iciMeH,  окулыктар жазумен айналыса бастаган болатын. А.Байтурсынов казак  Tin

76
Дандай Ы С Щ ф Л Ы
сштеп етпей, ресми басылымдар бетшде басылмайтын да болды. Сыншылардыц «байшыл- 
дарды» согып eiyi кундел1ьсп дагдыга айналды. Тузсыз тагамныц дэм1 юрмейтш болса, еткен 
эдебиeTri, солардыц куйыршыктары ултшылдарды сынамайынша, сынныц «сэш юрмейтш» 
боды. «Отырса опак, турса сопак» дегендей, оларды сынау ушш сыныкка сылтаулар табылып 
жатты.Осындай тырнак астынан Kip !здеген макаланыц 
6
ipi А.Михаиловтыц ЖЛймауытовтыц 
«Психология жэне мамандыкты тацдау» ютабына жазган «Bip окулык туралы» («Советская 
степь», 28.2.1928) рецензиясы болды. Автор niKip айтудыц орнына алдымен, ютаптыц сапасыз 
басылгандыгын, муныц езшщ пролетарлык идеологияга жат екещцгш айта келш, содан кешн 
Ж. Аймауытовтьщ e
3
iHe тшскен. Ол Жусшбекп канша ютап жазганымен де оган ютап тасыган 
мен отын тасыган б
1
рдей, вйткеш «есек барлык уакытта есек болып кала бередЬ деп, адамдык 
намысьша тиш, корлайды. А.Михаилов ютапты талдап, niicip бивдрудщ орнына, оныц авторына 
raicKeH. Макаласын «Аймауытовшылдьщ сиякты кубылыстарды курту керек» деген уранды 
сездермен аяктаган.
А.Михаиловтыц жазушыны есекке тецеу1 сол кездеп эдеби сын ушш тосын кубылыс емес, 
уйренпикп жагдай болатын. КазАПП сыныньщ как ортасында журген С.Муканов «Bipey 
6
ipeyai
4
жеке кара басына сын такты; жазуды сынаган жок, юсий сынады: «сокыр, надан, 
акымак, есуас, сиыр» деген эдебиет сынауына лайыксыз сездердщ талайы айтылды» - деп, 
шындыкты жазды.
«Жаца эдебиетте» (1928, №1-2) редакцияныц атынан жазылган «К^алай жазу керек?» деген 
макалада «Б
1
здщ осы KyHri зор мшдет
1
м
1
з ецбеюшл таптыц муцын жоктау, жырын жырлау, 
й рш ш гш , турмысын суреттеу болса, ендеше, 
6
i
3
сол мш детп аткара бшуге уйрену!м13 ке­
рек» - деп жазды. Ягни, КазАПП-тыц органы жазушыларга тек жумысшы табын жырла деп 
багыт 
6
epin, жен сштеп отыр.
Ал «Уйрену айып емес» («Жаца эдебиет», 1928, №3) деген макала «Ултшылдар жецшдг. 
Пролетариат кара шаруа жазушылары ултшылдарды, Асанкайгы кобызына косылып, эн 
салушьшарды жeндi» - дейд
1
де:
«Сарыарка менщ жер1м-ай 
Айдын шалкар кел
1
м-ай
........................ ел
1
м-ай!» - деп, иэ болмаса:
«Аргы атам ер ту р к
Bi3 казак ел1м1з.
Самал тау, шалкар кел
Сарыарка жер1м1з...» - деп, сып-сидац агаштыц басына конып, каргага уксап 
каркылдайтын ултшылдардыц, ултшьш жазушылардыц ауанын «зарзаман» (?) кушн-жырын 
бьшай тастап:
«Ецбеюш халыкты кез1м1з,
Айбынды арыстан разымыз»
(Т.Бтмбайулы)
Жэне:
«Ынтамыз ецбек,
Болуга ернек,
Дайынбыз уэде беруге»
(Жумабек)
деген кунд1 бастадык. Суй деп, жырлауга бет алдык»-деп, куанышпен «шаттана» жазады.
Жаксы акын болу ymiH кеп уйрену кер екттн айта келш Т.Бтмбайулына, Жумабек пен 
Накыпбек дегендердщ жогарыдагы сиякты елендерш улпге тартады.
«Ецбеюшлер журтшьшыгы ecKi epTeri, e r ip k эцпме, атамзамангы сарыннан кол узш, 
дэмдщен дэм i
3
flen отыр» - деп, жазды «Жаца эдебиет» (1928, №5). Алда турган мшдеттер 
дегенде, ка-iipri эдебиетте ултшылдардыц, жолбикелердщ, солакай пролетарлык багыттагы 
каламгерлерд
1
уйымдастыру, ултшьш-байшьшдарга карсы куресу, уйрену мэселелерше аса 
мэн бередь
КазАПП-тыц белсещц мушелершщ 
6
ipi С.Муканов сол кездеп сыншылардыц сынына 
канагаттанбай, калай сын жазу керекпгш уйреткен «Сынаудыц элшбшн» («Ецбеюш казак»,
20.2.1928) жазды. «Казактан етрге улп ал атын курдел1 сыншы шыккан жок. Жаксылы-жаманды

Эдеби сын тарихы
11
Kefi
6
ip мэселелерге тиш кашып, сын жазып журген Бэйдшдэулы Эбд1рахман» дей келш, 
орыстыц Белинский, Плеханов, Вронский, Авербах, Луначарский, Троцкий, Фрище сиякты 
сыншьшарынан улп алуга шакырады.
Сэбит «Мен мынадай сын 

жүктеу/скачать 31,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: