki omonimler türkmen diliniň leksikasynyň taryhy ösüş prosesinde emele gelen taryhy semantik hadysadyr. Türkmen dil biliminde omonimleriň ӧwrenilişi babatda N.Nartyýew şeýle maglumatlary bildirýär: «Omonimler barada türkmen dilinde ep-esli işler1 edilen hem bolsa, bu meselede entek anyklanmaly zatlar az däl. Omonimler käbir işlerde dar manyda öwrenilse, başga birnäçe işlerde giň manyda seredilýär. Dilçileriň birnäçesi omonimleriň hatarynda omograflary, omofonlary, omoformalary, paronimleri hem öwrenỳärler. A.Annanurow84 omonimlere belli bir söz toparynyň içinde birmeňzeş aýdylýan dürli many aňladýan sözleri goşýar. A.Geldimyradow85 omonimleri giň möçberde derňeýär. Ol dürli söz toparlaryna degişli bolan sözleri hem omonim hasaplaýar86. Dilşynas N.Nartyýewiň ӧzi bolsa omonimleriň dӧreýşi babatda şeýle pikirde: «Omonimleriň döreýşi diliň ösüş taryhy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Birnäçe sözler fonetik we semantik üýtgeşmelere sezewar bolup, uzak döwrüň dowamynda bir-birlerine ýakynlaşýarlar. Bu meselede söz ýasaýjy goşulmalaryň, söz düzümleriniň we beýleki grammatiki şekilleriñ hem täsiri bardyr. Leksik omonimleri döreýşi boýunça üç topara bölüp görkezmek boljak.
жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|