Зияткерлік меншік негіздері: Оқушыларға арналған сұрақтар мен жауаптар
Ұжымдық басқару ұйымы дегеніміз не?
жүктеу/скачать 1,43 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 79. Автор туындыны жасау кезінде нені есте сақтау керек
| 78. Ұжымдық басқару ұйымы дегеніміз не?
Ұжымдық басқару — бұл құқық иелері өз құқықтарын ұжымдық басқару ұйымы (ҚҰБ) арқылы басқара алатын немесе басқаруға міндетті кезінде авторлық құқық жүйесіндегі құқықтарды басқару нұсқаларының бірі. Авторлық құқықты және сабақтас құқықтарды жеке тәртіппен басқару тәжірибесінде әрдайым жүзеге асырылмайды. Авторлар, орындаушылар немесе өндірушілер, мысалға, лицензиялар сатып алу және олардың әндерін пайдаланғаны үшін сыйақы беру туралы келіссөздер жүргізу үшін әрбір радиостанциямен байланыса алмайды. Екінші жағынан, радиостанция әрбір әнді әр автордан, орындаушыдан және өндірушіден пайдалануға рұқсат сұрай алмайды. ҚҰБ екі тараптың мүддесінде пайдалануға рұқсат алуды жеңілдетеді және құқық иеленушілерге материалдық сыйақы беруді қамтамасыз етеді. Қазіргі уақытта ҚҰБ әлемнің көптеген елдерінде музыкалық және әдеби туындыларға, фильмдерге, көріністерге, бейнелеу өнері туындыларына, дыбыс жазбаларына және т. б. лицензиялар беруді басқару үшін құрылған. Өндіру технологиясы мен коммуникациялық технологиялардың дамуына қарай туындылар әртүрлі және елдерде нысанда иі пайдаланылады және құқық иеленушілер өз шығармаларын толық түсінуге және пайдалануды бақылау қиынға соғады. Қалыптасқан жағдайларда ҚҰБ аса маңызды рөл атқарады. 79. Автор туындыны жасау кезінде нені есте сақтау керек? Авторлық құқық иелері өздерінің туындыларына көптеген құқықтарды пайдаланады, алайда мұндай туындыларды жасаған кезде олар басқа адамдардың авторлық құқықтарын бұзбауға тиіс. Авторлар басқа туындылармен таныспай -ақ және оларға сенбей туындыларды жасай алады, мысалы, кітаптар жазуға, музыка жазуға немесе компьютерлік бағдарламаларды әзірлеуге; немесе олар басқа адамның шығармаларына сүйеніп, сценарий үшін кітапты бейімдеп сосын фильм түсіре алады немесе туындыны басқа тілдерге аудара алады. Бірінші жағдайда авторға басқа адамдардың шығармаларын сөзбе-сөз емес, жасырын түрде, мысалы, басқа адамның шығармаларындағы кейбір сөздерді синонимдермен ауыстыру арқылы көшіруге тыйым салынады. Соңғы жағдайда неғұрлым кешірек туындыға неғұрлым ерте авторлық құқықтар қолданылады. Егер сіз Гарри Поттер туралы кітап бойынша фильм түсіргіңіз келсе, сізге Дж. К. Роулингтің рұқсатын алу қажет. Егер кейінгі шығарма ертедегі авторлық құқықтарды қамтыса, оны пайдалану неғұрлым ерте құқықтардың барлық иеленушілерінің рұқсатын алуды талап етеді. Патенттер мен авторлық құқықпен қорғалатын туындылар жақсартылуы мүмкін ақыл-ой қызметінің нәтижелері болып табылады, соның салдарынан ерте құқықтар таратылатын жаңа туындылар алынады. Алайда тұтынушыны жаңылыстырмау үшін жаңа таңбаны алу үшін тіркелген тауар таңбасын өзгертуге тыйым салынады. Тауар таңбаларына мәні бойынша сараптама жүргізілетін елдерде тауар таңбасына құқық алу соған ұқсас ерте таңбалары жоқ екенін білдіреді. Бұл, әрине, тауар таңбаларының иелерін ЗМ басқа нысандарына байланысты ерте авторлық құқықтар ретінде, аты мен фирмалық атаулардың қауіптерінен қорғамайды. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|