1. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың 100 балдық жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктері
жүктеу/скачать 15,15 Kb.
|
|
1. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың 100 балдық жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктері. Бағалау – оқу дәлелдері жоспарлы және жүйелі жинақталатын және де оқу сапасы туралы қорытынды қабылдау үшін қолданылатын кез келген қызметті сипаттайтын ұғым. Бұл ұғым екі аспектіні көздейді: оқуды бағалау және оқу үшін бағалау. Оқушының жетістігі мәселесі – қай елде болса да күн тәртібінен түспей келе жатқан мәселелердің бірі. Қазақстандағы білім жүйесіндегі бағалау төмендегідей іске асуда: • Не бағаланады? • Білім алушының білім-білік, әрекеттері; • Қандай білім бағаланады? • Жұптық, топтық жұмыстары, проблеманы шеше білулері; • Не үшін бағаланады? • Әрі қарай өзін дамыту үшін; • Қандай тәсілдер арқылы бағаланады? • Жазба жұмыстар портфолио, есеп беру. 100 балдық бағалау жүйесі дәстүрлі бағалау жүйесінің көптеген кемшіліктерін жеңуге және әр оқушының жетістіктерін жеткілікті түрде саралауға мүмкіндік береді. Жоғары оқу орнының тәжірибесінде рейтинг дегеніміз-әдетте көп баллдық шкала бойынша (мысалы, 20 балл немесе 100 балл) көрсетілген және белгілі бір оқу кезеңінде студенттің бір немесе бірнеше пәндер бойынша үлгерімі мен білім деңгейін интегралды сипаттайтын белгілі бір сандық шама. 100 балдық жүйе мектептегі білім беру процесінде қолдануға және тиімді бола алады 1) Ағымдағы үлгерімді ескереді және сол арқылы белгілі бір оқу кезеңі ішінде білім алушылардың дербес және біркелкі жұмысын айтарлықтай жандандырады; 2) 100 балл пайдалану арқылы білімді объективті және дәл бағалайды; 3) білім алушыларды саралау үшін негіз жасайды, бұл көп деңгейлі оқыту жүйесіне көшу кезінде ерекше маңызды; 4) әрбір білім алушының білімін меңгеру барысы туралы толық ақпарат алуға мүмкіндік береді. Бұл жүйе мүмкіндік береді: 1) оқу процесінің белгілі бір кезеңінде әрбір білім алушының дайындық деңгейін айқындау; 2) білім алудың объективті динамикасын тек оқу жылы ішінде ғана емес, сонымен қатар оқудың барлық уақытында қадағалап отыру; 3) білім алушылардың әртүрлі жұмыс түрлерін (өзіндік жұмыс, ағымдағы, қорытынды бақылау, үй, шығармашылық және т. б. жұмыстар)орындағаны үшін алған белгілерінің маңыздылығын саралау; 4) оқушы салған еңбектің саны мен сапасын ағымдағы және қорытынды белгімен көрсету; 5) білімді бағалаудың объективтілігін арттыру. Осылайша, үлгерімді бағалаудың балдық-рейтингтік технологиясын енгізудің мақсаты: * білім алушылардың оқу бағдарламасын игеру кезінде олардың оқу жұмысының сапасын кешенді бағалау; * білім алушылардың танымдық қызметін ынталандыру және жалпы білім беру нәтижелерінің сапасын арттыру; * білім беру процесін ұйымдастыру деңгейін арттыру. Рейтингтік жүйе сонымен қатар оқу орнының әкімшілігіне оқу процесінің сапасын үнемі бақылауғажәне бағалауға, саралауды және ұйымдастыру мен басқарудың басқа мүмкіндіктерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Айта кету керек, оның барлық артықшылықтарымен рейтингтік жүйені енгізу психологиялық және ұйымдастырушылық сипаттағы бірқатар тәуекелдерді қамтиды. 1. Біржақты бағалау қаупі бар. Бірақ бұл әдеттегі бес балдық жүйеге қарағанда әлдеқайда аз, өйткені рейтинг әр түрлі жетістіктерді ескереді. Әдетте, рейтингтік кесте оқушының ұжымдағы нақты мәртебесін көрсетеді. 2. Оқушылардың білімін бақылау мен бағалаудың балдық-рейтингтік жүйесін құру кезінде туындайтын ғылыми және ұйымдастырушылық міндеттер өте күрделі және оларды шешу айтарлықтай шығындар мен күш-жігерді қажет етеді. Алайда, оны қолданудан алуға болатын нәтижелер педагогика мен оқу орнының одан әрі дамуы үшін одан да маңызды, ал модульдік-рейтингтік жүйе мектепте оқытуды ұйымдастырудың сапалы жаңа деңгейі болып табылады, оның негізінде әр оқушымен тоқсан бойы ғана емес, сонымен бірге бүкіл оқу кезеңінде үздіксіз жеке жұмыс жасалады. Осылайша, жалпы білім беретін мектепте оқушыларды бағалаудың балдық-рейтингтік жүйесі Педагогикалық жағдайлар кешенін сақтаған кезде тиімді болады: * мемлекеттік оқу бағдарламалары мен стандарттарын сапалы орындау; білім мен дағдыларды меңгерудің белгілі бір деңгейіне, оқушылардың дербестік дәрежесіне қол жеткізу; * оқу процесінде оқушыларға оңтайлы психикалық дамуды және оқушылардың шығармашылық әлеуетін дамытуды қамтамасыз ететін сараланған тәсіл; * оқушылардың білімі мен дағдыларын тексеруді жүзеге асырудың құралдары мен әдістері жүйесінің болуы, оқу процесінде толықтығы, икемділігі, зейінділігі, беріктігі, бақылаудың әртүрлі түрлерін жүзеге асыру: ағымдағы, тақырыптық, қорытынды, дербес, топтық, алдын алу және т. б. сияқты білім қасиеттеріне қол жеткізу.; * мұғалімдерді бақылаудың әртүрлі түрлерін жүзеге асыруға дайындау, Оқу процесінде танымдық белсенділікті арттыру. Білім беруді бағалау оқытудың заманауи және тиімді модельдеріне негізделуі керек. Қазақстандағы білім беру жүйесінде көптеген уақыт бойы бағалау мен баға қою ұғымы қатар қойылып, екеуінің арасына теңдік белгісі қойылып келді. Осыдан келіп, оқушы немесе студенттің баға үшін оқуы, ана-аналарды баласының не білгендігі емес, қандай баға алғандығы маңызды орынға көтеріліп кетті. «Менің бағам бар, менен бүгін мұғалім сабақ сұрамайды» деген оқушылар мен «Сенде баға жоқ, сен сабақ айтуың керек!» деген мұғалімдер қарасы көбейді. Осыдан келіп білім мазмұны емес, бағаға негізделген білім басымдық танытты. Алайда білім сапасының жаңартылған мазмұнға ауысуымен қатар, Қазақстандық мектептердегі бағалау өлшемдері де өзгере бастады. Оқушылар алдын ала әзірленген критерийлерге сәйкес бағалана бастады, яғни критериалды бағалауға көшірілді. Сонымен бағалаудағы мақсат – оқыту барысындағы қиындықтарды анықтау. Бұл бағалаулармен бірге бізде аралық бақылау, ағымдық бақылау, қорытынды бақылау жұмыстары арқылы да білім алушының білім-білік дағдылары анықталып, бағаланады. Критериалды бағалау кезінде: • оқушы өз оқуының нәтижесінде нағыз субьектіге айналады; • оқушының мектептегі мазасыздығы төмендейді; • мұғалім «соңғы инстанциядағы сот» рөлінен кеңес беруші, маман, рөліне көшеді. Қорыта келе, 100 балдық бағалау критериалдық бағалау жүйесіне ұқсас. Критериалды бағалаудың өз артықшылықтары басым. жүктеу/скачать 15,15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|