Зерттеуші


Жиі кездесетін улы ӛсімдіктер



Pdf көрінісі
бет13/20
Дата06.03.2017
өлшемі5,03 Mb.
#8002
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   20

Жиі кездесетін улы ӛсімдіктер. Біздің жеріміздегі ӛсімдіктердің қай-қайсы да 
шипалық қасиетке бай. Алайда олардың ішінде улы ӛсімдіктерді дәрі-дәрмек ретінде 
пайдаланғанда аса сақтық, білімділік, тәжірибелік қажет. 
Негізінен, біздің даламызда жиі кездесетін улы ӛсімдіктер мыналар: 1. Итсигек. 
2. Кӛкнәр. 3. Сүттіген. 4. У қорғасын. 5. Шытыр. 6. Кӛкек. 7. Қызғалдақ. 8. Есекмия. 
9.  Қара  пышақ,  күшәла.  10.  Үшкір  азинеума.  11.  Шашақ  жемісті  гелиотроп.  12. 
Батпақ  қалтагүл  шӛбі.  13.  Түйе  шырмауық,  түйетабан.  14.  Жатаған темір  тікен.  15. 
Мүйізді шӛңгебас. 16. Дала қылшасы. 17. Дала қырық буыны. 18. Тегеурінгүл. 19. У 
балдырған. 20. Сасық меңдуана, т.б. 
Табиғаттың  қыр-сырына  қанық  мамандар  біздің  елімізде  6  мыңнан  астам 
ӛсімдіктің ӛсетінін айтады. Оның ішінде 500-ге жуығы дертке дәру берерлік қасиеті 
бар екен. Біле білген адамға осының ӛзі қаншама байлықтың кӛзі деп айта аламыз. 
Қазақстанда адыраспанның бір ғана түрі-ақ адыраспан ӛседі. Ол – кӛп жылдық 
шӛп, түйетабан тұқымдастар тобына кіреді. Тамыр діңгегі 2-3 метрге дейін жететін 
ӛсімдіктің  сабағы  бұтақшалы  келеді.  Жасыл  түсті  сабағының  ұзындығы  30-80 
сантиметрге  жетеді.  Жапырақтары  тілімделген,  кезектесіп  орналасқан,  қысқа 
сырғалы  терең  3-5  бӛлікке  бӛлінген.  Гүлі  ақ  және  сары  түсті  болады.  Олар  ірі 
жалғыз,  не  үш  кіші  гүлдерден  құралады.  Жемісі  қоңыр  түсті,  құрғақ  болып,  үш 
жеміс  қалтасынан  тұрады.  Топтанып  ӛсетін  ӛскін  шілде  айында  гүлдегенде  оның 
хош иісі тӛңіректі алып кетеді. Бір ғажабы, адыраспан ӛсіп тұрған маңайға шыбын-
шіркей жоламайды. Оған тек «ханның қызы» сияқты қасиетті қоңыздар ғана қонады 
екен. 
Адыраспан туралы зерделей келіп, мен мынадай ойларды түйіп, тӛмендегідей 
ұсыныстар айтқым келеді: 
- Қазіргі медицинада адыраспанның емдік қасиеттерін қолдану енгізілсе; 
- Адыраспан туралы әлі де тереңірек зерттегім келеді; 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
98 
-  Дәрілік  ӛсімдіктер  жайында,  оның  ішінде  адыраспан  туралы  газет, 
журналдарға арнайы мақалалар жарияланып тұрса; 
-  Адыраспан  ӛсімдігін  ӛңдеп,  емдік  шӛптік  дәрілер  жасайтын  арнайы 
(фармацевтикалық) орындар ашылса деймін; 
-  Қазіргі  кезде  адыраспанды  әр  жерден  кездестіруге  болады.  Бірақ  біркелкі 
таралмаған.  Сондықтан  адыраспанды  арнайы  орындарда  ӛсіріп,  оның  кӛбеюіне 
ықпал жасалса деймін; 
- Жергілікті жерде ӛсетін адыраспан және тағы басқа дәрілік ӛсімдіктер туралы 
аудандық газеттерде кеңінен насихатталып отырса. 
 
 
Әдебиеттер 
1 Биология қызықтары. – Алматы, 1965. 
2 Табиғатқа саяхат. – Алматы, 1980. 
3 Қызықты биология. 
4 Мӛлдір бұлақ. – 2007.02.02. 
5 Қазақстанда кездесетін пайдалы ӛсімдіктер. – Алматы: Қайнар, 1975. 
 
СЕРІКБАЙ Гҥлнҧр, 
Ҥш тілде оқытатын мамандандырылған сыныптары бар 
дарынды балаларға арналған «Мҧрагер» мектебінің 7 «Б» сынып оқушысы, 
Қызылорда қаласы, Қызылорда облысы, Қазақстан Республикасы 
 
Жетекшісі: СМАХАНОВА Молдир Дауренбековна, 
Ҥш тілде оқытатын мамандандырылған сыныптары бар 
дарынды балаларға арналған «Мҧрагер» мектебі «Информатика» пәнінің 
мҧғалімі, педагогика ғылымдарының магистрі, Қызылорда қаласы, 
Қызылорда облысы, Қазақстан Республикасы 
 
 
 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
99 
MACROMEDIA FLASH, PINNACLE STUDIO, AUDACITY 
БАҒДАРЛАМАЛАРЫНЫҢ КӚМЕГІМЕН МУЛЬТИПЛИКАЦИЯЛЫҚ 
АНИМАЦИЯ ЖАСАУ 
 
Кіріспе.Flash  техналогиясының  негізгі  векторлық  графикалық  форматынан 
Shockwave Flash (SWF) құрылды. Бірақ бұл ең алғаш векторлық формат емес, SWF 
құрушылары  ойдағыдай  тапқан  графиканың  бейнелеу  мүмкіндігі  арасындағы 
үйлесімді,  онымен  жұмыс  жасайтын  құралдар  және  қорытындысында  Web-
парақтары қосылуының механизмі. 
SWF  қосымшасының  артықшылығы  оның  жеңіл  тасымалдауында,  яғни  бұл 
формат  әртүрлі  аппараттық-программалық  платформада  қолданылады  (сонымен 
қатар, ОЖ-сі Mac OS Macintosh компьютерлер және Windows ОЖ-мен жабдықталған 
IBM  компьютерлері).  Тағы  бір  SWF-тың  ерекшелігі:  құрылған негізгі  бейнелер  тек 
анимацияланып  қана  қоймай,  сонымен  қатар  олар  қосымша  интербелсенді 
элементтер мен аудио құрылғылардың болуына мүмкіндік туғызады. Интербелсенді 
мультимедиялық  қосымшалардың  тасымалдауы  мен  құру  мүмкіндігінің  күрт  ӛсуі 
танымал SWF форматының Web-дизайнерлердің ортасында орындалады. Сондықтан 
бұл  форматтың  пайда  болуы  Macromedia  фирмасында  Plug_In  компонентінің  қоса 
салынған  2  негізгі  желі  браузері  үшін  құрылған:  Internet  Explorer  және  Nestcape 
Communicator.  SWF  форматының  тарауына  Бүкіләлемдік  компьютерлік  желі  кӛп 
әсерін  тигізді.  SWF  форматының  танымал  болуының  тағы  бір  себебі,  Macromedia 
фирмасы бұл форматтың жеңіл және оңай құрал – саймандармен қолданылуы. 
Мультимедиялық  презинтациялар  құру  үшін  Macromedia  Director  Shockwave 
Studio,  ал  графикалық  бейнелерді  салу  үшін  Macromedia  Freehand,  Macromedia 
Fireworks,  интербелсенді  оқытушы  курстарын  құру  үшін  Macromedia  Authorwave, 
Macromedia  Course  Builder.  Сондықтан  да  Web-публикациясының  ішінде  ең 
танымал,  әрі  жеңіл  қолдануына  ыңғайлы  болып  келетін  Macromedia  Flash  болып 
табылады.  Macromedia  Flash  Web-парақтарын  толық  құруға  және  әрбір  сайттың 
анимациясымен безендірілуіне мүмкіндік береді. SWF форматының кӛмегімен, оны 
әдетте Flash деп атап кетті. 
Flash  техналогиясының  құрамына  мыналар  кіреді:  векторлық  графика; 
анимацияларды  қолдау;  интерфейстің  интербелсенді  элементтерін  құру  мүмкіндігі; 
әртүрлі  графикалық  форматтарды  қолдау  (сонымен  қатар  растрлы  графикалы  да); 
Flash  фильмдерді  HTML  форматына  қосу;  Flash  фильмдерін  Web-браузерде  кӛру 
мүмкіндігі; әртүрлі визуальді саймандардың болуы. 
Flash  технологиясы  Shockwave  Flash  (SWF)  форматында  қолданылатын 
векторлық  графикаға  негізделген.  SWF  құрушылары,  графиканың  тамаша 
мүмкіндіктерімен, олармен жұмыс жасайтын құрал жабдықтарды, шыққан нәтижені 
WEB-бетке  қоса  алатын  механизмді  тиімді  пайдалана  отырып,  үйлесімді  ӛнім  таба 
алды.  SWF-тың  тағы  бір  ұтып  тұрғаны,  бұл  форматты  кез  келген  платформада 
қолдануға  болады.  Яғни,  MacOS  операциялық  жүйесімен  басқарылатын  Macintosh 
компьютерлері  мен  Windows  ОЖ  бар  IBM  компьютерлері.  SWF-да  құрылған 
бейнелерге  анимация  ғана  қолданып  қоймай,  оларды  интерактивті  элементтермен 
және дыбыспен де әрлеуге болады. 
Осындай қосымша қасиеттерінің арқасында SWF форматы тор әрлеушілерінің 
ризашылығына  ие  болып,  қолданысқа  кіріп  кетті.  Macromedia  отбасында  дүниеге 
келгеннен-ақ,  бұл  форматқа  Internet  Explorer  және  Netscape  Communicator  тор 
броузерлеріне  арналған  компоненттері  (Plug-In)  жасалды.  Ал  бұл,  SWF-тың 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
100 
бүкіләлемдік  торда  одан  әрі  атышулы  болуына  септігін  тигізді.  Нәтижесінде  бұл 
броузер құрушылары SWF-ті қолдайтын компонентті ӛз ӛнімдерінің ядросына қосып 
қоятынын  жария  етті. Бұл  бастаманы  бағдарламалармен  қамтамасыз  ететін тағы  да 
басқа ӛндірістер қолдап әкетті (мысалға, Adobe фирмасы). 
MacromediaFlash  бағдарламасының  кӛмегімен  мультипликациялық 
анимация жасау. MacromediaFlash технологиясы. Macromedia Flash компьютерлік 
анимацияларды  құруға  арналған  бағдарламалық  жабдықтардың  ішіндегі  ең 
тиімділерінің бірі болып табылады. Жалпы Macromedia Flash-тің жаңа мүмкіндігінің 
бірі  ол  Интернет  сайттарын  жасау  болып  табылады.  Себебі,  Macromedia  Flash 
қолданбалы  бағдарламасында  жасалатын  Web-беттердегі  анимацияларды  және 
мәлімет  алмасуларды  ұйымдастыру  тез,  әрі  оңай  іске  асады.  Сонымен  қатар 
Интернет сайттардағы графикалық дизайндарға баса назар аударатын болғандықтан 
Macromedia Flash мұндай жұмыстардың шебер, әрі кӛркем нұсқаларын ұсына алады. 
MacromediaFlash-тің  векторлық  анимацияны  қолдана  отырып,  интерактивті 
интерфейс  жасау  мүмкіндігі  мол.  Мұның  бір  қызығы  интерфейс  кез-келген 
стандартты  емес  болуы  мүмкін.  Стандартты  интерфейс  ретінде  мен  жай  html-мен 
мүмкіндігін  айтып  отырмын.  Ал  интерактивтілікті  жасау  үшін  ішкі  бағдарламалау 
тілі  қолданылады.  Векторлық  анимацияны  қолдану  арқылы  файлдар  ӛлшемін 
минимумге кішірейтуге болады. Флеш интерактивтілігінің арқасында жоғары ретте 
тұр. 
Macromedia  Flash  бағдарламасы  1996  жылы  шықты.  Flash  сӛзiн  ағылшын 
тiлiнен  аударғанда  бұл  ӛте  тез  және  ӛте  кӛрнекi  дегендi  бiлдiредi.  Үшiншi 
версиясына  дейiн  векторлық  графикамен  жүргiзiлдi.  Негiзiнен  алғанда  Flash-те 
жасалған бағдарламалар (аз ғана килобайт) кӛлемi ӛте кішкентай болады. 
1999  жылы  тӛртiншi  версиясы,  Action  Script  кӛрiнiстерiмен  бұл  бағдарламаға 
деген  қызығушылықты  арттырды.  Flash-тің  тӛртінші  версиясында  алғаш  рет 
бағдарламалау мүмкіндігі пайда болды және мұнда айнымалыларды жақтау, шартты 
логика  және  объектілердің  қасиеттерін  динамикалық  ӛзгерту  енгізілді. 
Бағдарламалаумен  толық  таныс  емес  қолданушыға  логиканың  құрылған  механизмі 
түсінікті болды, бірақ оның мүмкіндіктері шектеулі болды. 
2000 жылы тамыз айында бесiншi версиясы шықты. Ендi Action Script-ті Flash 
бағдарламасының негiзгiлерiнiң бiрi десек те болады. Flash-тің бесінші версиясында 
бағдарламалау тілі кеңейтілген. 
Енді ActionScript – JavaScript-ті еске түсіретін, сценарий жазудағы жаңа тілдің 
синтаксисі. Объектілі бағдарланған бағдарламалау және бесінші версиясында пайда 
болған  smart-clip  объектісі  тасымалдауға  арналған  компоненттерді  (яғни,  жаңа 
проект жасағанда универсальды модуль ретінде пайдалануға болатын компоненттер) 
қолдануға мүмкіндік береді. 
Flash 
бағдарламасымен 
ӛзіңіздің 
Web-бетке 
қосатын 
қарапайым 
анимацияланған фильм құруға болады. Дайын Web-бет құруға немесе узел және оған 
мәтін, графика, интерактивті батырмалар немесе анимация қосуға болады. 
Векторлық  графика.  Графикалық  форматта  диаметрі  100  пиксель  болатын 
дӛңгелек аз дегенде 10 килобайт 100х100 пиксель орын алады. Векторлық форматта 
кӛрсету  үшін  оның  радиусын  беру  жеткілікті  және  оған  кӛп  дегенде  2  байт 
жеткілікті.  Растрлық  графикте  ӛлшемін  ӛзгерткенде  анықтылығын  жоғалтады. 
Векторлық бейнелеуде жасалған кескін оригиналға нақты сәйкес телініп тұрады. 
Растрлық  графика.  Растрлық  графикада  басқа  графикалық  бағдарламалардағы 
барлық  мүмкін  болатын  операцияларды  орындауға  болады:  созу  және  қысу, 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
101 
ӛлшемдерін  ӛзгерту,  бұру  және  түсін  ӛзгерту  т.с.с.  Растрлық  кескіндерді  әр  түрлі 
детальдау  дәрежесімен  вектрлеуге  болады.  Басқа  графикалық  және  векторлық 
пакеттерде:  *.EMF,  *.WMF,  *.EPS,  *.DXF,  *.DIB,  *.JPG,  *.GIF,  *.PNG  жасалған 
растрлық кескіндерді клипке импорттауға болады. 
Дыбыс.  Flash-клиптерде *.WAV форматында  дыбыстық  файлдарды  қолдануға 
болады.  Дыбыстарды  әр  сценалардың  кӛріну  мезетіне  қосуға  болады  немесе 
батырмаларды  және  мәзірдің  бӛлімдерін  тандағанда  басқанда,  сонымен  қатар 
тышқанды басқанда немесе жібергенде, орнынан қозғалтқанда қосуға болады. 
Анимация.  Барлық  объектілер  ӛзінің  траекториясымен  тандалған  формада 
қозғала алады. Жай қозғалып қоймай, қажет болғанда түсін, түрін, ӛлшемін ӛзгерте 
алады  және  масканың  астына  «тығыла  алады»  немесе  «шыға  алады».  Анимацияны 
жүктеу  немесе  тоқтату  және  қайталау  санын  клипті  жасарда  пайдаланушы  ӛзі 
шешеді. 
Трансформациялар.  Векторлық  объектілер  автоматты  түрде  ӛзінің  пішінін 
ӛзгерте  алады.  Ол  үшін  бастапқы  және  соңғы  пішін  мен  трансформация  болатын 
уақытты беру қажет. Трансформация орын ауыстырумен қатар жүре алады. 
Арнайы  эффектілер.  Арнайы  эффектілерді  жасау  үшін  арнайы  техникалар 
қолданылады.  Сонымен  қатар  маска-қабаттарды  да  қолдануға  болады.  Дыбыстық 
арнайы  эффектілердің  жай  ойнатуымен  қатар  бӛлек  сол  немесе  оң  каналда 
дыбыстың қосылу мүмкіндігі бар және бір каналдан екіншісіне ауыса алады. 
Дизайнның  белсенді  элементтері.  Кез-келген  графикалық  элемент  белсенді 
түрде  пайдаланушымен  ӛзара  байланыста  болады.  Клиптің  жеке  сценалары 
арасындағы ауысуларды басқара алады. Дыбысты қажетті уақытта қосып, ажырату, 
URL-ресурстарын  батырма  немесе  мәзір  түрінде  бейнелеп  жүктеуге  мүмкіндік 
береді. 
Клиптің  ӛлшемі.  Басқа  графикалық  форматпен  салыстырғанда  векторлық 
форматты  қолдану  және  объектілермен  жұмыс  істеу  клип  файлдарының  ӛлшемін 
айтарлықтай кішірейтуге мүмкіндік береді. Мысалы, бір мезетте әріптің дӛңгелекке 
айналып, қайта қалпына келіп, түсінің ӛзгеруінің Flash-клипі небары 892 байт орын 
алады. Анимацияланған GIF-қа экспорттау 27 килобайт, ал AVI-ға 8 мегабайт орын 
алады.  Flash  бейненің  векторлық  форматын  қолданады  және  расторлық  пен 
дыбыстық  файлдарды  қысып,  файлдың  ӛлшемін  азайтады  және  жүктеу  уақытын 
жылдамдатады. 
Клиптің  ойнатылуы.  Жасалынған  Flash-клип-ті  тек  қана  Интернет  желісінде 
ғана  емес,  сонымен  қатар  дербес  арнайы  ойнатқыш  бағдарламалардың  кӛмегімен 
кӛруге  болады.  Windows-та  дискеттен  немесе  презентациялық  CD-ROM-нан  қосуға 
болатын дербес ЕХЕ-модуль жасауға болады және презентацияның сыртқы бейнесі 
Интернеттегі нұсқасымен сәйкес келеді. 
Flash-пен  бұрын  жұмыс  жасап  кӛрмеген  адамдар  неге  осы  Flash-ке  сонша 
таңданады деп ойлауы мүмкін. Біріншіден, Flash-те графиканы ӛңдеу таңдандырады. 
Web-ті  пайдаланған  әрбір  пайдаланушы  кеңінен  тараған  GIF  және  JPEG 
форматтарымен  жақсы  таныс.  Суреттің  бұл  типтері  растрлық  графика  ретінде 
белгілі.  Бұл  типтегі  графикада  бейне  боялған  нүктелер  немесе  пикселдердің 
дискретті  тізбегінен  құралады.  Бейнені  үлкейткен  кезде,  бейнені  құрушы  жеке 
квадраттар байқалып қалады, бұл эффект пикселизация ретінде белгілі. 
Растрлық  графика  кӛп  мақсаттар  үшін  тиімді,  тек  кішкентай  файлдар  мен 
жоғары  сапаға  үйлесетін  Web-қосымшаларына  тиімді  емес.  Ал  Flash  векторлық 
графиканы  пайдалануға  мүмкіндік  береді.  Векторлық  графикада  бейнені  кӛрсету 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
102 
кезінде  геометриялық  формулалар  пайдаланылады,  яғни,  компьютер  бәрінен  де 
жақсы  жұмыс  істей  алатын  –  есептеу  материалы  пайдаланылады.  Сондықтан 
векторлық графика растрлық графикаға қарағанда кӛлемі аз және ӛте икемді. Flash-
тегі  файлдар Flash-тің енгізілген скриптер тілінің арқасында, тек тез жүктеліп қана 
қоймайды,  сонымен  бірге  интерактивтіліктің  жоғары  сапасы  бола  алады. 
Нәтижесінде Flash Web-қосымшаларын толық құруға қолданыла алады. 
Қазiргi  кезде  Macromedia  Flash  бағдарламасы  интерактивтi  векторлық 
анимация  жасайтын,  web-сайттарды  жасауға  арналған  жетiлдiрiлген  бағдарлама 
болып табылады. 
Flash-тің негізгі жетістіктері формалармен жұмыс істеудің ыңғайлылығы және 
пайда болған қателерді ұқыпты ӛңдеу, swf-файлдарға видеоклиптер қосу мүмкіндігі 
(QuickTime және AVI форматтарында). 
Flash  8  –  алдыңғы  версиялардан  кӛп  ілгері,  мүмкіншілігі  ӛте  жоғары.  Мұнда 
сенімді  және  тез  жүктелетін  Web-қосымшаларын  құруға  арналған  кӛптеген  жаңа 
мүмкіндіктер қосылған. 
Flash  8-дің  жақсартылған  жұмыс  алаңы  жаңа  және  тәжірибелі  дизайнерлер 
оңай  меңгеруге  және  басқаруға  қолайлы.  Кәдімгі  қолданылатын  қасиеттер  енді 
кӛптеген  басқа  тақталарға  және  сұхбат  терезелерге  қатынас  жасау  қажеттілігінен 
босататын,  объектілердің  жанама-бағынышты  бір  инспекторында  пайда  болады. 
Енді экрандағы орынды үнемдеу үшін, қажеттілігіне қарай қосылып, ажыратылатын, 
қайырылатын тақталар пайда болды. 
Macromedia Flash бағдарламасы – интерактивтi векторлық анимация жасайтын, 
web-сайттарды  жасауға  арналған  жетiлдiрiлген  бағдарлама  болып  табылады.  Flash 
бағдарламасында тӛмендегiлердi  жасауға мүмкiндiк бар:  кӛрiнiстердi  салып, бiрден 
қателелерiн түзетуге; растрлық және векторлық графикаларды импорттау; растрлық 
графиканы векторлық графикаға айналдыруға;  тексттiк мәлiметтердi бiрiктiруге;  әр 
түрлi  анимациялар  жасауға,  соның  iшiнде  анимация  объектiсiнiң  бӛлiктерiн 
дайындауға;  форма  түрiн  ауыстыруға,  түсiн  және  орналасуын  ауыстыруға;  басқару 
элементтерiн құруға (батырма, меню т.б.); Action Script тiлiн пайдалануға; суреттер 
мен  кӛрiнiстер,  клиптер  мен  батырмалар  кiтапханасын  құрастыруға;  пайда  болған, 
дайын  ӛнімді  web-сайтқа  және  презентацияларға  пайдалануға;  Интернетке 
орналастыруға  арналған  интерактивті  мультимедиялық  құжаттар  құру;  толық 
мультимедиялық  фильмдермен  анимациялық  бейнелер  құру;  броузер  терезесі 
ӛлшемесі  тәріздес  Web-беттерін  құру;  Интерфейс  элементтерін  құру  және  оған 
сәйкес әріптерді орнату. 
Macromedia Flash бағдарламасын iске қосқанда 1-суреттегiдей терезе ашылады, 
яғни бағдарлама ашылады. 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
103 
 
1-сурет 
Жоғарғы 
бӛлiгiнде 
меню 
орналасқан. 
Сонымен 
қатар, 
кӛбiнесеқолданылатынкейбiр командалар кӛрiнiп тұруы мҥмкiн.Ол үшiн Window → 
Toolbars  →  Main  (Терезе  →  Аспаптар  тақтасы  →  Басты)  батырмаларын  басу 
арқылышақыруға  болады.  Сол  жағында  вертикаль  бағытта  аспаптар  панелi 
орналасқан.  Осы  тақта  аспаптарына  басу  арқылы  оларды  таңдап  алып,  олармен 
жұмыс жасай аламыз. 
Аспаптар  панелі  тӛрт  бӛлiктен  тұрады.  Tools  (аспаптар)  деп  аталатын  сурет 
салу  және  суреттердi  ӛзгерту  аспаптарынан  тұрады.  Сәл  тӛменiрек  View  (қарап 
шығу)екi  батырмадан тұратын, одан тӛмен түстер таңдау Colors (түстер) кӛмекшiсi 
орналасқан. Ең соңында кӛмекшi алаң Options параметрлерi орналасқан. 
Құжаттың  тӛменгi  алаңыЖұмыс  алаңын  (Work  Area)  бiлдiредi  және  ол 
статикалық  суреттер  салуға  мҥмкiндiк  берсе, сондай-ақ  анимация  жасау  мүмкiндiгі 
бар.  Жұмыс  алаңының  бӛлiгi  ақ  түстi  тӛртбұрышпен  бӛлiнген.  Жұмыс  аяқталғанда 
кӛрiнетiн  осы  бӛлiк  қана,  ал  қалған  күлгiн  түстi  бӛлiктер  кӛмекшi  алаңдар  болып 
табылады. 
Уақыт  шкаласы  деп  аталатын  құжаттың  жоғарғы  бӛлiгi  –  Timeline 
анимацияжасау  кезiнде  керек.  Жұмыс  алаңы  мен  уақыт  шкаласы  бiрiгiп  сахнаны 
құрайды,  осы  жерде  бүкiл  клиптар  жүргiзiледi.  Анимация  бiрiнен  кейiн  бiрi  жүрiп 
отыратын бiрнеше кӛрiнiстер жасауға болады. 
Тағы да екi тақта тӛменгi жақта орналасқан. Бiрiншiсi – Properties (Қасиеттер), 
бұл  жерде  таңдап  алынған  аспаптың  қасиеттерін  ӛзгертуге  болады.  Егер  қара 
бағыттағыш  қосылса,  Background  арқылы  жұмыс  алаңының  түсін  ауыстыруға 
болады.  Осы  жерде  орналасқан  Size  (ӛлшем)  батырмасын  басқанда,  пайда  болатын 
терезедегі  Ruler  Units  ӛлшеу  бiрлiктерiн,  ал  Dimensions  ұяшығында  жұмыс 
алаңының ӛлшемiн қоюға болады. 
Екiншi  тӛменде  орналасқан  тақта  –  Actions  (Әрекет).  Бұл  тақтакӛмегiменбiз 
анимация кӛрiнiстерiн жасаймыз. 
Macromedia 
Flash 
– 
мультимедиялық, 
толық 
интерактивтіматериалдардыжасайтын  теңдесі  жоқ  құрал.  Ол  раcтрлық  және 
векторлық графиктерді, сонымен қатар аудио, видео элементтерін пайдаланады және 
олардыбір  файл  «Flash-клип»-ке  біріктіреді.  Web-сайтта  орналасқан  клиптің 
кӛшірмесімен  қарапайым  презентация  сияқты  Internet  сыртында  (қосылмаған 

Zertteušì – Issledovatel’ – The Researcher                              ISSN 2307-0153 
№№5-12(109-116), мамыр-желтоқсан, май-декабрь, May-December, 
2015
__________________________________________________________
____ 
 
 
104 
жағдайда) жұмыс істеуге болады. Flash-клип қайда орналасса да, оның дизайны мен 
кӛркемделуі ӛзгеріссіз қалады. 
Графика  және  оны  импорттау.  Графиканың  екі  түрі  бар:  векторлық  және 
растрлық графика. Векторлық графика түстік мәндер мен координаттардан тұратын, 
бағытталған  қисық  векторлардан  құралған  объектіні  бейнелейді.  Растрлық  графика 
кӛптеген  әртүрлі  нүктеден  –  пиксельден  тұрады.  Сол  үшін  растрлық  графиканы 
пиксельді  деп  атаған.  Мысалы,  жапырақ  суреті  нүктелермен  берілген,  ал  бұл 
нүктелерден түзулер жүріп, оның контурын береді. 
Flash  фильмінде  әрдайым  басқа  қосымшадан  құралған  графикалық  файлдар 
пайдаланылады,  әрі  әртүрлі  форматтағы  векторлық  және  растрлық  графиканың 
импорты  жасалады.  Мысалы,  Flash-те  FreeHand  және  Fireworks  PNG  файлдары 
форматының қасиетін сақтай отырып, импорттауға болады. 
Flash-те  графиканы  орналастыру.  Flash  әр  түрлі  растрлық  және  векторлық 
формат  құрады.  Файлды  импорттау  немесе  орналастыру  арқылы  графиканы 
орналастыруға  болады.  Flash  векторлық  графиканы,  растрды  және  суретті  ретімен 
келесі түрде импорттайды: 
-  FreeHand-тағы  векторлық  суретті  Flash  мүлтіксіз  импорттайды;  FreeHand 
қабаты,  беттері  және  текстік  блок  сақталатындай  етіп,  Flash-те  қасиеттерін  беруге 
болады; 
-  Fireworks-тағы  PNG  суретін  де  Flash-те  мүлтіксіз  импорттауға  болады,  оның 
векторлық  және  растрлық  мәліметін  ӛңдеу  үшін  рұқсат  етілгендей  етіп  сақтауға 
болады; 
-  Егер  сіз  Fireworks-тағы  PNG  файлын  қиып  алып  немесе  ауыстыру  буфері 
арқылы қойып импорттасаңыз, онда файл растрға түрленеді; 
-  SWF  векторлық  суреті,  Adobe  Illustrator  және  Windows  Metafile  (WMF) 
ағымдағы қабатқа топтасып, импортталады; 
- растрлар (сканирленген фотосуреттер, BMP-файлдар) ағымдағы қабатқа жеке 
объект  ретінде  импортталады.  Flash  импортталған  растрлардың  мӛлдірлік  ауданын 
сақтайды.  Импортталған  растрлар  фильм  файлдарының  ӛлшемін  үлкейтетін 
болғандықтан, импортталған растрларды сыққан дұрыс; 
-  кез  келген  суреттер  реттік  тізімі  (мысалы,  PICT  және  BMP  реттік  тізімі) 
ағымдағы қабатқа кадрлардың ретімен импортталады. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   20




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет