Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д
жүктеу/скачать 63,86 Mb. Pdf көрінісі
|
Байпақов. Қозыбаев Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін)
| H eri3ri
шогырын курагандыгы кездейсок емес. Деректемел1к непзд!н кенею! проблеманы зерттеудан дерекнамалык жагын байытты, алайда устем идеологиянын катан m e K T e y i окигалар мен кубылыстарга объективт1 талдау жасауга мумкшдж бермед1. Жогарыда аталган уршс, большевикпк тугырнама бойынша «респуб- ликаныц аграрлык саласын социалиспк кайта курудыц» б1рден-б1р мумк1н сара жолы деп саналган ужымдастыру тарихына катысты жумыстарда да барынша айкын K e p iH ic тапты. Бул проблеманыцтарихнамасында 30-жыл- 23 дардан бастап, шамамен 80-жылдардьщ сонына дешн «ауыл мен селоны социалистж кайта щ ру» тужырымдамасын он багалаган (Ирынгай тугыр- нама устемдж erri. Айта кету керек, XX гасырдын 20-жылдарынын басындагы аграрлык секторды тубгрт езгерютерге дайындаудын бастапкы кезещнде эдебиет- терде республиканын ауыл шаруашылыгын дамыту стратегиясын анык- тауга сейкес eKi кезкарас орын алды. Радикалдык багытты жактаушылар «1925 жьина дешн казан тенкер1сшщ ауылмен ici... болмады», «Казан да- уылы ауылга сокпай, оны жанап етп» деген оймен, кешпел1 ауылды кыска мерз1м ш ш де отырыкшыландыру кажет деп санады. Осы себептен бай- ларды туб1р1мен жоюды, кездеген максатка жетудщ алгышарты рет1нде карастырды. Кешпел1 жэне жартылай кешпел1 шаруашылык ауылды социалистж кайта куруга кедерп келт1ред1 деген тужырымдамага суйене отырып, радикалды багытты жактаушылар тек enaipic куралдарын (мал- ды) кайта болу гана кедейлердщ орташага айналуына мумюндж тугыза- ды, ал отырыкшылыкка кешу — эркениет жолы деп есептедь43 Казак ауылын еркендетудщ дестурл i баламалы жолын жактаушылар объективе талдауларды непзге ала отырып, материалдык-техникалык ба- занын болмауы жене ещцрпш куштердщ ж е т к ш к а з дамуы жагдайында байыргы тургывдарды шугыл отырыкшыландыруга жене экстенсивл мал шаруашылыгын шектеуге жол беруге болмайды деп санады. Олар казак шаруаларыньщ елеуметтж жжтелюшщ ералуандыгын жокка шыгармай, байшылдыкка экономикалык эд1стермеж шек коюдын мумюнджтерш карастырды. С. Седуакасовтьщ сез1мен айтканда, «Ka3ipri кезде ел TinTi де сшюшстерд1 тшеп отырган жок, KepiciHiue, жасампаздык жумыстарды кутед1 жене оны жана экспроприациялар емес, енбек пен гылым гана куткарады»44 деген сындарлы тужырым айтылды. Алайда бул тужырымга б1рден тойтарыс бершд! жене оны жактаушылар буржуазиялык ултшыл- дарга жаткызылды. 1с жуз1нде 50-жылдардын орта тусына дешн афарлык такырып ужым- дастыру науканынын корытындыларына жене деревня мен ауылды социалистж кайта курудагы Компартиянын ж етекш ш к релше непзшен он бага берд1. Казакстандык тарихнама да буюлодактык тугырнамалык кезкараска арка суйедь Зерттёушшк жумыстар республикадагы ауыл ша руашылыгын ужымдастыруды жузеге асыру, ужымшар козгалысын дамы ту женшдеп жана материалдармен толыккан кептеген диссертапиялар жене монографиялар санынын есу1мен сипатталды45. Сонымен катар кейб1р зерттеулерде (А.Б. Турсынбаев, А.П. Кучкин жене баскалар) жаппай ужымдастыру барысында кездескен жекелеген жагымсыз салдарлар туралы мэселе де жүктеу/скачать 63,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|