З. Е. Колумбаева

9 
1-ші тақырып. 
ҚАЗАҚСТАН ЕЖЕЛГІ ДӘУІРДЕ 
Дәуірдің ерекшеліктері: 
- Тас дҽуірінде адамзаттың дамуы тарихқа дейінгі кезеңде 3 бағытта 
жҥрді: 
1. Антропогенез
– адамдардың маймыл тҽрізді ҥлгіден қазіргі адам 
кейпіне келуі. 
2. Техногенез
– ҿңдеу техникасымен еңбек қҧралдарын пайдаланудың 
дамуы. 
3. Социогенез
– бҧл адамзат қоғамының қарапайым тобырдан кҥрделі 
қауымдық коллективке кҿшуі; 
- Тҧтынушы шаруашылықтан - ҿндіруші шаруашылыққа ҿту (егіншілік, 
мал шаруашылығы, қол ҿнер); 
- Металлдар мен алтын ҿндірісін игеру; 
- Мал шаруашылығының дамуы, оның жетекші шаруашылыққа айналуы;
- Патриархалдық қатынастың дамуы, жанҧялық меншіктің дамуы. 
1.1
 
 Қазақстан тас дәуірінде 
 
Адамзаттың ең алғашқы қолданған қҧралы 2,5 млн. жыл шамасында. 
Ертедегі адамдардың жасаған қҧралдарының материалдарына қарап 
археологтар алғашқы қауымдық қҧрылыс кезеңін ҥш кезеңге бҿледі. Адамзат 
тас қасиетін жете білген. Материалды таңдап алу кҿп жағдайда қҧралдың неге 
арналатынына байланысты болған. Тҥрі мен ерекше сипатына қарай тас 
бҧйымдар: шапқыш чоппер, қырғыш, ҥшкіртас, соққыш, бҧрғы т.б. бҿлінген. 
Қазақстанның баяғы замандағы тҧрғындары эволюциялық дамуы 
жағынан 
Ноmo Habilis (епті адам)
фазасына сҽйкес келетін питекантроп пен 
синантроптың замандастары отты тҧтатып, оны сҿндірмей жағып отыруды 
білген, ірі жҽне уақ жануарларды аулаумен айналысып, ҿсімдік тағамдарын 
жинаған. Қоғамдық қатынас тҥрі- алғашқы қауымдық тобыр.
Палеолит- ерте тас ғасыры кезеңінің ерекшеліктері
 
(б.э.д. 2,5 млн.- 
12мыңжылдық) 
 
Тарихи кезеңі 
Адам 
эволюциясы 
Еңбек құралдарын 
ӛңдеу 
Қоғамдық 
қатынастардың 
түрлері 
Дошель 
(олдувай 
кезеңі) 
Шель жҽне 
ашель 
дҽуірлері 
Homo habilis- 
шебер адам 
Homo erectus- 
тік жҥруші 
адам 
Салмақты 
қарабайыр кескіш 
қҧрал-чоппер, 
чоплинг- қол 
шакпқы
Дҿңгелек 
ҿзектастан(нуклеус) 
Жасау ҽдісі кең 
тарады. Тілгіштер, 
қырғыштар 
Алғашқы қауымдық 
табын, тобыр 

10 
Кейінгі ашель 
жҽне мустье 
Аналық қоғамның 
белгілері байқала 
басталды. Ҥлкен 
қауым 
Ориньяк, 
салютре, 
мадлен 
Homo sapiens 
саналы адам 
Дротиктер,пышақ 
тіліктер, 20-ға тарта 
тҥрлі найза сҥңгінің 
ҧштары тескіш, 
кескіш 
Рулық қауым 
 
Мезолит- орта тас ғасырының ерекшеліктері:
Микролиттердің пайда 
болуы, садақ пен жебенің пайда болуы. 
Неолит- жаңа тас ғасырының ерекшеліктері:
тастың қасиетін жете 
меңгеру (жылтырата тегістеу, қыру, бҧрғылау), тҧтынушы шаруашылықтан - 
ҿндіруші шаруашылыққа ҿту (егіншілік, мал шаруашылығы, қол ҿнер), Ттйпа 
жҽне тайпалық одақтардың қалыптасуы. 

жүктеу/скачать 1,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: