Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| K yn6ijnineyci3
карай алган («Акикатты гана мойындап, Ал- лага гана мойынсунатын») каламгер гана адам жаныныц iund агыс-шр1мдерш... саяси идея- лармен келегейлемей, табиги-акикат калпында бейнелей алады... Демек, адамды когам ар кылы емес, когамды адамньщ жан-дуниеа аркылы ашуымыз лэз1м екен. ...эдебиет ymiH ец кымбаты, ец багалысы - табиги адам» - е к ен д тн еске салады. Эм1рхан В.Г.Белинскийдщ керкем эдебиетке идея-когам-адам талабын койса, Ф.Достоев- ский Алла (яки акикэт)-ерюндок-шыгармашылык-адам жуйесш усьшганьш, каламгердщ табан прейтш терт тугырын: улт (халык), дэстур, улттык топырак пен улттык тек екенш керсетш бергенше назар аударады. Белинскийдщ талабы публицистикага сай да, Достоевскийдш на гыз эдебиетткш деп бшедг ¥лы жазушыныц эдебиетп жасайтындар мен дамьггатындар кос- мополитгер, ягни улттык эдеби ассимиляторлар емес, почвенниктер, ягни улттык топыракка аякты нык прегендер деген пш рш е айрыкша мэн бередг Д.Камзабекулы «Казак эдебиетше тойып ceKipeTiH кун элi туган жок» (Кошке) атты ма каласында алдымен, казак эдебиетшщ турл1 себептермен б е л п а з больш келген улгшерш жинап, бастыру, жуйелеу, улттык мудце тургысынан зерттеу мэселелерш кетердь Руханият мэселелерше келгенде, езге елдердшне абай болу каж етгш гш ескертедг «Б1зд!ц n k ip iM i3- ше, математика, химия, т.б. гылым жетйптгш езге елден игеруге, уйренуге болар, ал руханият мэселесш карастырар эдебиет пен тш, тарих гылымы тек ез1м1зде гана жаслады. Олай болса, соцгы аталган гылымдардыц басымдылыгы (приоритет^ айрьщша болуы тш с» («Казак эдебиеп», 04.02.2000) - деп бшедг Казак эдебиеп бурын кандай болды, алдагы уакьгггардагы даму жолы кай багытта болмак деген мэселелер тещрепнде жазушы Э.Кекшбаев та ой тербеген. Ол казак эдебиетшщ тарихын шола келш, тэуелаздитнен айрылган тустардагы «жалпыулттык дагдарыс жагдайы эдебиетп де жацаша ж1кгедг Bip жагынан, еткещц кексеп, езгенщ тепюсше мойынсунбай, жаца жеруйьщты 1здейтш, екшпп жагынан, ашык ереушге ундейтш Коркыт пен Асанкайгы замандастарынан далальщ эдебиетке тэн рухани еюудайлык кэйтадан epic алды» дей келш, «социалиспк реализм соракылыгы жайлап алган эдеби су р ец азд к жагдайында» да казак эдебиепндеп «аршыл» да- рындардыц шыгармашылыктары улттык аядан асып, «адамзаттык сарын елеуш удеу алды, элеуметпк-психологиялык талдау йршама терендедЬ Кызыкты пайымдьщ жэне керкемдк i3- дешстер байкалды» («Казак эдебиеп», 03.07.1998) - деп жазады. Ал ецщ казак эдебиеп кай багьггга дамуы керек дегенде, «оньщ болашак жэне толымды табысы каз1р Казакстанда журш жаткан процестердщ акыргы нэтижелерше гана байланысты болмак емес» деп, элемде журш жаткан ry6ipfli езгерктердщ барысымен байланыстьфады. «Казак эдебиеп» (14.07.2000) газетшде сыншы Э.Бепежанованыц мэдениетганушы Эуез- хан Кодармен «0нер-ем1р, енер-керкем текст немесе таным тайталастары» такырыбындагы 426 Дандай ЫСКАК?ЛЫ сухбаты жарияланды. Эцпмелесудщ н еп зп сарыны енднт жерде казак эдебиеп езш щ улт тык дэстуршен кол узш, батыл турде батыстьщ жолга тусу, Ka3ipri жаца заманныц талабы осы дегенге курылган. Казак эдебиетшдеп жанашыл багыттыц алгашкы екщцер1 катарын- да А.Сулейменовтщ, Э.Нургалиевтщ, Д.Амантайдыц ес1мдер1 аталган. Осы сухбатта усы- ньшган ойларга орай, жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|