Вестник казахского государственного женского педагогического университета

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
128 
 
Summary 
Koshekova A.A., candidate of pedagogical sciences, associated professor 
(Almaty c., Kazakh state women's Teacher training university) 
G. K.Zhumabaeva, teacher 
(Almaty region., Talgar district, p. Kyzyl Kairat, OCS №19) 
Classification of ancient kazakh epic 
In the article Kazakh epos separated from the myths and fairy tales, and it is widely describes 
the  archaic  epics,  the  first  wave  of  which  has  only  just  started  to  form.  To  analyze  and  study  the 
image  of  the  horse  in  the  group  of  the  epic  genre  first  discussed  such  problems:  some  peculiar 
features, art and artistic means are formed the samples of archaic genre epics. 
Key  words:  epic,  archaic,  polygamy,  fairy  tales  and  myth,  a  syncretic  ideology,  the  motive, 
the fantastic. 
 
 
 
UDK 316.614:37113 
ESSAY WRITING AT THE UNIVERSITIES 
 
B.R.Kulbekova, candidate in pedagogical science, 
C.D.Raeva, senior teacher 
(Almaty city, Egyptian University for  
Islamic culture «Nur-Mubarak») 
 
Annotation: The article is devoted to essay writing. The students come across the difficulties 
of writing and we make the analyses and underline the role of the teacher. We say of the importance 
of teaching and learning to read, speak and write in whole and particularly essay writing. Essays are 
assigned by the teachers as a method of measuring critical thinking skills, understanding of course 
material  and  writing  skills.  Writing  essays  involves  critical  thinking  –  a  purposeful  and  reflective 
analysis used to reach conclusions. 
Keywords: essay, learning, writing, critical thinking, effective academic writing. 
Even  before  students  are  accepted  to  the  University  they  have  to  be  able  to  write  essays  as 
part  of  their  applications.  Writing  is  the  primary  basis  upon  which  their  work,  their  learning  and 
their intellect will be judged – in college, in the work-place and in the community. 
Essays  are  assigned  by  the  teachers  as  a  method  of  measuring  critical  thinking  skills, 
understanding  of  course  material  and  writing  skills.  Writing  essays  involves  critical  thinking  –  a 
purposeful and reflective analysis used to reach conclusions. Critical thinking challenges students to 
scrutinize arguments and positions they may have taken for granted, getting them to develop their 
points more thoroughly. Also, University essay writers are often required to reference various texts; 
by  engaging  with  a  variety  of  literature  and  information,  students  gain  a  diversity  of  perspectives 
and  points  of  view.  Students  demonstrate  their  knowledge  of  the  material  through  essay  writing. 
Essays serve as a tool to test the student’s knowledge by assessing their arguments, analyses and 
specific  examples,  as  well  as  the  conclusions  they  draw  regarding  the  material  covered  in  the 
course. A successful University essay is one that is structured and organized properly. This aspect 
communicates the student’s preparation – whether the student spent sufficient time on the essay or 
completed it quickly only to pass it, and clarity of thought. It also shows the teacher whether or not 
the student can distinguish between relevant and irrelevant information. Concerning our University 
a  successful  essay  mostly  depends  on  the  fact  if  they  have  the  proper  experience  of  writing.  We 
come across the situation when the students don’t even know what an essay is, and some don’t have 
enough  knowledge  of  English  to  write.  We  begin  to  analyze  small  paragraphs  from  the  book 
«Effective Academic Writing» by Alice Savage and Patricia Mayer. There the students get to know 
and  understand  what  is  the  topic  sentence,  supporting  sentences  and  conclusion.  We  make 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
129 
 
exercises, answer questions and try to write themselves. Analyzing  and discussing ready essays we 
ask  questions,  and  argue  as  the  argument  is  all  around  us.  The  goal  of  argument  is  to  persuade 
others  to  your position and give and take of honest  disagreement. The students  test  their answers, 
their position, their resolutions by trying to convince others that you are probably right.   
The value of learning how to  write good  essays transcends  University learning into real  life 
applications outside. Correct grammar and spelling usage is important to any form of writing. The 
skill of critical thinking teaches students to be a team player in the professional world. 
Writing  isn’t  a  product.  Writing  is  a  process.  Writing  provides  food  for  thought,  it  enables 
everybody  to  knead  small,  half-baked  words  and  sentences  to  grow  great  big  loaves  of  satisfying 
thought that lead to more thought. Writing helps to bring all the activity into consciousness, helps to 
clarify and direct thinking and generate more thinking. Writing, thinking and learning are parts of 
the  process.    Writing  essays  expresses  who  you  are  as  a  person.      Writing  helps  to  move  easily 
among facts, inferences and opinions without getting confused – and without confusing the reader. 
Writing  promotes  the  ability  to  pose  worthwhile  questions.  It  requires  the  anticipation  of  the 
reader’s needs. This ability to do so demonstrates the intellectual flexibility and maturity. Writing 
ideas  down  preserves  the  students  so  that  they  can  reflect  upon  them  later.  Writing  out  the  ideas 
permits to evaluate the adequacy of the argument. It stimulates to extend a line of thought beyond 
the  first  impression.  Writing  equips  the  student  with  the  communication  and  thinking  skills  they 
need to participate effectively in democracy. Writing is essential job skill.  
What are the benefits that the students can get from essay writing? There are so many  things 
that  they  can  get  advantage  of  from  writing  an  essay.  It  has  benefits  that  will  increase  the 
personality development. Essay writing provides an avenue for thoughts. Even a simple essay can 
tackle the personal  opinion about a specific subject. This will then be written according to how the 
person  perceive  things.  It  is  also  possible  for  an  essay  writing  task  to  develop  critical  thinking 
abilities. Writing an argumentative essay definitely require a good sense of criticizing subjects and 
issues  that  are  considered  important  to  talk  about.  It  is  also  possible  that  essay  writing  will  let  to 
discover  more  knowledge  by  doing  some  sorts  of  researching.  Essay  writing  will  later  brings  to 
writing  proper  diploma  works,  scientific  articles  and  business  plans.  We  can  not  help  underlining 
the fact that one can write only as well as one reads. Not all readers are writers. Many people read 
newspapers,  novels  and  never  write  an  original  word  themselves.  But  all  writers  must  be  readers. 
One can not write without reading.  All writers rely on their skills as readers.  
Writing  is  traditionally  taught  in  terms  of  examples.  The  students  are  asked  to  read  well 
formed  essays  (often  examples  of  rhetorical  categories  such  as  argument,  explanation,  and 
description)  and  to  mimic  their  structure.  Reading  can  teach  some  things  about  the  language,  but 
reading  good  essays  enable  the  students  to  write  better.  Seeing  how  well  someone  else  expresses 
himself or herself does not mean we will suddenly be able to do the same ourselves. Only when we 
understand  how  ideas  are  expressed  we  can  begin  to  do  the  same.  From  the  very  first  lesson  we 
explain the students that reading is essential to good writing. It is how we learn the vastness of the 
language  and  the  limits  of  the  grammar  –  and  how  to  push  those  limits.  The  more  you  read,  the 
greater your understanding of language’s potential becomes. Good writing takes practice. Writing 
well is not a gift reserved for the few but a set of skills that can be learned by anyone. The teacher 
should  encourage  the  students  to  write,  saying  that  there  is  no  shame  in  writing  poorly,  only  in 
failing to try to do better next time. The students have to be persistent and put the goal of becoming 
better  writers.  Today,  the  written  language  is  dominant,  not  only  because  so  much  of  the 
information that shapes our lives is written down, but because the habits that make us good writers 
are the same habits that allow us to flourish in the information economy. 
Students often believe that conducting research for an assignment equates to finding sources 
of  information  and  then  taking  direct  quotes  from  those  sources  and  adding  them  to  paper  as  a 
means of creating a response. Finding relevant information is not the end goal for academic writing, 
instead it’s how you use this information to form your own ideas that matters. Before the beginning 
the  process  of  research  it  is  important  to  develop  a  clear  understanding  of  the  purpose  of  each 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
130 
 
assignment. This will prevent from spending unnecessary time scouring the online library databases 
or  the  Internet  for  sources  of  information.  The  most  starting  point  is  to  develop  an  outline  and 
utilize keywords from the assignment instructions. 
The  students  are  expected  to  demonstrate  critical  thinking  and  analysis  skills  with  the 
development of the assignments which includes discussion questions, responses and written process 
of  planning,  searching,  formulating,  organizing  and  writing.  Practical  experience  tells  us  that 
students’  ability  to  secure  jobs  and  advance  in  their  careers  depends,  to  a  great  extent,  on  their 
communication skills, including polished, professional writing. We see that if students cannot think 
clearly, they will not write well. So, in this respect, writing is tangible evidence of critical thinking 
–  or  the  lack  of  it  –  and  is  a  helpful  indicator  of  how  students  construct  knowledge  out  of 
information. Writing is not separate from content in our courses, but can be used as a practical tool 
to apply and reinforce learning. 
We are not sure that all the students can be taught to improve writing, but we are sure that it is 
one  of  the  most  important  things  we  can  attempt  to  teach.  We  can  all  emphasize  that  writing  is 
important in our disciplines. We, teachers, have to agree about the value of writing in daily practice, 
find  ways  to  weave  writing  into  all  our  courses,  not  as  busywork  but  as  s  meaningful  part  of  the 
content  we  teach,  asses  students’  writing  and  promote  it  as  an  essential  career  skill;  and  allow 
students to revise their work. Since revision is the heart and soul of the writing process. 
 
LITERATURE 
1. Effective academic writing. Part I and II. Alice Savage, Patricia Mayer. Oxford University 
Press. 2005. 
2. Inside /Outside: International relations as political theory. Walker . 1993.Melbourne. 
3. A Guide for Effective Academic writing and research. Dr.Bruce Johnson.          
4.  Long,  M.,  and  J.Norris.  forthcoming.  Task-based  language  teaching  and  assessment.  In 
Encyclopedia of language teaching. Ed. M. Byram. London: Routledge. 
5.  McNamara,  T.  1996.  Measuring  second  language  performance:  A  new  era  in  language 
testing. New York: Longman. 
 
Түйіндеме 
Б.Р.Кулбекова, п.ғ.к., С.Д.Раева, аға оқытушы 
(Алматы қ., Нұр Мүбарак ЕИМУ) 
Университетте эссе жазу мәселелері 
Мақалада  жазу  жұмыстарын  қалай  жазу  кезіндегі  қиындықтар,  оларды  қалай  жазу 
керектігі туралы қысқаша мағлұматтар берілген. Жазу барысында туындайтын қиындықтар 
мен  эссе  жазуда  оқытушының  рөлі  айтылады.  Студенттердің  болашақта  жұмыстағы 
табыстары  олардың  ойлау,  жазу,  тілдік    қабілеттеріне  байланысты  болатынын  естен 
шығармау керек.  
Түйін сөздер: эссе, жазу, оқу, критикалық ойлау, тиімді жазу. 
 
Резюме 
Б.Р.Кульбекова, к.п.н., С.Д.Раева, ст.преподаватель, 
(г. Алматы, Нур Мубарак ЕИМУ) 
Написание эссе в университете 
Написание  эссе  –  это  неотъемлемая  часть  обучения  в  университете.  Навыки  письма 
зависят  от  способности  студентов  читать,  думать  и  работать  независимо.  Преподавателям 
необходимо  поддерживать  студентов  в  письме  и  развитии  их  навыков,  но  письмо  может 
быть  успешным  если  студенты  много  читают.  Студенты  должны  помнить,  что их  будущая 
карьера зависит от их способности общаться, думать и писать. 
Ключевые  слова:  эссе,  письмо,  чтение,  критическое  мышление,  эффективное 
академическое письмо. 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
131 
 
ӘОЖ 371: 791.43 
ВИДЕОРОЛИКТЕР МЕН ФИЛЬМДЕРДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ 
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚАБІЛЕТТЕРІН ДАМЫТУ ӘДІСТЕРІ 
 
А.А.Нуртаза, магистрант  
Г.К.Рысбаева, ф.ғ.к., ғылыми жетекші 
(Алматы қ., Қазақ мемлекеттік  
қыздар педагогикалық университеті) 
 
Аңдатпа:  Шетел  тілін  үйрету  әдіснамасында  бейнежазбалар  мен  фильмдер  арқылы 
оқыту  әдісі  кеңінен  етек  жайып  келуде.  Осы  мақалада  бұл  әдістің  тиімділігі  мен 
оқушылардың  жан-жақты  қабілеттерін  дамытудың  жолдары,  оқытудың  процесі  және  оның 
жүзеге  асырылуы  жайлы  жазылды.  Сонымен  қатар,  оқушылардың  ынтасы  мен 
қызығушылықтарын  арттыруға,  мұғалім  мен  оқушылардың  уақытын  үнемдеуге  септігін 
тигізетін тәсілге айналып отыр.  
Түйін  сөздер:  бейнежазба,  бейнематериал,  мотивация,  фильм,  демонстрация,  сюжет, 
эпизод, дешифровка. 
Қазіргі таңда шетел тілін оқытуда көптеген әдістер қолданылады және жаңа әдістер де 
күн  сайын  пайда  болуда.    Көптеген  әдіскерлер  видеофильм,  электрондық  пошта  (e-mail), 
мультимедиялық  презентация,  анимациялық  суреттер  және  т.б.  көмегімен  шетел  тілінде 
монолог  және  диалог  түрінде  сөйлеу  қабілетін  қалыптастыратын  жаттығуларды 
құрастырумен  айналысып  жатыр.  Ал  шетелде  болмай-ақ,  сол  елдің  тілінде  сөйлей  алу 
қабілетіне ие болу оңай емес. Сондықтан, мұғалімнің маңызды тапсырмасының бірі шет тілі 
сабағында  жаңа  технологиялардың  түрлі  амалдарын  қолдана  отырып,  сөйлеудің  шын 
ситуацияларын  құру  болып  табылады.  Шет  тілін  үйрету  процесінде  компьютер 
технологияларын  қолдану  сабақты  қызықты  жолмен  өткізуге  көмектеседі.  Мысалы, 
анимациялық  суреттер  тез  көзге  ілініп,  оқушылардың  визуалды  есте  сақтауына  зор  көмек 
береді, бейне-көріністер оқушылардың қызығушылықтарын арттырады, презентациялар кең 
көлемді материалды қысқа әрі нұсқа етіп көрсеткенге өте тиімді. Компьютер мониторындағы 
көріністер  оқушының  іс-қимылының  арқасында  өзгеріп  отырады.  Бұл  динамикалық  және 
оқушының  бар  ойын  өзіне  бағыттайды,  сонымен  қатар,  оқу  процесінде  оқушының 
белсенділігі  оянады.  Нәтижесінде,  оқушы  ақпаратты  оңай  әрі  тез  қабылдайды  және 
оқушының ынтасы мен қызығушылығы жоғарылайды.  
С.С.Құнанбаеваның  «Современное  иноязычное  образование:  методология  и  теории» 
деген  еңбегінде  «Әдіс  деген  ол  ара-қатынастық,  үлкен  бір  жүйелі  бірыңғайлық  пен 
ұйымдастырушылықпен  түсіндіріледі.  Осы  жүйелілік  оның  негізін  құрайтын  теориялық 
концепциямен жүзеге асырылады» деп жазылған, яғни бұл дегеніміз, бейнелер арқылы оқыту 
тәсілі ұйымдастырушылықты қажет етеді. 
Сабақ  барысында  бейнематериалдарды  қолдану  білім  жүйесінде  маңызды  компонент, 
жеке  бағытты  қадамды  жүзеге  асыруға  бағытталған  активті  тәсілдер  арқылы  оқытуды 
ұйымдастырудың дәстүрлі емес әдісі. 
Бейнематериалдарды  қолдану  оқушылардың  жалпы  және  когнитивті  қабілетін 
арттырады.  Шетел  тілді  видеоматериалдарды  қолдану  кезінде  мотивацияның  екі  түрі 
дамиды: өзіндік мотивация – материалдың өзі қызықты болу, екіншісі, оқушыларға түсінікті 
болатын,  үйреніп  отырған  тілді  түсіне  алуын  демонстрация  арқылы  үйрету  мотивациясы. 
Оқытушы  қызықты  және  есте  қалатындай  видеоматериалдарды  қолдану  арқылы  ғана  емес, 
сондай  ақ  алынып  жатқан  білімге  оқушылар  қанағаттана  алатындай  дәрежеге  жетуге 
ұмтылуы  керек.  Видеоматериалдардың  тағы  бір  оң  жағы  оқушылардың  тәртіпке  деген 
мотивациясы  деңгейін көтеруге  әсер  ететін  таңғаларлық  және  эмоционалдық  әсер  ету  күші 
болып табылады. Мұндай мақсатқа жету оңай:  
1. Бейнематериалдарды жүйелі көрсету.  

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
132 
 
2. Әдістік ұйымдасқан демонстрацияны қажет етеді.  
Сабақта бейнематериалдарды эффективті қолдану үшін мыналарды ескеру қажет:  
-
 
Қолданатын  бейнематериалдың  мазмұны  оқушылардың  жалпы  және  тілдік  даму 
деңгейіне сәйкес болуын, тақырып бойынша сабақтар бөлімінің мазмұнымен сәйкес келуін; 
-
 
Қолданатын бейнематериалдың ұзақтығы сабақтың этапынан аспауы тиіс; 
-
 
Бейнематериалдағы  ситуациялар  оқушылардың  тілдік,  сөйлеу,  әлеуметтік  мәдени 
компетенцияларын дамытуға мүмкіндік жасайтындай болуы керек; 
-
 
Бейнематериалдың  мәтіні  оқушыларға  түсінікті  және  логикаға  толы,  конкретті 
тапсырмаларды шешуге бағытталған нақты инструкциясымен қатар жүреді. 
-
 
Бейнеаппараттың алдын ала тексеріліп, дайын болуы. 
-
 
Бейнематериалмен оқытушының өзі таныс болуы. 
Оқыту бейнеларынан бөлек мынадай бейне түрлерін қолдануға болады: 
-
 
Көркем және деректі фильм 
-
 
Мультфильм  
-
 
Жаңалықтар бағдарламалары  
-
 
Музыкалық бейнебаяндар  
-
 
Жарнама  
-
 
Әлемнің елдері жайлы бейнеэкскурсия  
Бейнематериалды қолданудың мынадай пайдасы бар: 
-
 
Аяқталған тілдік контексті көрсету 
-
 
Мимика мен жест арқылы тілдің коммуникативті жағын көрсету 
-
 
Шынай контекстте тыңдалым дағдыларын машықтандыру  
-
 
Сынапта рөлдік ойындар ұйымдастыру  
-
 
Оқушылардың суреттеу мен мазмұнын айту қабілеттерін машықтандыру  
-
 
Дискуссияға стимул жасау  
Бейнематериалдың өзіне де қойылатын талаптар бар. Мысалы, бейненің дыбысы анық, 
сапалы  болу,  бейнені  үлкейтіп,  кішірейту  функциялары  болуы,  бейнедағы  персонаждың 
мимикасының  анық  көрінуі,  түрлі  ситуацияларды  қамтитын  көріністер  болуы,  т.б.Ал, 
сюжеттің  ұзақтығы  10-15  минуттан  артық  болмауы  керек,  ал  көркем  немесе  деректі 
фильмнің ұзақтығы сабаққа бөлінген уақыттан аспауы тиіс.  
Ю.А.Комарова және Й.Вехаге бейнематериалдармен жұмыс істеу кезеңдерін былайша 
жіктеді: 
-
 
Демонстрацияға дейінгі кезең ( pre-viewing) 
-
 
Демонстрация кезеңі ( while-viewing) 
-
 
Демонстрациядан кейінгі кезең (post-viewing) 
-
 
Оқушылардың қабілеттерін дамыту немесе шығармашылық этап.  
Осы аталған этаптардың жеке тапсырмалары мен жаттығулары бар. Соларға  тоқталып 
кетейік.  
Демонстрацияға 
дейінгі 
этаптың 
мақсаты 
оқушылардың 
сабаққа 
деген 
кызығушылықтарын  арттыру  және  мотивацияларын  жоғарылату,  мәтінді  түсінудің  оңай 
жолын жасап, тапсырмаларды сәтті орындап шығуға дайындау болып табылады. Бұл кезеңде 
мынадай жұмыс түрлері бар: 
-
 
Алдын ала талқылау, лексиканы қайталау 
-
 
Шығармашылық  жұмыс:  бейнесюжет  қандай  болуы  мүмкін,  не  жайлы  екендігіне 
болжамдар жасау. 
-
 
Берілген тақырып бойынша жаңа сөздермен жұмыс. 
Демонстрация кезеңінің мақсаты оқушылардың сөйлеу,жазу, есту, тыңдау қабілеттерін 
одан ары дамыту. Бейнероликтерді көру кезінде мынадай жұмыстар істелінеді: 
-
 
Бейнені көрсеткенге дейінгі оқушылардың болжамдарын тексеру  
-
 
Белгілі  бір  ақпаратты  табу  үшін  көру,  яғни,  берілген  тапсырма  бойынша  сюжетті 
қайталап қосу арқылы ақпарат табу. 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
133 
 
-
 
Бөлек  сегменттермен  жұмыс,  яғни  мәтінді  дешифровкалау  (құпия  таңбалар  мен 
жазылған жазбаларды оқу). 
Кейде  тек  дыбысты  қалдыруға  болады.  Сюжет  бөлектеніп  қосылады  да  арасында 
оқушыларға  кім  сөйледі,  бұл  қимыл  іс  қай  жерде  болып  жатыр,  кейіпкер  не  істеді,  қайда 
барды, не жайлы әңгімелесті және т.б сияқты сұрақтар қойылады. Оқушылар ақпарат жинап 
болған соң, тағы да бейнематериалды қайта көріп, интерпретацияларын тексереді. 
Prediction.  Бейнесюжетте  дыбысы  мен  суретімен  көрсетіледі,  белгілі  бір  уақыт 
бойынша  сурет  тоқтатылып,  пауза  кезінде  оқушылар  персонаждар  не  айтқанын,  келесі 
кадрда не айтатынын болжайды.  
Jigsaw  listening  and  viewing.  Оқушылар  екі  топқа  бөлінеді.  Бірінші  топ  сыныптан 
шығып,  екінші  топ  дыбысы  өшірілген  эпизодты  көреді.  Бірінші  топ  оралып,  екінші  топ 
сыныптан  шығады.  Эпизодты  суретсіз  дыбысты  естиді.  Содан  соң  топтар  бірігіп,  жұпқа 
бөлініп, экранда не болғанын, кім не айтқанын талқылайды.  
What  are  they  thinking?  Бұл  жаттығу  «адамдар  ойындағысын  әрқашан  айта  бермейді» 
деген  идеяға  негізделген.  Пленка  белгілі  бір  сәтте  тоқтатылып,  оқушылар  сөйлеушінің 
шынайы ойы қандай болғанын айтады. 
Character role-play. Әр оқушыға бір-бірден кейіпкер бөлініп беріледі. Көрсетілім кезде 
сол кейіпкер өз рөлін қалай ойнағандығына көңіл бөлінеді. Сосын сол оқушы сол кейіпкерді 
есінде қалған өз сөзімен ойнап береді.  
Deducting  dialogue  from  pictures.  Екі  адамдық  сөйлескен  диалогы  бар  сюжет 
тыңдалынып,  қағазға  бір  ғана  рөл  жазылады,  екіншісінің  орнына  бос  орындар,  яғни  the 
gapped  dialogue,  сосын  сюжетті  бірнеше  рет,  бірақ  дыбыссыз  көреді.  Соңында  сюжет 
дыбысымен,  суретімен  көрсетіліп,  оқушылардың  жасаған  жұмыстарымен  салыстырылады. 
Бұл  жаттығу  оқушылардың  бейне  образды  дыбыссыз  қабылдау  қабілетін  тексереді  әрі 
дамытуға ықпал жасайды.  
Video  translation.  Бұл  жаттығуға  субтитры  бар  көркем  фильм  көрсетіледі.  Бұдан  екі 
минутты диалогы бар, қиын лексикасы жоқ сюжет бөлініп алынады. Оқушылардың жұмысы 
сол субтитрды ағылшын тіліне аудару. Оқушылар дәл сол субтитр сияқты сөзбе-сөз аударуға 
міндетті  емес,  шамалары  келгенше  аударуға  болады,  соңынан  ағылшын  тіліндегі 
субтитрымен  тексеріледі.  Барлық  оқушы  аударған  субтитрларын  талқылайды,  және 
грамматикалық қателері көп болуы да мүмкін, ол қателерді сабақ аяғында ескерту керек.  
Демонстрациядан  кейінгі  этап.  Бұл  этаптың  мақсаты  оқушылардың  продуктивті 
қабілеттері  мен  ауызша,  жазбаша  қабілеттерін  дамытуға  бейнематериалдар  арқылы  жағдай 
жасау. Жұмыстың мынандай түрлері бар: 
-
 
Көрсетілімнен соң сөздерді қайталау, өңдеу 
-
 
Фильмде көрген коммуникативті жолдарға пікір айту 
-
 
Талқылау 
-
 
Рөлдік ойын 
-
 
Тақырып бойынша оқу 
-
 
Шығармашылық жұмыстар. 
Отандық  және  шетел  әдіскерлер  бейнематериалдарымен  жұмыс  жаттығуларын 
былайша бөледі:  
What  did  they  say?  Оқушылар  бейнені  дыбыссыз  көріп  (ол  көрініс  мейрамхана,  дүкен, 
қонаққа  бару,  достардың  кездесуі  т.б  болуы  мүмкін)  персонаждардың  не  айтып  жатқаны 
жайлы болжайды, сосын диалог құрып ойнайды. Кейін сюжетті дыбысымен көріп, оқушылар 
өздері жазған нұсқасымен салыстырады.  
What will you say? Оқушылар бейнесюжетті суретінсіз көреді. «Where does the scene take 
place? How many characters will you see? What are they doing? How are they dressed?»  сияқты 
сұрақтарға жауап табады. 
Who  said  it?  Оқушыларға  персонаждардың  есімдері  мен  диалогы  бар  сөйлем  беріледі. 
Оқушылар бейнені дыбыссыз көреді. Көріп болған соң, қай сөз қай персонажға тиісті екенін 

Хабаршы-Вестник-Bulletin №2 (62), 2016
 
 
134 
 
табады.  Biographies.  Оқушылар  бейнесюжетті  дыбыспен  көріп,  персонаждардың 
биографиясын жазады: мінез-құлқын, әлеуметтік жағдайын, білімін, сөйлеу мәнерін т.б. 
Five  Ws  and  H.  Оқушыларға  бейнесюжет  көрсетілген  соң  алты  бағанға  Who?  What? 
Where?  When?  Why?  How?  cұрақтарына  жауап  жазады.  Бұл  әсіресе  деректі  фильмдер  және 
жаңалық көргенде жасалынады.  
Matching.  Оқушылар  өздеріне  алдын  ала  берілген  атаулар  мен  есімдердің  не  істеп,  не 
қойғандарын  жазады.  Сонымен,  бейнематериалдар  арқылы  оқыту  оқушылардың  сөйлеу, 
тыңдау,  жазу,  оқу  қабілеттерін  дамытып  қана  қоймай,  оқушылардың  ынтасы  мен 
қызығушылықтарын оятады және берілген материалды оңай әрі тез арада игеруге мүмкіндік 
беретін, оқушылардың сауатын, жан-жақты дамуына септігін тигізетін, сондай-ақ оқушылар 
мен  оқытушылардың  уақытын  үнемдейтін  кеңінен  қолданылып  отырған  тәсіл.  Ал,  мұғалім 
оқушылармен  бірге  жұмыс  жасауы  қажет,  басқа  өзінің  ісіне  алаңдамай,  мұғалім  бүкіл  оқу 
үрдісін  бақылап  отыруы  керек.  Шетел  тілін  үйрету  үрдісінде  бейнематериал  мен 
бағдарламаларды  көрсетіп  тыңдату  әдісі  жан-жақты  тиімді,  әрі  пайдалы,  нәтижесі  мол  
екеніне көз жеткіземіз. Дегенмен, бұл әдістің бір кемшілігі, оқушы материалды көру, тыңдау 
кезінде сондағы суреттерге қарап, көңілі бөлініп, тыңдалатын сөздерді жіберіп коюы мүмкін. 
Сол  үшін,  сабақ  басында  белгілі  бір  тапсырмаларды  алдын  ала  дайындап  қойған  жөн. 
Сабақтың  активті  және  қызықты  болуы  оқытушыға  байланысты.  Оқытушы  қандай 
бейнеларды  табады,  қандай  жоспар  құрады,  қаншалықты  пайдалы  амал-тәсілдерді 
қолданады, сондай-ақ, оқушылар қаншалықты сол тілді үйренуге дайын, қалаулары қандай, 
оларға  осы  сабақ  тәсілі  қаншалықты  жағымды,  бөлінген  уақытқа  қаншалықты  бәріне 
үлгеруге  болады,  осының  бәрін  міндетті  түрде  ескеруі  қажет.  Қазірде,  барлық  мемлекеттің 
білім  жүйесінде,  мектептер,  мектепке  дейінгі  даярлау  мекемелерінде,  жоғары  оқу 
орындарында,  жеке  білім  беру  орындарында    бейнежазбалар  арқылы  оқыту  кеңінен  және 
шартты түрде қолданылып отыр.  
 

жүктеу/скачать 3,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: