Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д
жүктеу/скачать 63,86 Mb. Pdf көрінісі
|
Байпақов. Қозыбаев Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін)
| ЩЛ
« ця ¥лттык-мемлекетпк куры лыс тарихы жэне Казак Кенеспк С оциалист Республикасы курылуынын зерттелуь К енеспк тарихнамада мемлекет курылысынын социалиспк устанымдары йеизщде «казак жерш 6ipiKTipy* проблемасы бойынша кен келемда материалдар бершген. Элеуметпк-тап- тык антагонизм орын алып отырган жагдайда улттын дамуы мен улттык мемлекеттщ курылуынын марксиспк-лениндж эдаснамасына непзделе отырып, казакстандык зерттеушшер казак м ем лекеттт калыптасуынын тарихи урдщ й корсете алды. Бул ретте аталган Зерттеулердщ кундылыгы карастырылып отырган урдхстщ кужаттык непзделген тугырнамасында екенш айтып эту ке- рек. Деректемелердщ кен колемд1 аукымына суйенш, Казакстан тари хынын кэне дэу1рдеп жэне ортагасырлык кужаттары мен материалда- рын пайдаланып, когамтанушы-галымдар Казакстан аумагы мен шека- расы калыптасу тарихынын букш динамикасын кэрсете алды. Сол кезде- ri кэптеген енбектерге тэн белгЫ 6ip сарында жазылгандыгына кара- мастан, бул зерттеулердщ осы заманнын ен курдеш проблемаларынын 6ipi бойынша ipfeiii енбектер ретшдеп гылыми жэне практикалык кун- дылыгын атап эту манызды. «К енеспк Казакстаннын мемлекет жэне кукык тарихы», I том (1917—1925; С.З. Зимановтын, М.О. Биндердщ редакциясымен. - А., 1976); «Казак К С Р-ш щ курылуы*. Кужаттар мен материалдар жинагы (С.Н. Покровскийдщ редакциясымен. — А., 1957); А.Н. Нусш бековтщ «Казак К ен есп к С оциалиспк Республикасында казак жерлерщ 6ipiKripy», (А., 1953); В.К. Савоськонын «Казак автоно- миялык KCP-iHiH Одактас республика болып кайта курылуы* (А., 1951) монографиялары; «Казак AKCP-iHin курылуы» (А., 1957); «КОКП 20 жене Кенес уюмет1 Казахстан туралы. 1917—1977 жылдар. Кужаттар мен материалдар жинагы (А., 1978); «Автономиялык Кыргыз Социа ли ст^ Кенеспк Республикасы туралы Декрет»//В.И. Ленин Казакстан туралы. Кураст. С.Б. Бейсембиев жэне баск,. (А., 1982); «КСРО бауыр- лас халыктарынын шацырагы. Кужаттар мен материалдар (1920—1937)». (Кураст. Х.Г. Айдарова жэне баск,. А., 1972) секиш ецбектерд1 дэл осы тургыдан карастыру кажет. XX гасырдын 80-жылдарынын сонына карай, гылыми айналымга Казакстандагы мемлекетпк курылыс проблемасы бойынша айтарлыктай деректж материалдардын косылуына байланысты, зерттеушшер пробле- маны ер алуан тарихи-кукыктык жене этно-аумактык аспектще карастыра бастады. Бул проблеманы зерттеуге казакстандык галым-этнографтар да ай тарлыктай улес косты. Олардын енбектершде Казакстаннын этникалык аумагынын калыптасу тугырнамасы мен онда баска халыктардыц коныс- тану тарихы гылыми тургыда непздедгц34. 1с жуз1нде еткен гасырдын 90-жылдарынан бастап, мемлекетпк куры- лыс тарихын зерттеуде, Казакстаннын егемендж алуына орай, тубегейл1 езгерютер жузеге асты. Академик М.К- Козыбаевтын эдш турде керсет- кешндей, «ултаралык катынас проблемасы, халыктардьщ егемещц кукык- тарын кадагалау... таза теориялыкталаптар шегшен шыгып, encip саяси пшрталастык сипат алды»35. А.И. Солженициннщ «Ресейд1 калай керкейтем1з: кол жетерлж пайымдаулар» макаласы, сондай-ак Л. Васильевен, Г. Поповтын жэне баскалардын казакстандык Алтайды, Казакстаннын солтустж облыстары мен батыс аудандарынын жерлерш кайтаруды талап еткен пж1рлер1 улы державалык шовинизмнщ ашык K e p iH ic i болды. Дел осы кездер1, сондай- ак «улы TeMip» империясын кайта еркендету туралы ундеулер де шыга бастады. Осыган байланысты казакстандык когамтанушылар Казакстан нын аумактык тутастыгы, онын тарихи даму зандылыктарынын гылыми непзделген тугырнамасын жасады. «Казак елкесш баскару женшдеп ре- волюциялык комитеттщ хаттамалары (1919—1920). Кужаттар жинагы» (А., 1993); М.П. Малышевтщ «Ci6ip мен Казакстаннын улттык-аумактык межелж белшкп (1919-1922)». (Семей, 1999); Т. Рыскуловтьщ «Уш том- дык шыгармалар жинагы» (А., 1996,1998) секиш жумыстардын, сондай- ак халыкаралык кукык жешндеп «Халыкаралык кукык бойынша кужаттар жинагы», I том//К. Токаевтын редакциясымен (А., 1998) жене баска да жумыстардын жарык жүктеу/скачать 63,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|