45. Адамды қарастырудың философиялық тәсілінің ерекшелігі. Ежелгі Үнді діни-философиялық ілімдердегі адам мәселесі.?
жүктеу/скачать 52,88 Kb.
|
философия 44-48
|
44.Адам және Ғалам. Зат әлемі Философияның көп мәселелері ішіндегі ең өзектілерінің бірі – адам мәселесі. Адам - ғарыштың тудырған ғажап пендесі. Өйткені, оның денесі болса да, ол ең алдымен – рух. Осы тұрғыдан алып қарағанда адамның басқа тіршілік әлемінен айырмашылығы – шексіздікке кетеді. Адам - қайшылықты пенде. Оның бір жағынан - денесі, екінші жағынан – сана, рухы бар екенін әркім біледі. Оған да басқа тіршіліктерге сияқты су, ауа, жылу, қоректену, ұрпақ жалғастыру т.с.с. қажет. Сонымен қатар, ол дүние жөнінде ойланады, өмірде өз орнын іздейді, шаттанады, қайғырады, сүйеді, жек көреді т.с.с. Егер де жануарды оның инстинктері итермелесе, адам өз инстинктерін әлеуметтік нормаларға бағындырады, ол - өз-өзін бақылауға ала алатын пенде. Десек те, адамның бұл ішкі қайшылығы философияда әр-түрлі шешіледі. 45.Адамды қарастырудың философиялық тәсілінің ерекшелігі. Ежелгі Үнді діни-философиялық ілімдердегі адам мәселесі.? Ежелгі Үнді философиясында адам әлемдік жанның бөлігі ретінде пайымдалады.Жанның көшуі туралы ілімде тірі жандар (өсімдіктер, жануарлар, адамдар) мен құдайлар арасындағы шекара шартты және өтпелі. Буддизм философиясы өзінің алдына адамды қиналу азабынан құтқаруды мақсат етіп қойды. Егер бұған дейінгі брахманизм деп аталатын деп аталатын діни- философиялық ілім адамның азап шегуін бұрынғы күнәсі үшін тартатын жазасы, одан құтылудың жалғыз жолы – құдайға құлшылық етіп, табына беру десе, буддизм керісінше , өмірдің өзі азап шегуден тұрады, бұл дүниеде одан адамды азат ету құдайлардың қолынан келмейді, азаптан құтылудың бір ғана жолы бар, ол адамның өзіне байланысты: сансардан кету деп санады.Мұның мәні: бұл дүниенің өткіншілігін сезіну, сол арқылы тіршілік қамын ұмыту, нәпсіні тежеу арқылы болып жатқан істер мен құбылыстарға немқұрайды қарап, бейтарап күйге түсу. Бұны «нирвана» деп атайды.Нирванаға жеткен адам, бұл о дүние мен осы дүниенің айырмашылығын сезіп-аңғарудан қалған адам.
46.Конфуцийшілдік және даосизм жүйесіндегі адам мәселесі: ер және әйел бастамалары (Инь/Ян). Ежелгі қытай философиясы адам туралы ерекше ілім жасады. Оның ең маңызды өкілдерінің бірі-Конфуций, әдебиетте көбінесе Кун цзы-күн мұғалімі деп аталады. Оның философиясының орталығында аспан емес, табиғи әлем емес, адам, оның жердегі өмірі мен тіршілігі, яғни ол антропоцентрлік сипатқа ие. Сол дәуірдегі қоғамның ыдырауына алаңдаған Конфуций, ең алдымен, адамның моральдық мінез-құлқына назар аударады. Ол аспанға белгілі бір этикалық қасиеттерге ие адам моральдық заңға - дао-ға сәйкес әрекет етуге және оқу процесінде осы қасиеттерді жетілдіруге міндетті деп жазды. Оқытудың мақсаты-"идеалды адам" (Джун-Цзу) деңгейіне жету, оның тұжырымдамасын алғаш рет мұғалім Кун жасаған. "Джун Цзыға" жақындау үшін әркім бірқатар этикалық қағидаларды ұстануы керек. Олардың арасында басты орын "Адамдарға өзіңіз қаламайтын нәрсені жасамаңыз" ережесіне сәйкес отбасы мен мемлекеттегі адамдар арасындағы идеалды қарым-қатынас заңын білдіретін жэн тұжырымдамасына (адамгершілік, адамгершілік, адамдарға деген сүйіспеншілік) жатады. Бұл ереже әр түрлі нұсқалардағы моральдық императив ретінде Ежелгі Грецияда, Библияда, Кантта "жеті дананың" ілімдерінде кездеседі. Конфуций басқа ізгіліктердің негізі және "үлкен отбасы" деп саналатын елді басқарудың ең тиімді әдісі болып табылатын сяо принципіне (ата-аналар мен үлкендерге құрмет пен құрмет) ерекше назар аударады. Ол сонымен қатар “ли” (этикет) және “и” (әділеттілік) және басқалар сияқты мінез-құлық принциптеріне көп көңіл бөлді. 47.Антикалық философия тарихындағы адам бейнелері (Пифагор, Платон, Эмпедокл, Протагор, Сократ, Аристотель).
Батыстың ортағасырлық философиясында басты межелеу адам денесі мен жанының арасында ғана емес, «тәндік адам» мен «рухани адам» арасында орын тепті. Адам табиғаты үш бөліктен: дене-жан –рухтан құралады деп түсінілді. Батыстың ортағасырлық діни философтары адамның руханилығы оның ар-ұжданынан, құдаймен байланысынан құралады деп есептеді. 48.Христиандық антропология: адам Құдайдың бейнесі ретінде (Әулие Аугустин, Акуинолық Томас). Христиан діні (гр. Χριστός, Khristos, cөзбе-сөз аудармасы мәсіхтелгендер) Ибраһимдік дін ( қазақша 'басты уқалау, сулау немесе басқа мәсіһ шалу') — Христостың өмірі мен Жаңа Өсиет іліміне негізделген монотеистік дін . Әлем бойынша ең көп таралған дін. Шамамен 2.2. млрд христиан. Христиандардың басым бөлігі Исаның Құдайдың ұлы және Көне өсиетте айтылған адамзатты құтқарушы екеніне сенеді. Сондықтан христиандар Исаны Христ немесе Мессия көреді. Христиан теологиясы Христиандықты ұстанушылар мойындаған экумендік сенімдерді негізге алады. Христиандық пен Інжілді түсіндіруде ортақ бір пікірлер жоқ. Бірақ бүкіл христиандар діннің негізі болатын, келісілген ортақ ұстанымдар бар екенін айтады. Аса көп таралған тармақтары - католицизм, православтық және протестантизм. Христиандық антропология адамды Жаратушының өзіне тектес тудырған Құдайдың жаратқан санаға ие туындысы деп анықтайды. Православиелік антропология апологетика мен патристика, исихазм жүктеу/скачать 52,88 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|