Заттар алмасуыныѕ реттелуі
жүктеу/скачать 1,53 Mb. Pdf көрінісі
|
3- биохимия каз
- Бұл бет үшін навигация:
- Барлығы: 2,2-2,7 л Барлығы
| Судың ағзаға тҥсуі
Ағзадан судың бӛлінуі Сұйық тағам, су – 1,1-1,4 л Бүйрек арқылы – 1,2-1,5 л Қою тағам – 0,8-1,0 л Ішек арқылы – 0,1-0,3 л Эндогенді су – 0,3 л Ӛкпе арқылы – 0,4 л Тері арқылы – 0,5-0,6 л Барлығы: 2,2-2,7 л Барлығы: 2,2-2,7 л Егер судың бӛлінуі оның түсуінен кӛп болса теріс су балансы байқалады. Бұл дегидратацияға алып келеді. Осы кезде гиповолемия, қан айналымының жетіспеушілігі, тіндердің гипоксиясы байқалады. Егер судың түсуі оның шығуынан кӛп болса, оң су балансы байқалады. Бұл гипергидратацияға әкеледі: гипергидратациялық ісіну (судың жасушааралық бӛлігінде жиналуы), шемен (қуыстарда судың жиналуы), жасушалардың ісінуі байқалуы мүмкін. 10. Су алмасуының реттелуі. Су гомеостазы келесі механизмдер арқылы іске асады: 1) орталық жүйке жүйесімен реттелу арқылы; 2) жүйке-рефлекторлық механизмдер арқылы; 3) минералокортикостероидтар (МКС) және вазопрессин (АДГ) әсерімен; 4) бүйректің реабсорбциялау және экскрециялау механизмдері арқылы; 5) қанның осмостық, онкотикалық және гидростатикалық қысымдарын қамтамасыз ететін факторлармен. Гормондық реттелуі АДГ, альдостерон (бұл гормондар суды ағзада ұстап қалуына себеп болады), ал кальцитонин, натрийуретикалық гормон, трийодтиронин – Т 3 (ағзадан судың бӛлінуін қамтамасыз етеді). 11. Минералдық алмасу, сатылары, минералды заттардың маңызы. Минералдық алмасу – минералдық заттардың ағзаға түсуі, сіңірілуі, ӛзгеруі және ағзадан бӛліну процестерінің жиынтығы. Минералды заттар алмасуын шартты түрде 4 сатыға бӛлуге болады: 1. Ағзаға минералды заттардың түсуі. 1-ші сатысанда бейорганикалық заттар қандай тағамның құрамында болады, қандай мӛлшердеағзаға түсуі қажет екені туралы мәлімет береді. 2. Сіңірілуі – қандай формада және қандай жолмен бейорганикалық заттар сіңеді. 3. Бейорганикалық қосылыстардың тасымалдануы, ӛзгерістері, пайдалануы және қор ретінде жиналуы, тірі ағзаға кӛрсететін әсері. 4. Бӛлінуі – қандай шығаратын мүшелер арқылы минералды заттар бӛлінеді. 232 Минералды заттар мӛлшеріне және формаға байланысты макро- және микроэлементерге бӛлінеді. Макроэлементтер ағза тіндерінде кӛп мӛлшерде кездеседі және граммен ӛлшенеді. Макроэлементтерге ӛмірге ӛте қажетті натрий, калий, кальций, магний, фосфор, күкірт, хлор және т.б. жатады. Олар ион күйінде болады немесе күрделі бейорганикалық және органикалық заттардың құрамына кіреді. Микроэлементтер ағзада 10 -3 пен 10 -12 концентрациясында болады (мыс, темір, кобальт, алюминий, мырыш, молибден, селен, йод, фтор және т.б.). олар аз мӛлшерде болса да, ағзаға ӛте қажет болады, себебі бірқатар биологиялық активті заттардың түзілуіне: ферменттер, витаминдер, гормондар және заттар алмасу процестеріне қатысады. Кейбір микроэлементтер адамның ӛмір сүруіне, сонымен қатар кӛптеген метаболитті реакциялар және физиологиялық қызмет атқару үшін міндетті түрде қажет. Оларды биогендік элементтер деп атайды. Бірқатар микроэлементтердің адам ағзасының тіндерінде және биологиялық сұйықтықтарда болуы кейбір ауруларға диагностикалық тест ретінде қолданылады. Сонымен, минералды заттар сүйек, дәнекер тінінің, жасуша мембрананың құрамына кіріп, құрылымдық қызмет атқарады; витаминдердің, фементтердің, гормондардың құрамдас бӛліктері ретінде қажет болады; кейбіреулері АТФ, жоғары энергетикалық қосылыстардың құрамында болып энергия кӛзі болады; кейбір гормондардың қорда жинау үшін қажет болады. Ферменттердің активаторлары немесе тежегіштері болады. Гормондардың әсер ету механизмінде қатысады. жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|