букара халыктын елеуметпк-экономикалык езгерютерге колдау керсе-
ту1не муктаж Кенес вюметшщ ж ер гш к п органдарымен курес туршде
сипатталады. Орыс отаршылдарынын мудцелерш кездеген большевиктер
жергйпкп тургындардын муктаждыгын канагаттандыра алмады. Bip свзбен
айтканда, деп жазады Олкотт, эр турл1 себептерге байланысты, Компар-
тиянын сол кездеп кесемдер1 казак даласындагы алда турган экономика-
лык эксперименттердщ мэдени жэне елеуметпк ауыр салдарларын ай-
кын ангара алмады. Алайда казактардын ездер1 баска да ортаазиялык халык-
тар секши, олардын когамын экономикалык шаралар аркылы езгертудщ
менш гасырлар бойгы дестурлер1 мен мэдениетше тенген тжелей катер
ретшде тусщщ.136
Шетелдж тарихшылар (Е. Бэкон, Э. Шихи, И. Виннер, X. Нейберт,
Э. Гизе т.б.),137
Timri
экономикалык максатгарды гана кездегеннщ ез1нде
де, кыска мерз1м iuiiHne кешпел1 жэне жартылай кешпел1 малшыларды
отырыкшылыкка кешуге межбурлеудщ акылга сыйымсыздыгы туралы
тезисп жан-жакты непздед1.
Казактарды отырыкшылыкка кеийруге байланысты орын алган тра
гедия себептерш J1. Крадер (АКШ), дестурл1 казак когамы мен ещпрютж
жуйеш элеуметпк уйымдастырудын б1рынгайлык пен тутастыктын синтез!
екендшмен тус1шйред1.138 Э. Шихи, В. Конолли (Англия), дестурл1 кеш-
xieni шаруашылыктын биологиялык жэне элеуметпк кажеттшктерд1 кана-
гаттандыру багдарында журпзгенде гана тшмд1 болатынын атап етедь
Шетелдж зерттеушшер (В. Конолли) ез куштерш «Орта Азия мен
Казакстанды апатка жетюзген» ужымдастырудын кайгы-кааретп теж1-
рибесш зерделеуге жумылдырды. Ауыл шаруашылыгын ужымдастыру мен
ауыр енеркесш-п дамыту, деп атап керсетеда Сетон-Уотсон, елдщ барлык
азаматтарынын иыгына ауыр салмак rycipfli, бул Украина мен Казакстан
да аса катыгездж тэсшдермен жузеге асырылды.
Ужымдастыру барысындагы бетпмен кетушшк пен зорлык-зомбылык
Достарыңызбен бөлісу: