8-билет Репликацияға қатысатын негізгі ферменттердің қызметтері
жүктеу/скачать 3,34 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ДНҚ- зондтар, олардың гендік инженерияда қолданылуы
|
8-билет Репликацияға қатысатын негізгі ферменттердің қызметтері Репликация процесінде негізгі қызметті ферменттер атқарады. Бұл процеске хеликаза, топоизомераза, полимераза, лигаза сияқты көптеген ферменттер қатысады. Хеликаза қос спиральдің өзі тұрған жерінде тарқатылыуын тудырады, ал SSB – белоктары сол мезетте жаңадан түзілген тізбекті бөлімшелермен байланысады, сөйтіп ДНҚ полимеразаның қатысуымен нуклеотидтердің комплементарлы жолмен жұптасуына жағдай жасайды. Топоизомераза-I репликативті қос айырым аумағындағы ДНҚ жіпшелерінің біреуін уақытша үзеді, ол ДНҚ спиралінің өз осі (білік) бойынша айналуына мүмкіндік береді. Аса ауыр қиыншылықтар тоқтағаннан кейін үзілген тізбектер қайта қалпына келеді. Топоизмераза-II (бактериялық топоизмераза II гираза деп аталады) тізбектердің бір-бірінен ажырап кеткен ұштарын біріктіріп қос тізбекті уақытша үзеді. Бұл ферменттің қатысуы күрделі түйіндердің шешілуіне мүмкіндік береді. ДНҚ-ның полимерлену процесін катализдейтін фермент – ДНҚ-полимераза. Бактерияларда ДНҚ репликациясы бойынша негізгі жұмысты ДНҚ-полимераза III атқарады, оның тағы 3¢®5¢экзонуклеазалы белсенділігі де болады. Эукариоттарда 5 түрлі ДНҚ-полимеразалардың болатындығы белгілі. Солардың ішіндегі a- және d- полимеразалар ядролық ДНҚ-ның репликациясына, g- полимераза митохондриялық ДНҚ репликациясына, b- және e- полимеразалар ДНҚ репарациясына қатысады. ДНҚ репликациясының соңғы кезеңі ДНҚ-лигаза ферментінің әсеріне байланысты, ол Оказаки фрагменттері бірінің 3¢-ұшын көршілес фрагменттің 5¢-ұшымен жалғастырады, нәтижесінде фосфодиэфирлі байланыс түзіледі, сөйтіп ол қызмет атқарып тұрған репликонда қалып қойған синтезделетін тізбектің алғашқы құрылымын қайта қалпына келтіреді. ДНҚ- зондтар, олардың гендік инженерияда қолданылуы жүктеу/скачать 3,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|