Заттар алмасуыныѕ реттелуі



Pdf көрінісі
бет51/99
Дата30.09.2023
өлшемі1,53 Mb.
#111973
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   99
Байланысты:
3- биохимия каз

І сатысы.
Экзогендік судың кӛзі ішетін су және әртүрлі тағам ӛнімдеріндегі су. Су 
мӛлшері тағам ӛнімдерінде әртүрлі. Мысалы, қияр мен қырықжапырақта – 96-
97%, сүтте – 90%, кӛкӛністерде – 80-90%, етте – 65-75%, нанда – 35-40%, балда 
– 20%, сары майда – 15%. 
ІІ сатысы. 
Судың сіңірілуі асқаннан басталады, негізгі бӛлігі ішекте, негізінен тоқ 
ішекте сіңіріледі. Тағам қорытылған кезде асқазан-ішек жолдарында біраз 
мӛлшерде ас қорыту сӛлдері бӛлінедіолардағы су қайтадане ішектің тӛменгі 
бӛлігінде сіңіріледі. 
ІІІ сатысы. 
Сіңірілгеннен кейін су қан арқылы бауырға келеді, үлкен қан айналымы 
шеңберіне түседі және барлық мүшелерге және тіндерге жеткізіледі. Судың 
біраз бӛлігі жасушалардан жасушадан тыс кеңістікке түседі, одан лимфаға және 
кеуде ағымыарқылы қанға оралады. 
Жануарлар ағзасында қан плазмасы мен тіндер арасында үнемі су 
алмасады. Ол негізінен гидростатикалық, онкотикалық және осмостық қысым 
арқылы іске асады. Қан қысымы артерияларда 110-120 мм сынап бағанасы (мм 
сын. бағ.) бойынша, ал капиллярларда 20-30 мм сын. бағ. Онкотикалық 
қысымның шамасы үлкен емес (0,03-0,04 атм.), ал жалпы онкотикалық қысым 
7,6 атм. тең. Бірақ онкотикалық қысым тұрақтылығымен сипатталады, себебі 
капиллярлардың қабырғасы жартылай ӛткізгіш қасиетке ие: тӛмен молекулалық 
қосылыстар ӛткізеді, ал белоктарды ӛткізбей ұстап қалады. Белоктардың 
гидрофильді қасиеттері жоғары болғандықтан, олар қан қысымының әсерінен 
қаннан судың шығуына кедергі жасайды. 
Капиллярлардың артериялық бӛлігінде гидростатикалық қысымы (32 мм 
сын. бағ.) қанның онкотикалық және осмостық қысымнан жоғары болады. 
Осының есебінен белоксыз сұйық бӛлігі тінаралық сұйықтыққа, одан тіндерге 
ӛтеді. Капиллярлардың веноздық ұшында онкотикалық және осмостық қысым 
гидростатикалық қысымнан жоғары (12 мм сын. бағ.) болады да су тіндерден 
қанға ӛтеді. 
ІV сатысы.
Адам ағзасында қалыпты жағдайда су балансы сақталады: ағзаға түскен 
судың мӛлшері шығатын су мӛлшеріне тең болуы керек. Ағзаға шамамен 2,5 л 
экзогендік су түседі (ол жалпы судың мӛлшерінің 48%-н алады). Қою тамақ 


231 
құрамындағы су 900 мл құрайды (36%); эндогенді су – 400 мл – бұл 16%. 
Эндегенді су жасушаларда түзіледі.қанша су түссе, сонша су шығарылып 
тұрады, яғни шамамен 2,5 л (кестені қараңыз). Әртүрлі тіндер арқылы бӛлінетін 
су мӛлшері ӛзгеріп тұруы мүмкін, мысалы, жазды күні су кӛбінесе тері арқылы 
шығарылады, ал несептің мӛлшері азаяды. 
Ересек адамның тәуілік су балансы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   99




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет