Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган



Pdf көрінісі
бет650/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   646   647   648   649   650   651   652   653   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

6ipi 
«Казак эдебиетш жокка шыгаргысы келетшдердщ кексегеш не?» («Эдебиет 
айдыны», 02.03.2006) - турасында болды. Мэселеге катысты редакцияныц 
nkipiH 
«Эдебиет- 
Ti жокка шыгарумен елдщ Kecereci кeгepмeйдi» деп, ашык айтып, бершген материалдардьщ 
Heri3ri 
ой дщгепн эпиграф туршде 
6epmyi 
де куптарлык. Ой козгау максатымен бершген 
алгысезде мынадай жолдар бар: 
«Ka3ipri 
кезде керкем эдебиет жок, ол еткен гасырмен 
6ip-
ге тарих койнауына енш Kerri деген алыпкашпа, ушкары пш рлер эр жерден тебе керсетш 
калып жур. Эдебиетп жокка шыгаргысы келетшдердщ кокейшде не жатыр?
Эдебиет болган, бар, халык аман турганда бола беред1 де. Эрине, ол кандай эдебиет, оньщ 
сапасы, дэрежеа кандай куйде деген сурак тещрепнде пiкipтaлacкa шыкканымыз орынды».
Койылган мэселе бойынша nkip бищрген И.Исаевтыц, Ж.Бедешульшыц, К-Тумснбайдыц, 
Е.Дуйсенбайулыньщ, Э.Бепежанованьщ, Н.Акыштыц жауаптарын «туздыкгай» тусу максатымен 
Ж.Аймауытовтыц «Эдебиет - енер. Энер азды-кепп еркш дк тглейдг Эр нэрсенщ себебш, 
жагдайын, аргы-берпсш, жаксы-жаман жагын тугел тексеретш, кез алдындагы емес, алысты 
болжайтъш кьфагы кез. Эдебиетп сынауга жалац саясатка сауатты болу жетпес, эдебиепш де, 
гылым Heci де болу керек», М.Эуезовтщ «Эз тш н, эдебиетш бшмеген, кад1рлемеген адамды 
сауатты, мэдениетп деуге болмайды», К-Бшэлдщ «Бгздщ улттык Heri3iMi3 - эдебиетте. Ал 
оган балта шабылса, улт та езшен-оз1 жойьшады» - деген ойларыныц катар берш п отыруы 
материалдардыц берщу формасы жагынан да, 
Heri3ri 
ой-мазмунды аша тусуде де кеп уткан.
Кулл! казак эдебиетше карай кул шашатьш осы 6ip ожар ойга карсы ПИсаев «Эдебиепмв- 
дщ децгейш талгамсыз окьфманныц гуЫшпмен таразьшамайык», Ж.Бедешулы «Тусшбеймш. 
Казак эдебиеп бар ма, жок па деген сауалга тусшбеймш. Кезшдд ашсац да, жумсац да кершш 
турган шындыкка соншальщ дабыра i3fley салуга тусшбеймш. Казак эдебиеп бурын да 
болган, Ka3ip де бар. Мунан кейш де бола бермек. Казак т ш , казак eni eMip cypin турганда, 
оньщ эдебиеп елмек емес... Мен ойлаймын, таяу заманда поэзияда улкен жацалык, уж ен бу- 
рылыс болатындыгына кумэн жок», К-Туменбай «Эдебиет жок дейтшдер - теледидардыц кур- 
баны... Бул - эдебиепщц де, ел1нд! де сыйламау деген сез» («Эдебиет айдыны», 02.03.2006), 
Е.Дуйсенбайулы «Эдебиет жок деу - сыпайылап айтканда, эдепаздж . Эдебиет бар болды 
дегешм1з Ka3ipri заманда гана, капитализмнщ Казакстандагы болмысын гана бейнелей емес! 
Сондыктан бугш п уакыт шындыгын жазайык дегещи баягы кызыл идеологияныц санага 
ckipin тастаган KepiHici санаймын. Алайда б!зд1ц улттык эдебиет кеше де, Ka3ip де TinTeH 
де алга, ез дэу1ршен де mrepi кеткенш байкауга болады гой... Талантты танымаудан артык 
тантык, эдебиетп мансуктаудан асып тусер эпербакандык жок», Э.Бепежанова «Эдебиет 
жок» деушшердщ кексегеш не?» Бул - кызгылыкты психологиялык талдаулар жасауга турар- 
лык сауал. ...Мундай пшрлердщ тууына 6yriHri ахуал непз 6eperiHi жасырын емес», Н.Акьпц


Эдеби сын тарихы
475
«Кез келген дуниеш жокка шыгару онай. ...белгш 6ip кез кар ас nenepi жок деп айтты екен 
деп, шала булшбейк, шалагайльщпен карадан карап шац кауып журмейк депм келедь Басы 
ашык нэрсе сол - казак эдебиеп, шуюршшк, баяулау болса* да, замана агымына т е с е оты­
рып алга даму устшде» («Эдебиет айдыны», 08.03.2006) - деген орайда пш рлер айткан. 
Байкалатын 6ip нэрсе сауалнамага катыскандардьщ барлыгы дерлк, бул пш рдщ кате екен­
д т н , жауапсыз айтылгандыгын айткан.
«Эдебиет айдыныньщ» 16-шы наурыздагы (2006) санында осы такырыптагы n k ip алысу 
ары карай жалгаскан. О.Аскар казак эдебиеп «Халыкаралык децгейге кетершген... Ауызды 
ку шеппен суртш емес, ауызды толтырып, кеуде кере мактанышпен айтарлык керкем эде- 
биет1м1з бар. Оньщ ауыз эдебиеп кдншалык кел-Kecip болса, жазба эдебиеп де соган сай 
соншальщ ушан-тещз... Казак эдебиетшде бэр! бар. Тек не аз десек, эдебиетп саралар сын 
да, сыншы да аз» - депп.
А.Эл1м казак эдебиетш жокка шыгаргысы келепндерд1 «Эдебиетгеп нигилизм» атаган. 
Ол «Жалпы эдебиетп жок деу cypin отырган ем1рщ, тыныстап отырган ауанды жокка шыга- 
румен пара-пар угым-тусшктер» («Эдебиет айдыны», 16.03.2006) - дейдЬ П1к1р бвдирген 
СДалидын, Р.Сешлханныц, Б.Шаракымбайдыц ойлары да осы орайда шыккан.
«Казак эдебиеп» (25.04.2008) газеп уйымдастырган тагы 6ip шарага Д.Исабеков, К-Се- 
пзбайулы, Б.Майтанов, А.Эл1мулы катысып, «Казакка кандай эдебиет керек?» деген сауал 
тещрегшде ой ербшсен. Сауалнаманы журпзген А.Мантаева « О з байкайсыз ба, элемд1 «ру­
хани согыстьщ» шарпып жатканын. ¥ л т репнде жойылып кетпес ушш коргануымыз керек. 
Калай корганамыз?» - деп, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   646   647   648   649   650   651   652   653   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет