52
Дандай Ы СКАф ЛЫ
да колданылып жур. Ал emu
6
ipeynepiHi
4
эл! кунге дешн орысша
айтылып келе жаткандыгы
кынжылтады.
Керкем эдебиетгеп сейлемдер «ернекп сейлемдер», «елецщ сейлемдер» деп
eKire
ж1ктел-
ген. «Эрнеки сейлемдерге» прозальщ курмалас, «елещц сейлемдерге» поэзияльщ елец
сейлемдер! жащызылган. Кдамалас сейлемдер ш тей тагы да сепз турге белшген. «0ленд1
сейлемдердщ
« e x i Typi
бар: «энд1 елевдер», «мэнд1 елендер».
«Эдебиет таныткышта»
сез енерш жштеудщ, талдаудыц
6yriHri
кунге уксай бермейтш
езш д к ж уйеа бар. Мысалы, жалпы тицц «Кара сез», «дарынды сез» деп, айырган. 0 з
кезе-
гшде бул
eKeyi
ары карай тагы да таратылады. Кггапта эдеби сын жайына едэу^р токталган.
Эдеби сында « т и р дурыстыгыныц устше
niKipre
бершген сурет, сулульщ жагы да
TeKcepi-
ледЬ> дей келш, оныц мшдеттерш айкындайды.
«Кесемсез» термин! сощы кездерде публицистиканыц орнына колданылып жур.
Ахац оган
мынадай аныктама 6epinTi: «шешен сез ауызша айтылады, кесем сез жазумен айтылады. Кесем
сез элеумет icme басшьшык n k ip журпзетш болгандыктан да кесем сез деп аталады, Кесем
сез кундеп мэселе жайын сейлейтш сез болган соц, к е зв д еп шыгып турган газет-журнал
жузщце шыгады» (сонда, 223-224 беттер).
Ецбектщ «Дарьшды сез» аталган екшпп бел1мшде керкем эдебиеттщ теориялык мэселе-
flepi кещнен карастырылады. Ахац эдебиетп «айтылу турше карай непздк уш топка» белген.
Олары: эуезе, толгау, айтыс. Муны бугшше айтатын болсак, эдебеитщ уш теп: эпос, лирика,
драма. Айырмасы - Ахандш казакша да, 6yriHrici орысша.
А.Байтурсынов жалпы эдебиетп ауыз эдебиеп жэне жазба эдебиет деп
eKire
беледь Ауыз
эдебиетш жктегенде бугшп жуйем1зден езгешелеу принцип устанган. Мысалы, ауыз эдебие
тш жумсалатын
орнына карай сауыктама, сарындамага айырады. Ал сауыктаманы ермектеме,
зауыктамага беледь Ермектеменщ ертеп,
Достарыңызбен бөлісу: