1 Бұл ақ алтын металы. Ақ алтын-сары
жүктеу/скачать 29,66 Kb.
|
1 2
|
1)Бұл ақ алтын металы. Ақ алтын-сары алтын , күміс немесе платинаға танымал балама. Кейбір адамдар ақ алтынның күміс түстерін қалыпты алтынның сары түстеріне теңестіреді, бірақ күмісті тым жұмсақ немесе тым оңай бүркілген немесе платина құны тыйым салынатын болуы мүмкін. Ақ алтынның құрамында әрдайым сары болып табылатын әртүрлі мөлшерде алтын бар болса, онда оның түстерін жеңілдететін және беріктігі мен ұзақтығын арттыратын бір немесе бірнеше ақ металдар бар. Ақ алтын қорытпасын құрайтын ең көп таралған ақ металдар - никель, палладий, платина және марганец. Кейде мыс, мырыш немесе күміс қосылады. Алайда, мыс пен күміс ауадағы немесе терідегі жағымсыз оксидтерді қалыптастырады, сондықтан басқа металдарға қолайлы. Ақ алтынның тазалығы, сары алтын сияқты, каратпен көрінеді. Алтын мазмұны әдетте металлға (мысалы, 10K, 18K) мөрленедіПлатина - ақ күмістен жасалған ақ түсті металл. Ол цианидтер, галогендер, күкірт және каустикалық сілтілермен коррозияға қарамастан, кез-келген температурада ауада тотықпайды. Платина тұз қышқылында немесе азот қышқылында ерімейді, бірақ екі қышқылдың араласқан кезде аква региясын қалыптастырады . Платина зергерлік бұйымдарға, сымға, зертханалық жұмыстарға, электрлік контактілерге, термопаркаларға, ұзақ уақыт бойы жоғары температураға ұшырауы немесе коррозияға қарсы тұруы керек заттарға және стоматологияға арналған ыдыстар жасау үшін қолданылады. Платина-кобальт қорытпалары қызықты магниттік қасиеттерге ие. Платинум бөлме температурасында көп мөлшерде сутегін жұтып, оны қызыл ыстықта сіңіреді. Металл катализатор ретiнде қолданылады. Платина сымдары метанол буларының қызыл-қызыл болады, онда катализатор ретінде әрекет етеді, оны формальдхидке айналдырады. Платинаның қатысуымен сутегі мен оттегі жарылып кетеді.Платиналы, әдетте, сол топқа жататын (осмий, иридиум, рутений, палладий және родий) тиесілі басқа да металдардың кішкене мөлшерімен туындайды. Металлдың тағы бір көзі - спирилит 2)Қатты ерітінді - бір-бірімен химиялық косылыстар түзбейтін екі немесе одан көп құрам бөліктерден тұратын біртекті қатты заттар жиынтығы, құрамбөліктердің химиялық құрылыс ерекшеліктері ұқсас болуы шарт емес, алайда бұлай болуы да мүмкін. Мыс, изоморфтық коспалар қатты ерітінділердің жекелеген өкілдері болып табылады, бұларда еріткіш пен еріген құрам бөліктер бір-біріне ұқсас химиялық құрамдармен және пішіндермен сипатталады. Сұйық кристалдар — қайсыбір температурада молекулалары белгілі бір тәртіппен орналасуы нәтижесінде қатты кристалдарға тән кейбір физикалық қасиеттердің анизатропиясы болатын сұйықтар. Тәртіптеу типіне қарай сұйық кристалдар нематикалық, смектикалық және холестерикалық болып бөлінеді. Нематикалық сұйық кристалдар сыртқы әсер жоқ кезде тек бағытталған тәртіптілікпен және барлық көлем бойынша молекулалардың бірқалыпты ориентациясымен сипатталады. Смектикалық сұйық кристалдар бағытталған тәртіптілікпен қатар белгілі трансляциялық тәртіптілік түрімен сипатталады. Холестерикалық сұйық кристалдар да басты ориентация бағыты молекулалық өзара әрекет салдарынан спираль секілді оралған. 3)Натрий сульфиді (Na2S) - сарыдан кірпішке дейін вызол түсті кристалды қатты зат. Табиғатта ол ылғалданудың әртүрлі деңгейлерінде кездеседі, ең көп таралған натрий сульфидті нонагидрат (Na2S · 9H2O). Олар қатты сілтілі ерітінділер беретін суда еритін тұздар. Ылғал ауаның әсерінен олар ауадан ылғалды сіңіреді, өздігінен қызып, жанғыш материалдардың тұтануын тудырады. Сол сияқты, дымқыл ауамен байланыста олар шіріген жұмыртқа тәрізді күкіртсутек шығарады. Олар күшті төмендететін агенттер. Бұл заттар қоршаған ортаға, әсіресе су организмдеріне қауіпті болуы мүмкін.Натрий моносульфиді коммерциялық түрде құрамында 60-62% Na бар үлпектер түрінде жеткізіледі. Аммоний хлориді, сондай-ақ аммиак тұзы деп аталады, формуласы NH болатын зәрде болатын бейорганикалық тұз4Cl ол минералогиялық түзілімдерде кездеседі және бұл түрінде аммиак тұзы деп аталады. Ол сондай-ақ кейбір жанартау саңылаулары мен күлден табылған.Оны әртүрлі әдістермен алуға болады. Біріншісі - көмірді айдау кезінде түзілген аммиак қалдықтарын HCl-мен бейтараптандыру арқылы.3 + HCl → NH4Cl. Екінші стратегия - натрий карбонатын (немесе бикарбонатты) алудың Сольвей процесі және қосалқы өнім ретінде аммоний хлориді өндірісі: NH3+ CO2 + NaCl + H2O → NH4Cl + NaHCO3. Сольвей процесінде натрий гидрокарбонаты сүзгілеу арқылы қалпына келтіріледі, содан кейін ерітіндіде қалған аммоний хлориді кристалданады (Аммоний хлориді формуласы, S.F.). 4) Біз шырпының басын қорап қабырғасына үйкегенде химиялық реакциялар сериясы басталады. Қорапқа жағынды жағылған. Ол қызыл фосфордан, толтырғыштан және желімнен тұрады. Үйкелген сәтте қызыл фосфор бөлшектері аққа ауысады, ол қызып, 50 градусқа жеткенде жана бастайды. Алдымен сіріңке емес, қорап жанады. Қораптағы жағынды бірден толықтай өртеніп кетпеуі үшін оның құрамына флегматизатор енгізеді. Олар бөлінген жылудың біраз бөлігін жұтып алады. Сіріңкенің басының массасының жартысы – тотықтырғыштар, соның ішінде бертолет тұзы. Ыдырау кезінде ол оттегіні оңай береді. Бертолет тұзының ыдырау температурасын азайту үшін, массаның құрамына катализатор, яғни марганецтің қос тотығын қосады. Бұл жердегі негізгі жанғыш зат – қүқірт. Басы тез жанып және бөлшектеніп кетпеуі үшін массаға ұнтақталған әйнек, мырыш ағартқысы, темірден жасалған қызыл бояу сияқты толықтырғыштар қосады. Мұның бәрі бірге әртүрлі желімдермен біріктірілген. Жай (тұрмыстық) сіріңкеден бөлек, арнайы сіріңкелердің 100 жуық түрі бар. Олар өлшемі, түсі, құрамы және жану деңгейі бойынша ерекшеленеді. Ең таралған түрлері: – дауылдық — су астында да, желде де жана береді; – қызулық — олар жылуды көп бөлетіндіктен, олармен дәнекерлеуге болады; – дабылдық — түрлі түсті жалын шығара алады; – алауошақтық және газдық— алауошақ және газ плитасын жағуға арналған ұзын сіріңкелер; – фотографиялық — сәттік жарқыл жасау үшін қолданылады. 5)Сіріңке – бір жақ ұшына оңай жанатын қоспа жағылған жіңішке ағаш таяқша (шырпы). Сіріңке қорабына жағылатын қоспа құрамында қызыл фосфор, күкіртті сүрме, темір жосасы, пиролюзит, тері желімі, бор, декстрин және гуммитрагант болады.Жалын температурасы ағаштың тұтану температурасына сәйкес келеді, ал ағаштың жану температурасы шамамен 800-1000 °C. Сіріңке басының жану температурасы 1500 °C дейін жетеді. Фосфор-тобындағы химиялық элемент, реттік нөмірі – 15, атомдық массасы 30,97. Бірнеше түрі бар: ақ фосфор – тығыздығы 1,828 г/см3; балқу температурасы – 44,14°С; қызыл фосфор – тығыздығы 2,31 г/см3; балқу температурасы – 593°С. Сүрме (лат. Stіbіum; Sb) — элементтердің периодтық жүйесінің V тобындағы химиялық элемент, атомдық нөмірі 51, атомдық массасы 121,75. Шығыс елдерінде бұдан 3000 жыл бұрын ыдыс жасауда қолданылды. Күкірт (лат. Sulfur; S) — элементтердің периодтық жүйесінің VІ тобындағы химиялық элемент; атомдық нөмірі 16, атомдық массасы 32,06. Тұрақты 4 изотопы бар. Сондай-ақ жасанды жолмен алынған 6 изотопы белгілі. Күкірттің жер қыртысындағы салмақ мөлшері 0,05%, теңіз суында 0,08 – 0,09%. 6)Бұл металл Платина Азот қышқылы алтын, платина, тантал, родий, иридий мен басқа металдардың бәрімен әрекеттесіп, олардың нитраттардын немесе оксидтерін түзеді. 1 көлем азот және 3-4 көлем тұз қышқылынан тұратын қоспа “патша арағы” деп аталады. “Патша арағы” азот қышқылымен әрекеттеспейтін металдардың кейбіреуін, соның ішінде алтын мен платинаны да ерітеді. Азот қышқылы азот тыңайтқыштарын, қопарылғыш заттар, бояулар тағы басқа заттар алу үшін қолданылады. Азот қышқылының тұздары — нитраттар да суда жақсы ериді. Өндірісте азот қышқылын аммиакты оттегінің қатысуымен арқылы алады. Платина– испан тілінен аударғанда, «кішкентай күміс» деген мағынаны білдіреді, оны ең алғаш байқаған испандықтар платинаның өң-түсін күміске ұқсатса керек. Платинаға алғаш рет италиялық ойшыл жүктеу/скачать 29,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2