1. Кәмелетке толмағандардың қылмыстық тобының әлеуметтік-психологиялық сипаттамалары
жүктеу/скачать 22,53 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Кәмелеттік жасқа толмағандарға қатысты сот төрелігін жүзеге асыруға байланысты Біріккен Ұлттар Ұйымының минималды стандартты Ережелерін»
|
Сұрақтар. 1.Кәмелетке толмағандардың қылмыстық тобының әлеуметтік-психологиялық сипаттамалары. 2.Қылмыстық топ шамасының оның бірлігіне әсері қалай көрінеді? 3.Кәмелетке толмағандардың қылмыстық топтарының жас ерекшеліктері қандай 1 Кәмелетке толмағандар арасындағы қылмысты зерттеу ерекше маңызға ие, өйткені оның жай-күйі, белгілері мен тенденциялары жалпы қылмыстың болашақ жағдайын анықтауға мүмкіндік береді. Кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыс пен «ересек» қылмыстың арасында «мемлекеттердің байланысы» деп аталатын нәрсе бар. Мәселен, зерттеулерге сүйенсек, рецидивисттердің 50-60 пайызы қылмыстық «мансапты» кәмелетке толмаған кезде бастайды. Адам өзінің бірінші қылмысын неғұрлым ерте жасаса, оның жеке криминологиялық болжамы неғұрлым нашар болса, соғұрлым оның қайталану ықтималдығы жоғары болады. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу жалпы қылмыстың алдын алудың жетекші бағыты болып табылады. Дегенмен, кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыспен күресуден бұрын оның криминологиялық ерекшеліктерін білу қажет. Осыған сәйкес бұл бақылау жұмысы келесі мақсат-міндеттерді қамтиды: кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың ерекшеліктерімен танысу; кәмелетке толмаған қылмыскер тұлғасының ерекшеліктерін зерттеу; кәмелетке толмағандардың бейресми топтарын қарастыру және кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың себептері мен шарттарын анықтау. Зерттелетін мәселенің өзектілігі сонымен қатар кәмелетке толмағандарды қылмыстар және (немесе) басқа да қоғамға жат әрекеттер жасауға тартуды квалификациялау мәселелерінде қосымша зерттеуді қажет ететін бірқатар даулы және шешімін таппаған мәселелердің болуымен де айқындалады. Қылмыстық-құқықтық әдебиеттерде бұл мәселеге жеткілікті көңіл бөлінбеген. 2 Бұл мәселені зерделеу қажеттілігі кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың жай-күйі, оның даму процестері жақын болашақта жалпы елдегі болашақ криминогендік көріністі айқындайтынымен байланысты. Сондықтан қылмыс жасауға немесе басқа да қоғамға жат әрекеттер жасауға тартылған кәмелетке толмағандардың жеке басын және кәмелетке толмағандарды қылмыс жасауға тартушының жеке басын зерттеу маңызды. Бұл тақырыптың өзектілігі де кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу тәсілдерін түбегейлі қайта қарау қажеттілігінен туындап отыр. Бұл жұмыстың мақсаты кәмелетке толмағандарды қылмыс жасауға және кәмелетке толмағандардың қалыпты моральдық, психикалық және физикалық дамуын қорғауға бағытталған құқық қорғау қызметіне тартуға байланысты қылмыстық-құқықтық проблемаларды зерттеу болып табылады. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылық мәселесін шешу үшін кәмелетке толмаған құқық бұзушының жеке басын зерттеудің принципті маңызы бар, бұл өз кезегінде оның қылмыс жасау себептерін, сәйкесінше, жалпы кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың себептерін анықтауға көмектеседі. Ал бұл, өз кезегінде, осы санаттағы тұлғаларда қылмыстың алдын алу шараларын әзірлеуде қажет. Зерттеу объектісі – кәмелетке толмаған тұлғаның қалыпты моральдық, психикалық және физикалық дамуын қылмыстық қол сұғушылықтан қорғауға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастар. Зерттеу пәні – кәмелетке толмаған адамды қылмыс жасауға немесе қоғамға жат басқа да әрекеттер жасауға тарту үшін қылмыстық жауаптылықты көздейтін қылмыс құрамын қамтитын құқықтық нормалар, зерттелетін тақырып бойынша ғылыми әдебиеттер. Осы мақсаттарға жету үшін келесі міндеттер қойылды : 1. Қылмыс белгілеріне қылмыстық-құқықтық сипаттама беріңіз; 2. Кәмелетке толмағанның қылмыс жасауға немесе қоғамға жат басқа да әрекеттер жасауға тартылған себептерi мен жағдайларын, сондай-ақ жеке басының сипаттамаларын зерделеу. Зерттеудің нормативтік базасы болып Қазақстан Республикасының Конститутциясы, ішкі қылмыстық заңнаманың қайнар көздері, сондай-ақ кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау саласындағы басқа да заңдар мен заңға тәуелді актілер табылады 3 Кәмелеттік жасқа толмаған айыпталушылардың (сотталушылардың) құқықтық қорғау мәселелерінің үлкен маңызы бар. Кәмелеттік жасқа толмаған құқық бұзушылардың психикасы мен жасының ерекшеліктерін ескеріп, БҰҰ Бас Ассамблеясы 1985 жылы «Пекиндік Ереже» деген атпен белгілі «Кәмелеттік жасқа толмағандарға қатысты сот төрелігін жүзеге асыруға байланысты Біріккен Ұлттар Ұйымының минималды стандартты Ережелерін» бекітті, ол әрбір елдің заңдарында ескерілуі тиіс және осы санаттағы істерді тергеу және сот талқылауы барысында қолданылуы керек. Осы Ережелерде мазмұндалған ұсыныстарға байланысты, қылмыстық іс жүргізу кодексінде бекітілген кәмелеттік жасқа толмағандардың істері бойынша іс жүргізу тәртібінде мұндай тұлғалардың жас ерекшеліктері мен құқықтық жағдайы ескерілген. ҚР ҚІЖК 11-бөлімінің нормалары кәмелеттік жасқа толмағандардың құқықтары мен мүдделерін корғауға, сотта жүргізудің тәрбиелік ықпал етуін қамтамасыз етуге бағытталған және кәмелеттік жасқа толмағандардың істері бойынша іс жүргізуде қолданылатын ерекше ережелерді көздейді. Оларда кәмелеттік жасқа толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделеріне қосымша кепілдіктер мазмұндалған, сондықтан іс жүргізу әрекеттерін реттейтін жалпы нормаларды ауыстырмайды, тек толықтырады. Бұл нормалар қылмыс жасаған сәтте 18 жасқа толмаған адамдардың істеріне қолданылады. жүктеу/скачать 22,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|