Заттар алмасуыныѕ реттелуі



Pdf көрінісі
бет48/99
Дата30.09.2023
өлшемі1,53 Mb.
#111973
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   99
6.
 
Алкалоздың пайда болу себептері. 
Респираторлы алкалоз
– бұл жағдай ағзадан СО
2
-нің ӛте жоғары мӛлшерде 
шығуы кезінде қалыптасады. Мысалы, тауға шыққанда пайда болатын 
ауруларда, терең және жиі дем алғанда, ентігу кезінде, ӛкпенің күшті 
гипержелдеткіштігі болғанда, жасанды тыныс алуда, ӛкпенің тыныс алу 
қызметі артқанда. Бұл кезде қанда рН жоғарылайды. Осы кезде келесі 
теңелтетін механизмдер қосылады:
1)
эритроциттерден плазмаға хлор иондары шығады, олар NaHCO
3
құрамындағы натриймен әрекеттесіп, H
2
CO

түзеді; 


228 
2)
бүйректе Н
+
секрециясы тӛмендейді, HCO
3
-
-тің реабсорбциясы тежеледі 
(несеппен шығарылуы күшейеді); 
3)
қан плазмасында белок буфері протонның кӛзі болып табылады. 
4)
протонның плазмада кӛбеюі плазмадағы калийдің тіндегі протонға 
алмасуына байланысты. 
Осылай, Н
+
-ның мӛлшерінің кӛбеюі жүреді. Байқалатын гипокапния тыныс 
орталығының қозғыштығын тӛмендетеді. Бұл СО
2
-нің қанда жиналуына және 
кӛмір қышқылының түзілуіне әкеледі. Na
+
мен К

мӛлшері азаяды, осыған 
байланысты осмостық қысым тӛмендейді, қан қоюланады. 
Метаболиттік алкалоз – 
қанда сілтілік ӛнімдер жиналады. Бұл келесі 
жағдайларда пайда болады: 
1)
ағзаға кӛп мӛлшерде сілтілік ӛнімдер еңгізгенде (мысалы, сілтілік 
минералды су немесе соданы еңгізу); 
2)
тоқтамай құсу кезінде асқазан сӛлімен бірге НCl жоғалады, оның орнын 
толтыру үшін қанда NaCl диссоциацияланады. Хлор-ионы НCl синтезіне 
жұмсалады, ал Na-катионы NaHCO
3
-тың түзілуіне жұмсалады. 
3)
Кортикостероидтардың синтезі жоғарылағанда немесе оларды дәрі 
ретінде қолданған кезде ағзадан К
+
бӛлінеді, тінде калийдің орнын Н

алады. 
Сондықтан протонның мӛлшері қанда азайып, рН жоғарылайды. 
Теңелтілу мына жолмен жүреді: 
-
қандағы Н
+
мӛлшерінің азаюынан тыныс алу орталығының жұмысы 
нашарлайды, сондықтан қанда СО
2
жиналады; 
-
белок буфері протонды береді, ал натрийді байланыстырады; 
-
несеппен HCO
3
-
және Na
2
HPO
4
кӛп бӛлінеді; 
-
Сa
2+
протондармен ауысып сүйекке барып, сол жерде жиналады. 
Сондықтан қанда кальций азаяды, тырысу пайда болады.
ҚНТ келесі кӛрсеткіштер бойынша бағаланады: рН-пен, бикарбонаттың 
концентрациясымен, СО

мен О
2
-тің меншікті қысымымен. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   99




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет