Зат есім – заттың, ұғымының атын білдіретін сөз табы. Кім?

-ыс, -іс, -с: жең+іс, айт+ыс, тала+с т.б

жүктеу/скачать 341,1 Kb.

бет	3/3
Дата	30.03.2023
өлшемі	341,1 Kb.
	#77485
түрі	Дерексіз

1 2 3

-ыс, -іс, -с: жең+іс, айт+ыс, тала+с т.б.
-ық, -ік, -қ, -к: қаз+ық, көр+ік, сұра+қ, тіле+к т.б.
-ыш, -іш, -ш: қуан+ыш, өкін+іш, қызған+ыш т.б.
-уыш, -уіш: тырна+уыш, еле+уіш және т.б.

Зат есім тудыратын жұрнақтар

Етістіктен жасалған зат есімді белгілеңіз. A) Жиын. B) Үйсіз. C) Қалалық. D) Өткір. E) Өтірікші. Дұрыс жауап: А
Зат есім тудырушы жұрнақтарды белгілеңіз. A) –лау,-леу. B) –дыр,-ыр. C) –шы,-ші. D) –дау,-деу. E) –с,-ыс.

Дұрыс жауабы: с

3. Туынды зат есімі бар мақал-мәтелді табыңыз. А) Екі кеменің басын ұстаған суға кетеді. В) Жеті рет өлшеп, бір рет кес. С) Татулық- табылмас бақыт. D) Ынтымақ түбі береке

E) Аңдамай сөйлеген, ауырмай өледі.

Зат есімнің жіктелуі

	жекеше	көпше
I	Мен оқушымын	Біз оқушымыз
II	Сен оқушысың	Сендер оқушысыңдар
	Сіз оқушысыз	Сіздер оқушысыздар
III	Ол оқушы	Олар оқушылар
	жекеше	көпше
I	Мен ұстазбын	Біз ұстазбыз
II	Сен ұстазсың	Сендер ұстазсыңдар
	Сіз ұстазсыз	Сіздер ұстазсыздар
III	Ол ұстаз	Олар ұстаздар

Көп нүктенің орнына тиісті жіктік жалғауын қойыңыз.
Мен – қазақ…, мың өліп, мың тірілген. Мен Оразбай емес…, елдің жазықсыз, қылмыссыз адамы…. Біз бейбітшілікті сүйетін ел…. Сіз талантты ақын….
Зат есімнің тәуелденуі

	жекеше	Көпше
\|	Менің оқушым	Біздің оқушыларымыз
\|\|	Сенің оқушың	Сендердің оқушыларың
	Сіздің оқушыңыз	сіздердің оқушыларыңыз
\|\|\|	Оның оқушысы	Олардың оқушылары

Түй.. шықты өрісіне, Боталар. маймаңдап Қой.. өрді қапталдап Қозылар.. салды ойнақ. (Ж. Жабаев.)
Көп нүктенің орнына тиісті тәуелдік жалғауын қойыңыз.

Септік аты	сұрақтары	жалғаулары	мысалдары
Атау септік	кім? не?		кітап	оқушы
ілік септік	кімнің? ненің?	-ның, -нің, -дың, -дің, -тың, -тің.	Кітаптың	оқушының
барыс септік	кімге? неге? (қайда?)	-ға/-ге, -қа/-ке, на/-не ( III жақ тәуелдік жалғаудан соң) -а/-е (I жақ тәуелдік жалғаудан соң)	Кітапқа Кітабына Кітабыма	Оқушыға оқушысына оқушыма
табыс септік	кімді? нені?	-ды/-ді, -ты/-ті, -ны/-ні -ын/-ін/-н ( III жақ тәуелдік жалғаудан соң)	Кітапты Кітабын	Оқушыны оқушысын
жатыс септік	кімде? неде? (Қайда?)	-да/-де, -та/-те -нда/-нде ( III жақ тәуелдік жалғаудан соң)	Кітапта Кітабында	Оқушыда оқушысында
шығыс септік	кімнен? неден? (қайдан?)	-нан/-нен, -дан/-ден, -тан/-тен	Кітаптан	оқушыдан
көмектес септік	кіммен? немен? (қалай?)	-мен, -бен, -пен (жуан түрі болмайды)	Кітаппен	оқушымен

Зат есімнің септелуі

сөздер	Атау септік	Ілік септік	Барыс септік	Табыс септік	Жатыс септік	Шығыс септік	Көмектес септік
домбыраның
қаламмен
гүлді
тілден
сөзге
балаға
кітапты
мектеп
ұстазбен
шаңқобыз
оқушыға

Қорытынды тест жұмысы

Мақал-мәтелден негізгі зат есімді табыңыз.

2.Етістіктен жасалған туынды зат есімі бар сөйлемді табыңыз.

3. Зат есімнен жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Білімді.
В) Сатушы.
С) Биші.
D) Кеспе.
E) Биіктік.
Дұрыс жауап: С
4. «Сыпырғыш» зат есімі қай сөз табынан жасалғанын анықтаңыз.
А) Зат есім.
В) Сын есім.
С) Етістік.
D) Есімдік.
E) Сан есім.
Дұрыс жауап: С
5.Тәуелдік жалғаулы зат есімді табыңыз.
А) Сатушылар.
В) Сатушыға.
С) Сатушымын.
D) Сатушым.
E) Сатушысыз.
Дұрыс жауап: D
6. Туынды зат есімді табыңыз. А) Салмақты. В) Ақылды. С) Мамандар. D) Өнерлі. E) Оқулық. Дұрыс жауап: Е
7. Туынды зат есімі бар сөйлемді табыңыз. А) Мен интернетті көп қолдандым. В) Осы аптада тағы да ақпараттар жинадым. С) Оқулықсыз келген оқушылар да болды. D) Құжаттарды дұрыс толтыру керек. E) Мектепте достарыммен кездестім. Дұрыс жауап: С
8. Жұрнақ арқылы жасалған туынды зат есімді табыңыз.
А) Балалар.
В) Достық.
С) Ғарыш.
D) Сымбатты.
E) Абыройлы.
Дұрыс жауап: Е
9. Негізгі зат есімді табыңыз.
А) Білекті.
В) Білімді
С) Сүзгіш.
D) Білгіш.
E) Салмақ.
Дұрыс жауап: Е
10. Барыс септіктің жалғауы бар сөзді көрсет: А) қаламға, дәптерге, орындыққа В) пеналда, мұғалімде, үстелде С) борды, тақтаны, терезені D) өшіргішпен, сөздікпен, қолмен
Жауабы: А
Қолданылған әдебиеттер:

http://bilimdiler.kz/kazakh_tili/26196-zat-esimnin-septelui-test.html
http://testent.ru/load/testy/kazak_tili/1/35-1-0-458

Назарларыңызға рахмет!!!

жүктеу/скачать 341,1 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3