Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д
жүктеу/скачать 63,86 Mb. Pdf көрінісі
|
| ТАРИХНАМА ЖЭНЕ ДЕРЕКТЕМЕЛЕР
1. КЕЦЕСТ1К КЕЗЕЦДЕГ1 КАЗАХСТАН ТАРИХНАМАСЫ Казакстаннын XX гасырдагы тарихы алуан окигага байлыгымен, ен бастысы, Кенеспк катан идеологиялык кысым мен одан азат болуга умты- луы Отандык жылнаманын н еп зп б е л т болып табылады. Тарихи кыры- нан алып Караганда, бул — ен алдымен, адам табигатын шет-шеп керш - бейтш узак уакыт бойы сынактан етюзудщ, сондай-ак осы жагдайдан шыгудын жене улттык-мемлекегпк егемещйкке жетудщ онтайлы казак- стандык моделшщ шеж1реа. EKiHini жагынан, марксиспк ш м ге непз- делген кенеспк кезендеп отандык тарихнама гылым дамуынын децгейше толыгымен сейкес келепн дуниетанымдык картинаны бере алмайды, ейткеш онын 03i кенес мемлекетшщ жуйесше уйлест1ршген жене онын идеялык-саяси кажеттшйстерш етеуге багытгалган ерекше гылыми-саяси феномен болатын. B ip i H m i кезекте бул кенестеншру мен кенеспк жац- гырту кeзeндepiн сонгы онжылдыктарда пайда болган тарихи-пайымдык багыттардьщ [«акпараттык» (А. Тоффлер), «технотрондык» (3. Бзежин- ский), «гылыми-рационалиспк» (Ю. Хабермас), «техникалык-акпаратгык» (Дж. Мартин, Т. Гувер), «еркениетпк-тартысты» (С. Хантингтон) т.б.] тургысынан туащцрудеп едгснамалык кезкарастарга катысты едк 1917 жылы казактар eKi тенкеркггщ — Акпан буржуазиялык-демок- ратиялык жене Казан социалиста революцияларынын K y e re p i болды. Мунын 6ipiHinici монархия мен орыс патшалыгы б и л т н кулатуга мум- кщщк жасады. Акпан революциясынын нетижеанде елде кос еимет орна- ды. Казакстан ушш мунын манызы аз болган жок. Егер кенеспк тарихна- мада Уакытша уюмегпн кызмет! б1ртекп кара бояумен суреттелсе, Ka3ipri казакстандык тарихнамалык жагдайда бул меселеш зерттеуге баскаша кезкараспен карау мумкшдш туды. Б1ркатар казакстандык галымдардын, атап айтканда, академик М.К- Козыбаевтын1 енбектер1нде Акпан буржуа- зиялык-демократиялык революциясынын, дел1рек айтсак, Уакытша уюмет КЬ13метгнщ Казакстан ушш жагымды нетижелерше назар аударылды. Тарихтын кенеспк кезещ Алаш Ьем Алашорда туы астында улт бщш- пн ныгайту жолындагы умтылыспен жене казак автономияшылдары коз- галысыньщ женшу1мен, BipiHmi дуниежузшк согыс, 1916 жылгы улт-азат- тык кетерш сн басып-жаншу, 1917 жылгы революция жене Азамат согысы L салдарынан куйреген шаруашылыкты соты стан кейш калпына келпрумен ерекшелендо. 1917 жылгы Казан революциясы жене одан кейш ше-шала бурк ет- кен 1918-1920 жылдардагы Азамат согысы Казакстан дамуынын котам- дык-саяси жене экономикалык жуйесш айкындап берш. Казак мемлекет- TiriHiH курылуы, жерш есепке алу жене кенеспк республикалар курамын- да аумактык шекараны аныктау айтулы кезен болып табылады. Шынды- гында, казактардын ем!р салтындагы дестурл1 жуйенщ 20-30-жылдары куйреу1 мен республиканын социалиста кайта куру уршсшщ жалпы агы- мына косылуы кас1ретп о кита едь Ресей империясынын шыгысындагы бурынты отарларынын индустриясы дамытан республикаларта айнал- ганына кез жумып карамаганнын ез1нде, бул кайта курудын накты адамдар татдыры мен окиталарта байланысты берщешш шынайы батасын айтпай калуга болмайды. Казакстаннын дамыган улттык республикалардын жүктеу/скачать 63,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|