ҔЮеЮҕ әвгЯжгпіліҗ пЮржты Н. Келімбесов едгйбі вәрір әвгЯжгпі
жүктеу/скачать 22,83 Mb. Pdf көрінісі
|
| “БАБЫР
- НАМЕ” БабъЯдъң ерімін кҲЯкем рҲз зеЯгеЯі Яесінде ғана емер, ронъмен біЯге, даЯъндъ саЯифчъ, геогЯау және асногЯау Яесінде әлемге мәчһтЯ ескен чъғаЯмаръ “БабъЯ - наме” болъп сабъладъ. Кезіндегі сүЯкі фалъҕсаЯънъң бәЯіне біЯдей оЯсаҕ болъп келген әдеби сілде — чағасай сілінде жазълған бҰл пЯозалъҕ чъғаЯма үч бҲлімнен сҰЯадъ. БіЯінчі белімінде — XV ғаръЯдъң роңъ мен XVI ғаръЯдъң бар кезіндегі ОЯса Азиьдағъ негізгі раьри оҕиғалаЯ егжей - сегжейлі баьндаладъ. Ол кезде “Кабтл - тәлаьсъ” деп асаласън, ҕазіЯгі Атғанрсан сеЯЯисоЯиьрънда оЯън алған маңъздъ саЯифи оҕиғалаЯдъ “БабъЯ - наменің” екінчі белімінен оҕъп білтге боладъ. Ал, БабъЯ пасчанъң Ҳз ҕолъмен жазълған мемтаЯлък, кісапсън, үчінчі бҲлімі — ролсүрсік Индиьдағъ раьри оҕиғалаЯдъ, оръ ғажайъп елдің геогЯауиьрън, сабиғасън, фалҕън, әдес - ғҰЯпън, ралс - ранарън, с. б. кҲЯкем сілмен бейнелеп кҲЯрестге аЯналған. ӘЯине уеодалдъҕ аЯирсокЯасиьнъң Ҳкілі Яесінде БабъЯ үрсем сапсъң мүддерін ҕоЯғатға мәжбүЯ болғанън Ұмъспат кеЯек. Алайда ронъң Ҳзінде БабъЯ билетчі сап ҲкілдеЯінің саҕ пен сәжге саларъп үздікріз жүЯгізген роғърсаЯън, мағънаръз ҕан сегілген чайҕарсаЯдъң ралдаЯънан ҕаңъЯап ҕалған ҕалалаЯ 238 мен бат - баҕчаръ ртръз ҕтЯап кескен ҲлкелеЯді, алъм - ралъҕсъң чамадан сър кҲбейіп кескенін, жҰс жайлаған атълдаЯдъ, с. б. бүкперіз, ачъҕсан - ачъҕ әңгімелейді. БҰл жҲнінде БабъЯдъң Ҳзі бълай деп жазадъ: “МҰнда жазълғаннъң бәЯі аҕиҕас. Мен Ҳзіме - Ҳзім мънадай чаЯс ҕойдъм: әЯбіЯ оҕиға ҕалай болған — дәл ролай есіп жазамън, мен жазған әЯбіЯ рез чъндъҕ болрън. Рондъҕсан Ҳзімнің стған - стърҕандаЯъмнъң жаҕръ жаҕсаЯън да, жаман жаҕсаЯън да жаръЯмай айссъм. ұзіме жаҕън жандаЯдъң да, жас кірілеЯдің де кемчіліксеЯі мен игі ҕариессеЯін баьн ессім.” 1 БабъЯдъң бүкіл ғҰмъЯън жан - жаҕсъ ҕамсъп кҲЯресесін бҰл авсобиогЯауиьлъҕ рипассағъ стъндъ әЯ жълда болъп Ҳскен елетлі саЯифи оҕиғалаЯдъ ҕҰЯғаҕ уаксілеЯмен жіпке сізгендей есіп баьндайсън жълнама сүЯіндегі чежіЯе кісап емер. “БабъЯ - наме”— ҕҰнаЯлъ, бейнелі сілмен жазълған, даЯъндъ рҲз зеЯгеЯінің ҕолънан чъҕҕан нағъз кҲЯкем чъғаЯма екені датръз. Оған БабъЯ жараған жандъ бейнелеЯ, ҕанассъ рҲздеЯ, сабиғас ртЯессеЯі, ран ҕилъ сеңетлеЯ, с. б. кеЯіксет ҕҰЯалдаЯъ солъҕ дәлел. Ронъмен, кезінде күллі сүЯкі сексер Ят - сайпалаЯдъң бәЯіне біЯдей сүрініксі болған чағасай сілінде жазълған “БабъЯ - наме” ҕазіЯгі ҕай фалъҕсъң еркеЯскіч - мҰЯаръ раналадъ? “БабъЯ - наменің” ҕазаҕ фалҕънъң саЯифъна, әдебиесіне, сіліне, Ятфани ҲміЯінің барҕа да ралалаЯъна ҕасъръ ҕандай дәЯежеде болдъ? Кезінде ҕазаҕсъң оҕъған зиьлълаЯъ “БабъЯ - намені” ҕазаҕ фалҕънъң Ҳз саЯифъ жазълған чъғаЯма деп санъдъ. МҰнъръ оЯъндъ да еді. Ребебі БабъЯдъң бҰл еңбегінде кейінеЯек ҕазаҕ, Ҳзбек, сүЯікмен, сағъ барҕа сүЯкі сексер фалъҕсаЯдъң асникалъҕ ҕҰЯамъна енген Ят - сайпалаЯдъң саЯифъ баьндаладъ. БіЯҕасаЯ ҕазаҕ фандаЯъ, басъЯлаЯъ, ҕоғам ҕайЯаскеЯлеЯі, аҕъндаЯъ стЯалъ ара ҕҰндъ деЯексеЯ баЯ. Ежелгі ҕазаҕ жеЯіндегі кенссеЯ, езендеЯ, кҲлдеЯ, сатлаЯ, рондай - аҕ ҲрімдіксеЯ мен жан - жантаЯлаЯ, с. б. әңгіме боладъ. Мәрелен, “БабъЯ - намеде” ҕазаҕсъң СүЯкірсан, РайЯам, ОсъЯаЯ рекілді чаһаЯлаЯъ стЯалъ, РъЯдаЯиь (Рейфтн), АЯър, с. б. езендеЯі мен кҲлдеЯі жҲнінде ҕъзъҕсъ 1 БобиЯ. АраЯлаЯ. 2 - сом, “БобиЯнома”, Сочкенс, 1965, 291 — 292- бессеЯ. Біз мъралдаЯдъ кісапсъң оръ барълъмънан алъп осъЯмъз — жүктеу/скачать 22,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|