елдік:  бір  семантикалық  ӛріс

VI Халықаралық конференция

 

81 

 

 

(Айсҧлу). 

Еңбек: білім; жҧмыс кҥші; талпыныс; бақытты болуға қадам; адам ҿмірінің бір бҿлігі; 

ӛмірдің мәні; тҿзім; жетістікке жету; бағаланған еңбек – адамға қуаныш, сенімділік алып 

келеді... таңдай терінің жемісі; адамды адам ететін, ақыл-ойы мен парасатына қызмет  ететін, 

материалдық жҽне рухани дамытушы негізгі фактор; ҿмірдің маңызы мен мҽні; адамды 

жақсылыққа тҽрбиелейтін, шыдамдылыққа жол кҿрсететін ізгі амал; қҧндылықтар жасауға 

бағыттаушы; пайданың кҿзі; ердің кҿркі; еңбексіз ҿмір бос; адалдықты талап етеді; 

тҿзімді болуға ҥйретеді; адамның дҧрыс ойлауы да еңбек; адамдарды бір-бірінен 

айырмашылығын кӛрсететін кӛз; ақша; қаражат; бақыт, қазына; жарқын болашақтың кепілі 

т.б. Осы сауалнамада еңбекке берілген сипаттамадан еңбек аталымының семантикалық 

ҿрісінің кеңейгенін, жаңа мағыналардың функционалды-прагматикалық қолданысын кҿруге 

болады.  

Қорытындысынан: еңбек тек жҧмыс, қызмет қана емес, қҧндылықтар жасауға 

бағыттаушы, адамды жақсылыққа тәрбиелейтін, шыдамдылыққа жол кӛрсететін ізгі 

амал, жарқын болашақтың кепілі т.б. сияқты жастарды толғандыратын кең ауқымқы 

мҽлелелердің де кепілі екеніне кҿз жеткізуге болады. «Еңбекке» қарама-қарсы «жалқаулық» 

жҽне «жҧмыссыздық» ҧғымы «Табиғат ҽлемі» жағдайлары негізінде туатын кҿріністер 

«еңбек ҽрекеті» жҽне «жҧмыссыздық, жалқаулық» концептілерінің қҧрамына енеді. Бҧл 

жағдайлар еңбекші адам жҽне жалқау туралы кҿріністерді беру ҥшін, еңбек процесін, еңбек 

ҽрекетінің мҽн-мазмҧнын беру ҥшін мҽнді қҧбылыстарды белгілеу ҥшін қолданылады. Еңбек 

ҽрекеті тіршілік ету кҿзі жҽне функционалды жай-кҥй қырынан бақыланады, сондай-ақ 

сипатталады, бағаланады, салыстырылады жҽне қарама-қарсы қойылады. Жоғарыда тілдік 

деректерді саралай келгенде, тҿмендегідей негізігі ерекшеліктерді кҿрсетуге болады:  

 

 

 

 

 

 

 «Еңбек»  концептісі  атауының  негізінде  жатқан  инвариантты  идея  немесе  инвариантты 

«кҥшпен  (ыждаһатпен)  қиылысқан  жай-кҥй  мен  қимыл-ҽрекет»  ретінде  қалыптасады.  Ҧлы 

1.Еңбектің адам ҿміріне ҥнемі қатысы бар

2. Еңбек кҥш салуды, тырысуды қажет етеді

3. Еңбектің еріксіз, тҽуелділік сипаты бар

4. Еңбектің нҽтижесі бар

5. Еңбекке ҽр тҥрлі қарауға болады

6. Еңбекке бҽрі бірдей қарамайды

7. Ҽлеуметтік ортада еңбек қатынасы адам қҧндылығын 

анықтайды

VI Халықаралық конференция

 

82 

 

ақын Абай «еңбекті» «талпыныс пен асыл іс, талап, ақыл мен ой, білім және ғылымда» деп 

тҥсіндіреді.  Мысалы,  Ғылым  таппай  мақтанба,  ...Ойнап  босқа  кҥлуге.  Бес  нҽрседен  қашық 

бол, бес нҽрсеге асық бол,  Адам  болам десеңіз. ...Ӛсек, ӛтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер 

мал шашбақ – Бес дұшпаның білсеңіз. Талап, еңбек, терең ой, Қанағат рақым ойлап қой – 

Бес асыл іс кҿнсеңіз (Абай). 

 

Бірінші  бағыт  маңызды  немесе  мақсатты  ҽрекет  мазмҧнды  кешенмен  байланысты:  Еңбек 

етсең  емерсің.  Бейнетің  қатты  болса,  татқаның  тҽтті  болар.  Мҧнда  бҧл  мағына  амал  мен 

сипаттау-бағалау предикатының семантикалық қызметімен байланыстырылады. 

В.П.Казаков  «іс-ҽрекет  атаулары»  терминінің  астарында  «атаулық  сипаттағы  зат  есімнің 

мағыналық  тобы  ғана  емес,  сонымен  бірге  семантикалық,  морфологиялық  белгілері  мен 

синтаксистік қасиеттердің тоғысқан біртҧтас жасалым» мҽні бар деген [4. Казаков 1994]. Бҧл 

процессуалды  семантикалық  аталым  тобы  етістіктен  жҽне  басқа  да  мағыналық  мҽні  бар 

атаулардан жасалады. 

Туынды аталымдардың мағыналық ерекшеліктерін  анықтауда сҿздің семантикалық дамуы, 

ҿрісі  арқылы  жасалған  мағыналық    ҥштіктің  атқаратын  қызметі  ерекше.  Мағына  атауыш 

сҿзде болады, атау затты атайды. Ҽлемнің бейнесі тілге адам танымы арқылы жҥзеге асады, 

ол  қабылдаудың,  тҥйсінудің,  ҧғынудың  нҽтижесінде  мазмҧнға,  одан  кейін  мағынаға 

айналады.  Осындай  табиғи  тілдік  айналым  тҥсу  ҽрекеті  арқылы  сҿз  мағынасы  танылады, 

туынды сҿздің табиғаты айқындалады. Ономасиологиялық аспектіден талдағанда денотатқа 

берілген  атаудың  табиғи  сипатын,  сонымен  бірге  сҿз  мағынасын  ашу  ҥшін  оның  шынайы 

дҥниедегі заттармен, қҧбылыстармен арақатынасын анықтау қажет болса, семасиологиялық 

аспект  пайда  болған  мағынаның  қалыптасу,  даму  тетіктерін  қарастырады.  Тҿмендегі  тілдік 

талдауға  негіз  болған  еңбек  концептісінің  негізінде  денотаттық,  сигнификаттық  жҽне 

коннотаттық  мағынаны    кҿруге  болады:  еңбекқор,  еңбекшіл,  еңбекқой,  еңбеккер, 

еңбекқҧмар  және  еңбек  еткіш,  еңбек  сҥйгіш,  бейнеткер  т.б..  Мысалы,  семантикалық  ӛріс 

арқылы  жасалған:  Баламыздың  ҿз  адал  еңбегімен,  бейнеткерлігімен,  табандылығымен, 

тӛзімділігімен  жҧрт  қҧрыметіне  бҿленгенін  мақтан  етеміз  (ЖА).  Еңбек  табандылық, 

тӛзімділік,  бейнет  арқылы  нәтижеге  жететіні  денотаттық,  сигнификаттық,  коннотаттық 

мағыналардың  дамуымен  кҿрсетуге,  жіктеуге  болады.  М.Оразов  денотат  пен  референттің 

ара-жігін  ажыратып,  денотаттық  мағынаны  таным  теориясымен  тығыз  байланыстырады 

жҽне  сҿз  мағынасын  анықтауда  ономасиологиялық  жҽне  семасиологиялық  жолдарының 

болатындығын айтады [5. Оразов 1991,77 б.]. 

Еңбек

еңбеккер

еңбеккерлік

еңбекші

еңбекшіл

еңбекқор

еңбекқорлық

VI Халықаралық конференция

 

83 

 

В.И.Дальдің  сҿздіктерінде  белгіленген  «мҧң»,  «қасірет»,  «ауру»  сияқты  мағыналары 

кҿрсетіледі. М.Фасмер мен П.Я.Черныхтың этимологиялық сҿздіктерінде еңбек атауы «ауыр 

жҥк»,  «ҿкініш»,  «қасірет»  мҽні  бар  ҧғымдармен  байланыстырылғандығын  айтады.  Бҧл 

мағынаның  негіздері  қазақ  мақал-мҽтелдерінде  де  жҥзеге  асқан:  Еңбегі  ештің,  кҥні  кеш. 

Әлім  келсе,  арыс  суын  байлар  ем.  Ісі  ӛрге  баспау.  Ісі  оңғарылмау.    Еңбегі  [істегені]  далаға 

кету.  Осылайша  акционалды  мҽнді  еш  еңбек,  әлім  келсе,  оңғарылмау,  ӛрге  баспау 

етістіктерімен  берілетін  провербиалды  мағынаға  «қайғы-мҧңмен»  қиылысатын  кҥш 

(ыждаһат)  мазмҧнды  біріліктер  жатады.  Негізгі  мағынаның  дамуының  екінші  бағытын 

«ыждаһатпен  қиюласқан  мақсатқа  бағытталған  іс-ҽрекет»  жалпы  аталымның  мазмҧнды 

бірліктерін  қҧрайды.  Бірінші  мағына  «адал,  игі  еңбек»  туралы  кҿрініске  жауап  беретін,  ал 

екіншісі  адамның  жеке  жетістіктері  ҥшін  еңбек  туралы  провербиалды  мағыналарды 

біріктіреді. 

Еңбек  бастапқыда  қҧдайдың  ҿсиеттерінің  орындалуын  болжайтын  ҽрекет  ретінде 

ҧғынылған,  нҽтижені  алу  амалдарының  «дҧрыстығы»  айтылады:  Басты  «қҧдай»  береді, 

малды  қайрат  береді.  Ерінбегеннің  еңбегі  оңады,  еңбегі  оңғанның  ҥйіне  қыдыр  қонады. 

Біріншісінде  бағалау  предикаты  беріледі,  ал  екіншісінде  беру  жҽне  физиологиялық  қимыл 

предикатымен қосымша – бағалау белгілері жҥзеге асқан. 

Бҧл  «дҧрыстық»  кей  жағдайларда  «нҽтижесімен»  ҥйлеседі.  Адал,  игі  еңбек  «дәулет  пен 

несібе» ретінде бағаланады: Адал еңбек аздырмас,  Арамдық бойды  жаздырмас.  «Еңбек ет» 

синтаксемасы  каузативті  компонентті  жасайды:  Еңбексіз  тапқан  мал,  есепсіз  кетер.  Ҧлы 

Абайдың ҽлеуметтік-экономикалық кҿзқарастарында келтірген сҿзін салыстырайық: «Еңбек 

қылмай  тапқан  мал  дәулет  болмас,  қардың  суы  секілді  тез  суалар»  (С.Ақатаев.  Абайдың 

ҽлеуметтік позициясы). 

Адамның  жеке  игілігіне  бағытталған  еңбек  ҽрекетімен  байланысты  провербиалды 

мағыналардың мҽні. Іс-ҽрекеттің бҧл тҥрі «дене жҽне ой кҥштерінің шығынын талап ететін 

адамның  мақсатты  жасампаз  ҽрекеті»  ретінде  сипатталады.  Салыстыру:  Қарманған  қарап 

қалмас.  Келген  дәулет,  кеткен  бейнет.  Бҧл  мақалдарда  еңбек  атауы  ҽрекет  тҥрі  мҽніндегі 

акциативтің  семантикалық  қызметін  кҿрсетеді.  Еңбек  жағымды  демалыстың  шарты  болып 

табылады:  Еңбек  ет  те  мақтан,  Ойнап  кҥл  де,  шаттан,  мҧнда  ҽрекеттің  бір  тҥрінің 

екіншісінің  шарты  болуы.  Нҽтижеге  бағытталуы  бҧл  ҽрекет  тҥрінің  сипатын  анықтаушы 

болып  табылады.  Еңбектің  нҽтижелілігі  жоғары  бағаланады:  Еңбек  ет  те,  міндет  ет. 

Мақалдарда  ынталы  ҽрекеттің  нҽтижеге  қатыстылығы  баса  айтылады:  Еңбегі  аздың  ӛнбегі 

аз. Бейнетсіз рахат жоқ. Еңбекшіге әр кҥн сәт, еңбексізге бір кҥн сәт.  Мҧнда «Еңбексіз»-

дің  синтаксемасы  кондитив  мҽнін  береді.  Жоғарыда  аталғандар  концептуалды  мазмҧн 

бейнелі кешенді жасалған провербиалды мағынаның кҿмегімен жҥзеге асады. 

Еңбек ҽрекеттері тіршілік кӛзі – азық пен киім ҿнімдерімен қамтамасыз етуге бағытталған. 

Еңбек азықты алудың шарты болып табылады.  Еңбек етсең,  емерсің. Кім еңбек  етсе  –  сол 

тоқ  –  мақалдарында  шартты-салдарлы  қатынас  жасалған,  мҧнда  бірінші  предикат  кҽсіби-

еңбек  ҽрекет  предикаты,  ал  екінші  –  ҿз  иелігіне  алу  жҽне  мақсатқа  жету  сияқты  біртҧтас 

предикат болып табылады. 

Еңбегің сайлы болса, ішің майлы болар мақалында физиологиялық қимыл мен еңбек ҽрекеті 

процестерінің  салыстырылуы  кҽсіптік-еңбек  ҽрекеті  предикаттарымен  жҽне  қимылдың 

жҥзеге асырылуы физиологиялық қимылдың біртҧтас предикатының кҿмегімен жасалған. 

VI Халықаралық конференция

 

84 

 

Еңбек  туралы  мақалдарда  еңбек  ҽрекеті  ҥшін  сыйақы  жоғары  бағаланады:  Еңбектің  наны 

тәтті... Нҽтиже алуға бағытталмаған еңбек ҽрекеті қарама қарсы бағаланады: Еңбегі аздың 

ӛнбегі  аз.  Еңбегі  ештің  –  кҥні  кеш.  Мҧнда  эксплицитті  берілген  бағалау  предикаты 

қолданылған.  Еңбек  атауымен  тығыз  байланысты  мақалдар  халық  арасында  қалыптасқан 

азық  табудың  жолы  ретінде  мифтік  кҥш  туралы  кҿріністі  білдіреді:  Еңбек  қылсаң  ерінбей, 

тояды қарның тіленбей. Кім еңбек етсе – сол тоқ. Еңбек – адамның екінші анасы. 

Осылайша,  еңбек  жҽне  жалқаулық  туралы  мақалды  талдаудың  негізінде  жасалған  еңбек 

атауының когнитивті-семантикалық қҧрылымы «ыждаһатпен сҽйкестірілген ҽрекет пен жай-

кҥй»  инвариантына  негізделген.  Бҧл  инвариантқа  провербиалды  мағынаның  екі  жақты 

бағыттары:  біріншісі  –  «мақсатты  ҽрекет,  мҽні  жоқ  ыждаһат»  мазмҧнды  компонентімен, 

екіншісі  –  ыждаһатпен  сабақтасқан  мақсатты  ҽрекет  компонентімен  жасалады.  Олардың 

біріншісі  «адал  еңбек»  мазмҧнды  компонентімен,  екіншісі  –  «адамның  жеке  басының 

игілігіне  бағытталған»  компонентімен  байланысты.  Бҧдан  еңбек  атауының  барлық  мақал-

мҽтелдерде  ішкі  «локализациясы»  бар  –  ішінара  бағытталған  субъект  ыждаһаты  бар 

субъектілік  ҽрекеттің  сипаттамасы  туралы  кҿріністі  жасайтындығын  тҥсінуге  болады.  

«Еңбек» провербиалды концептісінде іс атауымен байланысты концептуалды мағыналардың  

иерархиялық  сатысынан  «жоғары»  орналасса,  жҧмыс  атауы  концептуалды  мағыналардың 

тҿменгі    иерархиялық  сатысында  жҥзеге  асады.  Ҿз  кезегінде,  еңбек  атауы  концептуалды 

иерархиялық сатыларымен баланыста бірін-бірі семантикалық ҿрісте толықтырады.  

Іс  атауы  тікелей  суперконцептіге  жататын  «адам  ҽрекеті»  концептісіне  жатқызылады, 

ҿйткені  ол  адамның  барлық  (кез-келген)  ҽрекетінің  жалпы  белгілерін  сипаттайды.  Орыс 

тілінің тҥсіндірме сҿздігінде: Труд. 1. Целесообразная деятельность человека, направленная 

на  создание  с  помощью  орудий  производства  материальных  и  духовных  ценностей, 

необходимых для жизни людей. 2. Работа. Занятие. 3.Усилие, направленное к достижению 

чего-н. 4. Результат деятельности, работы, произведение (С.И.Ожегов, 1975, 747 с.) тҥсінік 

беріледі.  Абай  тілі  сӛздігінде:  Еңбек  бейнет,  қарекет,  жҧмыс  деп  тҥсіндіріледі.  Ерінбей 

еңбек  қылса,  тҥңілмей  іздесе,  орнын  тауып  істесе,  кім  бай  болмайды?  (Абай).  Іс  –  еңбек, 

кәсіп, харекет. атау жол (амал), қылық (іс) «іс-әрекет (деяние)» мҽнін береді.  Іс атауының 

кҿмегімен  адам  жасаған  іс-ҽрекеттің  кез-келген  тҥрі  белгіленуі  де  мҥмкін.  Еңбек  арқылы 

«жасалған, орындалғанның бҽрі», «қылық (іс)», «қимыл». 

Іс  атауының  инварианты  ішкі  шындықтың  субъектісінің  ішінен  ерекше  «сырын  ашу  (жою, 

қҧрту)» ҽрекеті, яғни объективті ҽрекет туралы кҿрініске негізделген. Соңында (ақырында), 

біз  ҽбелгілі  бір  нҽтижелермен  іске  асқан  іс-ҽрекет»  ретінде  анықтайтын  инвариант 

қалыптасады.  Инвариантпен  байланысқан  провербиальды  мағыналардың  бірінші  блогы 

оның  барлық  тҥрлеріне,  еңбекке  де  тҽн  іс-ҽрекет  сипаттамасы  тҧратын  инвариантпен 

байланысты. Бҧл блокта біз ойластыру, уақытша параметрлермен сҽйкестігі жҽне ойласқан, 

ҥміттендіретін  сҿздің  предикаттық  ҽрекеті  ретінде  істің  қарама-қарсы  қойылуы  сияқты 

сипаттамаларға  ажыратылады.  Іс  жҽне  еңбек  атауларынан  ерекшелігі  жҧмыс  атауы  кейінгі 

ғасырда  «еңбек  ҽрекеті»  тҧрақты  мҽніне  ие  болады.  В.И.Даль  сҿздігінде  жҧмыс  бастапқы 

мағынасы  «қҧлдық»  немесе  «қҧлдық  жағдайында  (жай-кҥйінде)»,  жҧмыс  істеу  «қҧлдықта 

болу»,  «біреуге қызмет ету», «ҽлдебіреуге  жҧмыс істеу» деген мағыналарды білдіретіндігін 

атап ҿткен.  

Жұмыс атауының инвариантын «белгілі бір нҽтижеде іске асқан ҽлеуметтікке қатысты еңбек 

ҽрекеті»  ретінде  қалыптастырдық.  Мақалдарда  еңбек  жҽне  іс  атаулары  алдыменен  «іс-

VI Халықаралық конференция

 

85 

 

ҽрекет»  суперконцептісіне,  ал  одан  кейін  –  «еңбек  іс-ҽрекет»  концептісіне  жатқызылады, 

онда жҧмыс атауы тек «еңбек іс-ҽрекеті» концептісіне жатады. Жҧмыс, іс, қызмет, шаруа, 

еңбек,  қаракет  –  Бір  ҧғымды  білдіретін  мҽндес  сҿздердің  топтары,  синонимдік  қатары. 

Бҧлар  мағыналық  реңктер  арқылы  ерекшеленеді.  Жан  қиналмай  жҧмыс  бітпес,  Талап 

қылмай мҧратқа жетпес (Мақал). Қыстың қарекетін жаз істе (АС). 

Жҧмыс  атауының  когнитивті-семантикалық  ҿрісі  (жҥйе-тармақ)  тҿрт  бҿліктен  тҧрады. 

Біріншісіне жҧмыстың ҽлеуметтік тҥрлерін бейнелейтін провербиалды мағыналары; екіншісі 

–  жҧмыстың  еңбек  ҽрекеті;  ҥшіншісі  –  жҧмыстың  еңбек  процесі;  тҿртіншісі  –  адамның 

жҧмысқа  қатынасы.  Сҿйтіп,  концепт  ҧғымын  «адамның  ҽлем  туралы  жинақталған  мҽдени 

тҥсінктері бейнеленген жҽне атаулары бар ҽлемнің тілдік бейнесі ретінде тани отырып, тҥрлі 

ҧғымдар  арқылы  жасалған  атаулардың  концептілерін  біздің  дҥниетанымымыздағы  ҽлем 

туралы ақиқат болмысты бейнелейтін когнитивтік бірлік ретінде қаралады.    

 

Пайдаланылған əдебиеттер 

1.

 

 Стернин  И.А.  Когнитивная  интерпретация  в  лингвокогнитивных  исследованиях  // 

Вопросы когнитивной лингвистики. –2004, №1. – С. 65-69.  

2.

 

Кубрякова  Е.С.,  Демьянков  В.З.,  Панкрац  Ю.Г.,  Лузина  Л.Г.  Краткий  словарь 

когнитивных терминов. –М.: МГУ, 1996. – 245 с. 

3.

 

Казаков В.П. Синтаксис имен действия. – СПб.: Санк-Петербургского ун-та,1994.  –

147 с. 

4.

 

Қасым  Б.  Кҥрделі  аталым  жасалымы:  когнитивті-дискурстық  ҧстаным.  –  Алматы: 

ЖК Волкова А.В., 2010. –383 б. 

5.

 

Оразов М. Қазақ тілінің семантикасы. – Алматы: Рауан, 1991. –213 б. 

6.

 

Древнетюркский словарь. – Ленинград: Наука, 1969. – 676 с. 

7.

 

Абай тілі сҿздігі. – Алматы: Ғылым, 1968.  –733 б. 

8.

 

Ожегов С.И. Словарь русского языка. – Москва: Русский язык, 1975. – 846 с.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VI Халықаралық конференция

 

86 

 

К ВОПРОСУ ЛИНГВОКУЛЬТУРОЛОГИЧЕСКОГО ПОДХОДА В 

ОБУЧЕНИИ ИНОСТРАННЫМ ЯЗЫКАМ (на материале 

лингвокультурных концептов кофе и кофейня в австрийском немецком 

языке) 

Тулеева Чинарбубу Сартаевна 

Кыргызско-Российский Славянский университет им. Б.Н. Ельцина, ведущий 

специалист, д.ф.н., доцент 720065, г. Бишкек, Кыргызстан, tchbubu25@mail.ru 

Resume 

The article is devoted to linguoculturel basic in the teaching of foreign language - Austrian German 

language. Development of intercultural communication is based on the linguaculturel concepts of 

foreign language. Linguoculturel concept "coffee" and  «cafe»  in the German Austrian language 

contains  traditional, ethnic, historical mental components 

Key words:    

Teaching  of  foreign  languages,  linguoculturology  science,  intercultural  communication,  

intercultural,  linguoconcept,    ethnos,  plural centric of language,   non-material property of  world 

culture. 

Резюме 

В статье рассматривается лингвокултурологические основы  обучения иностранным языкам 

на  материале  немецкого  варианта    в  Австрии.  Развитие  межкультурной  коммуникации 

базируется на лингвокультурных концептах. Лингвоконцепты  «кофе» и «кафе» в немецком 

австрийском языке содержат  лингвокультурные, традиционные, этнические, исторические, 

ментальные компоненты. 

Ключевые слова: Обучение иностранным языкам, лингвокультурология,  лингвоконцепт, 

межкультурная коммуникация, плюроцентризм языков,  нематериальное  культурное 

достояние,  

Түйiндеме 

Введение 

1.1 

В 

современных 

условиях 

нарастающей 

глобализации, 

сопровождающейся 

интенсификацией 

межкультурных 

контактов, 

особенно 

актуальна 

проблема  

лингвокультурно-ориентированного 

обучения 

иностранному 

языку. 

Лингвокультурологическое  направление  в  системе  обучения  иностранным  языкам 

теснейшим  образом  связано  с  лингвоконцептологией  –  актуальной  областью  современной 

лингвистики.  При  лингвоконцептологическом  подходе  в  центре  оказывается  концепт  и 

концептосфера как лингводидактические единицы [1]   

Формирование  способностей  необходимые  для  достижения  положительного  результата 

общения с усвоением   целостных межкультурных знаний успешно  реализуется  благодаря,  

активно  развивающейся    в  последнее  время  областей  знания  –  лингвокультурологии, 

VI Халықаралық конференция

 

87 

 

главной задачей, которой  как науки заключается в  изучении и описании взаимоотношений 

языка  и  культуры,  языка  и  этноса,  языка  и  народного  менталитета.  Лингвокультурология 

создана  на  основе  «триады»  -  «язык,  культура,  человеческая  личность»  [2],  еѐ  научный 

аппарат, таким образом, представляет тесную связь материальной ментальной,  этнической и 

языковой  самобытности этносов.  

Культурные  и  языковые  ценности  и  представляют  собой  сложную  систему,  так  как    при  

развитии  межкультурной  коммуникации  в  условиях  обучения  иностранным  языкам, 

включает  в  себя  лингвокультурные  концепты    предназначенные  на  знакомство  и 

последующее усвоение  базовых духовных ценностей, этнопсихологических особенностей и 

поведенческие стереотипы его носителей.  

Изучение  процесса  взаимодействия  языковых,  этнокультурных  и  этнопсихологических 

факторов  и  системы  культурных  ценностей,  отражаемых  в  языке    «раздвигает» 

методологические  границы  и  предлагает  новые  возможности,  представляя  знания  об 

иностранной    культуре  и  иностранном  языке  с  помощью  преобразования  в  когнитивную 

целостность имеющихся и новых лингвокультурологических представлений.        

жүктеу/скачать 4,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: