Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| 6ipre-6ipTe
бьздщ сан гасырлык ата-баба рухымен байланысымызды мулде жо- йып, жаца космополиток болашак калыптастыратыны е п т м г е купия сыр ем ес.... «казакстан дык улт» казактардьщ мемлекет курушы улт екещцктерш жокка шыгарды... Bip сезбен айт- канда, бул жолмен журер болсак, келешекте казак халкы ез Отанында р гг ретшде мемлекет баскару бшпгшен айрылады» - деген жолдарда бул идеяньщ казак халкыньщ улттык мудде- ciHe жат екещцп ашык айтылган. Жас саясаттанушы Ерлан Карин: «Казакстандык ултты» eM ip re экелу ултаралык какты- гыстарга апарып согуы мумкш» («Казахстанская правда», 29.10.2007) - деп, кауштен сак- тандырады, Темендеп пшрлерге кез салайык. С.Елубай: «К езвде «кецес халкы» деген эксперимент жасалынбап па ед1?! Елдщ бэрш орыстандыру, орыс тш нде сейлету ушш... Bip кубыжык саясаттан эзер кутылып, екшпй 6ip кубыжык саясаттыц торына шырмалып жатканымыз, кай кылганымыз?.. Мен казак боп ту- дым, казак боп елем. «Кецес халкы» деген угымды енпзгендерге «Ленинге, Сталинге) журт шылык бугш калай каргыс айтса, «казакстандык улт» дегенда енпзушшерге де ертец халык дэл солай каргыс айтады». Ш.Пэттеев: «Б1здщ сактанатын тусымыз - «казакстандык улт» болып, оньщ мэдениеп орыс мэдениетшщ непзшде болуы». М.Булутай: «...казак елше мухиттыц аргы жагындагы АКД1-тьщ улп етш алынуы дурыс емес... Оларда «улт» деген угым жок... Б1здщ бшпктщ «казакстандык ел» дегенше не жорык?». М.Койгедщ: «Тарихшы р етвд е айтсам, «казакстандык улттьщ» eiu6ip тарихи Heri3i жок. Мемлекет курушы улт - 6ipey, ол - казак халкы». Р.Сэрсенбай: «Казакстандык улт» идеясы сырттан кедщ жэне ез ин1м1здеп шала казактардан туып отыр... Не десек те, сырттан келсе де, ннтен пайда болса да, желеп-жебеушшер! - орыс Tuifli казактар екен. Осы идея орыстандыру саясатыньщ жалгасы icnerri... «Казакстандык ел» деген1м1з - мемлекеттщ келешепне улкен Kayin тещпретш бастама». Астаналык К.Сармолдатеп «Э лемдк децгейге шыгамыз деп, орыс, агьшшын т ш н катар дамытамыз» деп журш, «ана тшм1зден ажырап кальга журмейк» («Жас алаш», 18.08.2008) - деп, отандастарын мэцгурттенуден сактандырды. 1штен шыккан жау жаман. «Ана т ш » газеп «Ашиды жаныц» айдарымен «Мурат Эуезов неге эке рухын сыйламайды?» («Ана rmi», 06.07.2006) деген макала жариялады. Авторлар С.Батыршаулы, Ж.Омаров, Н.Курманов казактьщ улы жазушысы Мухтар Эуезовтщ улы Мурат Эуезовтщ казакка сай емес, суш ам аз icxepi жайлы ашына жазады. «Жаксы эке атын кьфык жыл азык еткен Мурат Эуезов кешнп жылдары сезден жацылыса бастады. Оныц алгашкы KepiHici - тэуелс1здкке кол жетшзген жылдары белп берген ед 1 . Сол жылдары мемлекепм1з- дщ атауы Казак ССР-нан езшен-ез1 Казак республикасына айналгалы турганда: «Б1здщ мем лекет кеп ултты. Мунда тек казактар гана турып жаткан жок. Сондыктан Казакстан респуб- ликасы дегешм1з дурыс» - деп, бетбактырмай, табан ripen турып алгандардыц 6ipi Мурат Эуезов болатьш. Алайда ол кезде М.Эуезовтщ республикамыздын улт атын иемденуше карсы шыккандыгына епш м жете мэн берген жок. в з ce3iH етизген Мурат мырза содан кешн- ак имдердщ жогын жокгайтынын ашык ацгарта бастады» - дей келш, соцгы жылдарда оньщ «улттык тш мен дшге ашыктан ашык карсы шыгуын» катты сынга алады. Оныц себебш «оныц адами болмыс-бтм1 езге тшде калыптаскан. Bip адамныц бойына е й улттык мшез катар кона алмайды. Оныц 6ipi екшпнсш ыгыстырады. Дурысы - елпредь О рэ, адам бол мысы езгерген соц, оган улттык дш де жат керш епн болса керек» - деп тусвдцредь Макала «Ел боламын десец, бесйнад тузе» деп, ез ултьша улагатты сез арнаган эйгш Эуезов рухы туган халкыныц т ш мен дшше тас атып журген Мурат сынды «орыс беакте» тэрбиеленген урпагын кеше кояр ма екен?» - деп каткыл сездермен аякталыпты. EfliMi3 т э у е л а зд т н алган соц бурынгы Казак Советпк Социалистк Республикасын «Ка зак Республикасы» деп атау Парламенгге талкыланганда, «Казакстанды» усынып, оны ет- 458 Дандай ЫСК4ЩЛЫ шзуге бар кушш салгандардыц 6ipi Олжас Сулейменов болатын. Кезшде орысша тэрбие- лешп, орысша елец жазып Одакка танымал болган Олжастьщ саяси-эдеби кезкарастары егемещи ел болган кезде де езгермедЬ Отаршылдык куйреп, КСРО тарап кеткен соц да «Ре- сей мен Казакстан - Еуразия одагыныц Heri3i. Bi3 ез1м1здщ 6ip-6ipiMi3fleH алшактай алмай- тындыгымызды кун еткен сайын жаксы сезшш келем1з. Ресей каншалыкты куатты жэне тыныш болган сайын Казакстан да соншалыкты тыныш болып гулдене туспек. Б is ез1м1здщ ек1 ел1м1здщ де патриоттары болуга тшспм1з» («Казак эдебиетЬ), 21.11.2003) деген, ягни ка зак елшщ болашагын Ресеймен 6ipre керетщ ол осы багыттагы пш рлерш жалгастыра бердг О.Сулейменов егемендк алганнан кешн де казак елшщ тэуелаз келешегше сенщюрей бермедЬ Ол казактыц улт екещцгше де кумэндь Казактар улт децгешне жетпеген тайпа- лардыц 6ipniri гана, сондыктан да оган мемлекетпк тшдщ, улттык мэдениеттщ кажеттшь пне шубэ келт1ред1 («Сез», 04.11.2004). Ол 1993 жылдыц 22 маусым куш Мэскеу теледидарынан «Казакстан кайтадан Ресейге ез ерюмен косылуы тик» («Казахстан должен снова добровольно присоединиться к России») - деп мэл1мдедЬ 1998 жылы 12 тамыздагы «Литературная газета» бетшде Казакстанныц Ресейге кайта ез ерюмен косылуы сезаз («Повторное добровольное присоединение Казахстана к России неизбежно!») - дедЬ Ал 1999 жылдыц казан айында орыстыц НТВ каналы аркылы «Болашак Казакстанда жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|