Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


KepiciHme  «Алаш-  орданыц» белсещц  M ynieci



Pdf көрінісі
бет113/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

KepiciHme 
«Алаш- 
орданыц» белсещц 
M ynieci 
болды. Ал Алашорда Колчакпен одактасып, большевиктермен 
согысканы аньщ. Совет уюмеп орнаганнан соц, М.Эуезов партия катарына 
Kipin, 
КирЦИК- 
тщ хатшысы кызменн аткарганымен де ол саясатта болсын, эдебиетте болсын, казак бай- 
шылдыгыныц ултшьш буржуазияшыл идеологы болып кала бердь М.Эуезов жазушы репнде 
марксизм кезкарасы тургысынан еш уакытга ерекше талантымен кезге тускен жок- Оныц 
шыгармаларында тарихи шындьщ жепспей жатты. Ол казактыц турмыс-прш ш гш еткещц 
ацеаган казак байыныц кез
1
мен керед
1
, казактьщ ескшгш, азияшылыкты жырлайды, казакгьщ


78
Дандай ЫСКАКУЛЫ
хандарын, ацызга айналган батырларын, «акылман» билерш, курметп аксакалдарын, феода­
лизм сершерш мадактап, оларды б упн п куш курметке, елктеуге лайык жагымды типтер 
туршде керсетед1 (Карацыз: «Каракез», «Ецшк-Кебек, «Ескш к келецкесшде», т.б.). Бул аз 
дегендей, Эуезов езшщ «сындарында» езшщ реащияшыл идеологиясын ашык насихаттап 
келед1. Ол жастарымызды феодолизм cepici Акан серщен, эныи Сарадан улп алуга ундейдь 
Эдеби сында «Ka
3
ipri казак эдебиетщце реализм емес, орта гасырлардьщ сентиментализм! 
мен романтизм! устемдк куруы керек» дегещп айтып, онысын каз!рп казак аулында реа- 
лизмге непз жок деп дэлелдемек болды. Б1здщ ойымызша, осы фактшердщ езьак «Эдеби 
энциклопедияда» Эуезовке бершген баганыц шындыкка сай келмейтш, дурыс емес екендь 
riHe, Ka3ipri казак эдебиетшщ байшыл, консервативп идеологиядагы жазушысыньщ бет пер- 
десш ашып корсете алмайтындыгына ж еткш кп дэлел болса керек».
«Жетеу» А.Байтурсыновты да аямаган: «Эдеби энциклопедияда» А.Байтурсыновка бершген 
бага да дурыс емес. Байтурсыновтьщ революцияга дейш казактыц улттык интеллигенциясы 
басшьшарыныц 
6
ipi болып, патша саясатына карсы курескеш, сейтш, объективп турде казак 
шьщдыгьшыц прогресшш, буржуазияшыл революционер! болтаны рас. Сондай-ак оньщ казак 
т ш мен грамматикасыныц орфографиясын жасаудагы кейб
1
р ецбектерш де жокка шыгармай- 
мыз. BipaK муныц 
6
api «Байтурсынов - кернекп казак акыны» дегенге кукык бермейдк Ре­
волюцияга дейш де, кешн де Байтурсынов еш уакытта к о р н е т акын болган жок. Байгурсы- 
новтыц революциядан кешн керкем шыгармага мулдем калам тартпауы жайдан-жай емес.
Ал оныц идеялык жэне саяси багыттарына келетш болсак, Байтурсьшов Ka
3
ipri кунге дейш 
казак байшылдыгыныц буржуазияшьш ултшыл идеолога болып келдь Ол совет уюмет
1
ке- 
зшде жазган барлык окулыктары мен макалаларында байшыл, реакцияшьш, контрреволюция- 
шыл идеологияны коргап, насихаттап, езш щ бурынгы идеологиялык кезкарасында калып 
койды. Сондыктан да 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет