3- блок. Жаңа дәурдегі қазақстан (XVIII хх ғ. басы)
3- блок. ЖАҢА ДӘУРДЕГІ ҚАЗАҚСТАН (XVIII - ХХ ғ. басы)
Дәріс №7. XVIII ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайы.
ХҮІІІ ғасырдың соңындағы Қазақстан және Орта Азия мемлекеттері
Дәріс жоспары:
Қазақстандағы ішкі саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдай. Жоңғар агрессиясы.
Қазақ-орыс қатынастары. І Петрдің «Шығыстағы саясаты». Ресей империясының бодандығын қабылдау.
Орталық биліктің әлсіреуі
XVII ғасырда Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайының ауыр болуына байланысты ішкі бытыраңқылық шамадан тыс күшейді.
XVII ғасырда Қазақ хандығының билігі халықты түгелдей қамтыған жоқ.
Дәл осы кезде Қазақ хандығында жүздердің арасындағы ынтымақ, ауызбірлік бұзылып, экономикалық-шаруашылық байланыс, алып-беріс тоқтады.
Сөйте келе, әр жүздің бай-шонжарлары өздерінің талап-тілегін қанағаттандыратын хандарын сайлап алды.
Бұл кезекті Жоңғар шапқыншылығының басталуын тездетіп жіберді.
Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі қазақ хандары
Жәңгір хан тұсындағы Қазақ хандығы (1628-1652)
Жәңгір хан тұсындағы Қазақ хандығы (1628-1652)
Қазақтың хан тағына Есім ханның баласы Жәңгір отырды. Халық оны жоңғарларға қарсы күрестегі ғажайып ерліктері үшін Салқам Жәңгір деп атады.
Жәңгір хан Жоңғар феодалдарының үздіксіз шапқыншылығына тойтарыс беру үшін Бұхара хандығымен, Жаркент хандығымен, қырғыздар одақтастығымен қарым-қатынас орнатып, күш біріктіруге ұмтылыс жасады.
Басты мақсат олардың көмегіне сүйене отырып, Жоңғар шабуылынан қорғану еді.
Жоңғар шапқыншылығының басталуы
Жоңғар феодалдарының Қазақ хандығына бағытталған шапқыншылығының басты себебі:
Сырдария бойындағы сауда орталықтарын басып алу.
Көшпелі мал шаруашылығымен айналысатын билеушілері үшін көшіп қонатын жерлерді кеңейту керек болды
Достарыңызбен бөлісу: |
