Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| HicTepi
талданылады. Он томдык «Казак эдебиетшщ тарихы» академиялык басылымыныц екшпп томынан бастап, эркайсысы библиографиямен камтамасыз етшген; 4, 5-томдарда косымша бар. Ал 7, 8, 9, 10 томдарга бершген «Эдеби ем1р шеж1ресшщ» эдебиетп зерттеушшерге, эдебиет суйер кауымга 6epepi мол. Корыта айтканда, «Казак эдебиет! тарихыныц» он томдык академиялык басылымынын шыгуы рухани ем1р1м1здеп сан гасырлык казак эдебиетш щ тарихын гылыми тургыдан жуйелеген, эдеби мураны сын-зерттеу жепспктерш е суйене отырып, 6 y r iH r i кун бшгшен кайта саралап, багалаган, улттык сез енер!м!здщ шынайы болмысын, езшдш даму ерекше- лжтерш хальщ тарихымен, мэдениепмен байланыстыра отырып, улттьщ мудде аясында зерделеген, элемдщ эдебиетке косар нем1з бар, эдеби-эстетикальщ децгешм1з каншалыкты деген сауалдарга жауаптар бершген айтулы окига болды.. Сонымен 6ipre, он томдык «Казак эдебиетшщ тарихы» улттык эдебиеттщ сыны мен гылымыныц эдеби дамудыц алдында турган кандай мэселе болса да кетере аларльщ бшк ересш байкатып, жеткен жеткпктерш жинактаган, корытындылаган ipreni енбекке айналды. Эдеби сын тарихы 565 ТУЙ1Н Когамдык ем1рдщ ж еттке Tycyi ондагы сын мен езара сынньщ дамуына ткел ей ка тысты болса, керкем эдебиеттщ керкекм де оньщ сынымен тыгыз байланысты. Казак эдеби сыныньщ тарихы есте жок ecKi замандардагы халыктыц рухани кажеттшгшен бастау алып, когамныц дамуымен 6ipre дамып, жетш п, эдебиеттщ, оныц гылымыныц, баспасездщ тогыс- кан тушшнде эдеби eMipfli зерттеп, оныц жепспктер1 мен кемшшктерш саралап, багалап, окырманныц керкем эдебиета дурыс тусшуше кемектесш, келе жаткан эдеби-гылыми- публицистикалык сипаттагы шыгармашылыктыц, когамдык сананьщ 6ip саласы ретшде узак жолдардан eiri. Казак эдеби сыныныц кайнар кез1 ауыз эдебиетшщ не 6ip асыл улгшерш тудырган халык тык эстетикада жатыр. Сезд1 касиет санап, nip туткан, сезге турган казак халкыныц букш ру хани ем1ршщ Heri3i осы гасырлар бойы халыктыц, уакыттыц катал сынынан еткен эдеби мурада каланган десек, артык айткандык емес. Сез, енерл1 жайлы айтьшган не 6ip айшыкты ойлар ауыз эдебиетшде, кене дэу1рдеп жазба ескертюштервде, акын-жыраулардыц жырла- рында жш кездеседк Когамдык ем1рдщ дамуымен 6ipre бшм-гылым да жетше тусп. Казак арасынан шыккан Ш.Уэлиханов, Ы.Алтынсарин, А.Кунанбаев сиякты галым, педагог, акындардьщ туындыла- рында эртурл1 ыцгайда айтьшган эдебиет жайлы айтылган кунарлы ойлар баршьшьщ. Непз1нде, сын баспасез бетшде eMip суредь Он тогызыншы гасырдыц екшпп жартысын- да шыга бастаган «Турюстан уалаятыныц газеп», «Дала уалаятыныц газеп» беттершде казак эдебиеп жайлы айтьшган пшрлердщ сыншылык сипаты анык. Кешннен «Айкап» журналы мен «Казак» газеп казак эдеби сыныныц калыптасуына тарихи ецбек сщрд1. Осы басылым- дарда жарияланган материалдарда эдеби сын жанрлык жагынан да, идеяльщ жагынан ка- лыптасып, улттык эдеби сынныц Heri3i каланды. Алашшыл эдеби сын аталган бул багыттыц аса кернекп екшдер1 А.Байтурсынов, М.Дулатов, М.Жумабаев, Ж.Аймауытов т.б. жазган сын макалалар сын енершщ улпсшдей куш бупнге дейш езшщ мацызын жойган жок. 1917 жьшы Ресейде болган болыневиктер тецкерю жаца дэу1рдщ - социалистк когам ор- натудыц басталганын жариялады. Когамдык курьшыспен жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|