Қазақстан республикасы 45minut kz – 45minut org Ұстаздарға арналған басылым редакциясы


Туленова Зухра Оралхановна. Учитель начальных классов



Pdf көрінісі
бет23/28
Дата02.01.2017
өлшемі3,27 Mb.
#979
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28

Туленова Зухра Оралхановна. Учитель начальных классов
ЧЛГ «Ай – Нур» Алматинская обл. Илийский р-н пос. Отеген батыр
Тест по русскому языку для учащихся 2 класса на начало учебного года
Фамилия, имя__________________________________________________
Класс _________________________________________________________
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
  Всего баллов
    Отметка 
40.
Закончите фразу:
13)
Слова переносятся по____________________________________________
14)
Подчеркните те слова, которые разделены для переноса неверно:
Д-ень,  сте-пи, о-рех, паль-чик,  ма-йка.
41.
Закончите правило.
     Чтобы проверить безударный гласный, надо изменить слово так, чтобы безударный 
гласный_____________________________________________________
      Выберите из скобок и вставьте пропущенные буквы. Напишите проверочные слова.
В…лна (а,о)_______________________________р…са (о,а)____________________
Р…ка (е,и)________________________________п…нёк (е,и)___________________
М…ря (о,а)_______________________________б…нты(е,и)___________________
Сл…ды (е,и)______________________________д…ска(о,а)___________________
42.
Закончите правило.
     Чтобы проверить парный согласный на конце слова, надо изменить слово так, чтобы после согласного 
стоял____________________________________________
Исправьте ошибки, если они есть:
Арбуз,  клюв, круг,  рукаф,  пруд,  ёж,  волос.
43.
Исправьте ошибки, если они есть:
Я учусь во втором классе. Лублу читать расказы о жывотных.
44.
Выберите и обведите из двух групп букв ту группу, которая является частью алфавита:

К, л, м, н, о, п, р , с, т;

К, л, у, о, х, р, ц, я, ю.
45.
Прочитайте слова и впишите их номера на нужную строку:

Сидоров. 2) Москва. 3) Ира. 4) Петровна. 5) Волга. 6) Дружок.
Эти слова являются:
А) названиями городов, рек_______________________________________
Б) кличками животных        _______________________________________
В) фамилиями, именами, отчествами людей_________________________
46.
Вставьте на месте пропусков нужные предлоги:
Мышь осталась___________ хвоста,
128

Вырываясь ______________ кота.
47.
Подчеркните слова , обозначающие название предмета, действие предмета, признак предмета.
Серебрится ячмень колосистый.
48.
Подчеркните главные члены предложения:
Лёгкий ветерок чуть шевелит листочками.
49.
Поставьте нужный знак (!?.) в конце предложения:
Какой был гриб
Попались на крючок
Утром на траве роса
50.
В каждом слове посчитайте количество звуков и букв, соедините их с нужным числом:
звуков                                           букв
3                                                     3
4                        мель                     4
5                        зайка                    5
6                                                     6
* * * * *
БҚО. Ақжайық ауданы. Тайпақ ауылы
«Тайпақ мектеп-гимназиясы» КММ
ІІ санатты қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Туленова Майра Аманжолқызы
Сабақтың тақырыбы: Б.Момышұлы «Жауынгердің тұлғасы».
Мақсаты: а)білімділік: Ел еркіндігін,бостандығын,тәуелсіздігін қанымен қорғаған Б.Момышұлын 
шығармашылық қырынан таныту.
ә)дамытушылық:Оқушыларға шығарма мазмұнын таныта отырып,қазақтың қаһарман ұлы жөнінде 
ойларын көркем баяндауға,әскери өмірінен деректер алуға,соғыс туралы білгендерін іздене отырып 
байланыстыра әңгімелеуге баулу.
б)тәрбиелік:Оқушылар бойына Отансүйгіштік,қайсарлық,шыдамдылық қасиеттерін 
қалыптастыру,елінің басынан өткен тарихи оқиғаларды танып білу және аға буын ұрпақты қадірлеуге баулу.
Сабақтың түрі:жаңа сабақ
Әдісі:әңгімелеу,сұрақ-жауап,түсінліру,көрнекілікпен жұмыс.
Көрнекілігі: Б.Момышұлының портреті,хронологиялық сызба,сәйкестендіру тесті,кітаптар,әскери атақтарға арналған 
погондар үлгісі,топтастыру стратегиясы,интертақта, слайд.
Пәнаралық байланыс: тарих,қазақ тілі,АӘД.
Сабақ барысы:
І.Ұйымдастыру.  -Сәлематсыздар ма,балалар?  -Жақсы,отырыңыздар.
-Сынып сабаққа дайын ба?  (сынып тазалағын,бор мен сүрткішті, оқушылардың оқу-құралдарын тексеру).
-Сыныпта кім кезекші? Оқушылар түгел ме?
-Жақсы,отырыңыз.
ІІ.Үй тапсырмасы:
Ә.Сәрсенбаев «Сен құрметте оны,қарағым! » (жаттау)
(Сұрақ-жауап әдісі арқылы тексеремін)
ІІІ. Жаңа сабақ: Б.Момышұлы (1910-1983) «Жауынгердің тұлғасы».
(«Қанмен жазылған кітап» жинағынан үзінді)
-Балалар,Біз бүгін халқымыздың қаһарман ұлы Б.Момышұлының «Қанмен жазылған кітап» жинағынан үзінді оқимыз. Бұл 
үзінді оқулықта «Жауынгердің тұлғасы» деген тақырыппен берілген. Енді шығарма авторымен танысайық.
Жылы
Оқиға
1910
24.12.
Оқуы
1921-
1928ж.ж.
1931ж.
1932ж.
1936ж.
1941ж.
1958-
1965ж.ж.
1983ж.
1990ж.
Жамбыл өңірі,Жуалы ауданы Көлбастау атты мекенде орта бойлы,орақ мұрын,от жанарлы қария Имаш 
бабаның 4-ші перзенті Момыналы шаңырағында «Бауыржан» атты ұл дүниеге келген.
1.Ауыл молдасынан оқып,арабша хат таниды.
2. Евгеньевка селолық орыс мектебінен білім алады.
3.Шымкенттегі интернатта тәрбиеленеді.
Жетіжылдық мектепті бітіреді.
Шымкентте банк қызметкері болған.
Әскер қатарына алынады.
Әскери бөлімдерде қызмет етіп, әскери шені өсті.
Даңқты генерал-майор И.В.Панфиловтың 316-шы атқыштар дивизиясы құрамында болды. Осы жылдан 
бастап 25 жыл әскерде болды.
Жазушылық еңбекпен айналысты.
Даңқты қолбасшы Б.Момышүлы дүниеден өтті.
Кеңес Одағының атағы берілді.
129

-Балалар, «Жауынгердің тұлғасы» атты әңгімесіндегі оқиға 1941ж. Мәскеу маңында өткен. Бауыржан полкінің ерлігі мен 
батырлығы суреттеледі. Әңгіме мазмұнымен таныстырамын. Әскери тақырыпта жазылған шығарма екенин айтамын. 
Шығармада терминдер кездесетіндігін айта келе, оқушыларға сұрақ қоямын.
-Термин сөздер дегеніміз не?  -Шығармада қандай термин сөздер кездеседі?
-Интертақтада ерекше бояумен жаылған сөздер: Аға лейтенант,полк,батальон.
-Шығарма бойынша Б.Момышұлының әскери атағы-Аға лейтенант,әскери бөлімі-батальон командирі болады, кейін Полк 
командирі дәрежесіне көтеріледі.
(Оқушыларға погон үлгілерін ажырату үшін тапсырма)
Сәйкестендіру тесті:
1,Бауыржан
Газет қызметкері болған. Орта бойлы,кең маңдайлы,келбетті жігіт.
2. Генерал
- Ойпыр-ай,үлкен басымды кішірейтерлік мен не жазып едім!
3.Полковник Серебряков
-Ойпырым-ау,жолдас генерал,не бүлінді менің түнде жорыққа барғанымнан.
4.Кіші лейтенант 
М.Исламқұлов
-Өзіммен 7-ақ адам қалды. Не бұйырасыз?
5. Екінші батальон командирі
Қырғын соғыста сан рет сыннан өттін.
Проблемалық сұрақ: Балалар, генералды кім деп ойлайсыңдар?
-Панфилов....  -Неге сүйене айтып отырсыңдар?  (Оқушылар оз ойларын айтады)
Бағалау.Үйге тапсырма: Шығарманы оқу. Әңгімеде кездесетін мақал-мәтелдерді теріп жазу.
Баспасөз беттерінен Бауыржан атаның қанатты сөздерін жаттау.
Қорытынды.
* * * * *
 ҒЫЛЫМИ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫ: «ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛТТЫҚ
 ТАҒАМЫ – ҚҰРТТЫҢ АДАМ АҒЗАСЫНА ПАЙДАСЫ»
Батыс Қазақстан облысы,Теректі ауданы,Ақжайық ауылы,
Ақжайық жалпы орта білім беретін мектебінің
 4 Ә оқушысы Қанат Аружан Тимурқызы.
Жетекшісі: Турегалиева Жанна Ибатовна.
Мазмұны
1.Аннотация 
2. Кіріспе 
3. Құрт – адам денсаулығына қажетті тағам. 
4. Қорытынды 
Аннотация
Бұл жоба қазақ халқының байырғы тағамы – құрттың пайдасын зерттеуге арналған.  Құрт – сүттен жасалған ұлттық тағам. 
Құрт – сөзінің мағынасы да құрғатылған, кептірілген сүт деген мағынаны береді. Бұл тағам ақуыздарға өте бай, адам 
денсаулығына өте пайдалы. Жобамда құртты Қазақстанның ұлттық бренді ретінде әлемдік нарыққа шығаруға болатынын 
атап кеттім.
Кіріспе.  Қазақ  халқы  асты  өте  жоғары  бағалаған  әрі  қастерлей  білген.  Ел  -  жұрт  жадында  мәңгі  жатталып  қалған  «ас  – 
адамның  арқауы»  деген  қағида  осындай  терең  ұғымның  қалтқысыз  түсінігі  болып  қалыптасқан.  Халқымыз  адам  өмірінде 
тамақтың орнын тіршілікке қажетті құндылықтардың бәрінен де жоғары қойған. Бұған «астан үлкен емессің» немесе «арпа, 
бидай ас екен, алтын, күміс тас екен», «асты қорлама құстырар» деген сес, ескертпелер мен мақал - мәтелдер де куә бола 
алады.  Қалай айтылса  да,  қай  заманда  айтса  да  халық  асты  құрметтеу  мен бағалаудың жолын да, жөн  - жосығын да, оны 
дәмді етіп әзірлеудің көзін, кезін, ретін таба білген.
Ел мен елді татуластыру да, жақсылар мен жайсаңдарды құрметтеу де, өздерінің мырзалық, мәрттік үлгілі, өнегелі 
қасиеттері мен артықшылықтарын білдіру де, ел дәулеті мен қарым - қабілетін, түсінігін танытуды да, қазақ кең дастарқан 
арқылы яғни ас, қонақасы арқылы көрсеткен. Осы жолда тұшымды сөз айтып, дәмді тағам берумен бірге оның таза, бүтін 
ыдыстарына дейін ерекше назарда болған. Сырттан келген кісілер де елді осы қонақасы берудің жолы мен жөні арқылы 
сынап, бағасын берген. Демек ұлт мәдениетінде тамақ, дәм татыру – экономикалық, дипломатиялық және тәлім - тәрбиелік 
қызмет атқарған. Бұл істе әрине, қазақ халқының қонақжайлық дәстүрі шетелерде ерте заманнан - ақ аңыз болып тараған. 
Қазақ қонақасы беруде қонақ таңдауды, басқа ұлт, дін өкілдері деп бөлуді де білмеген, төрге шығарып ашық қабақ танытқан, 
достық көңілін көрсеткен. Шаршағандарына, мұқтаждарына ат, ас, көлік сыйлай да білген.
Ас, тамақ дайындауды қазақ әйелдерге жүктеген. Қазақ әйелдері тағамның алуан түрлерін дайындауымен бірге қыста да, 
жазда да оның таза әрі бұзылмай сақталуының әдіс - тәсілдері мен жолдарын да таба білген. Бұл қағидаларды әйелдер 
ұрпақтан - ұрпаққа жеткізіп, кейінгілерге үйретіп отырған. Мысалы, олар етті ыстап сақтауды, қымызды жазда салқын 
ұстауды, майды көгертпей күтуді, басқа тамақтарды да бұзылмай сақталуының ғасырлар бойы ұмытылмай келе жатқан 
байырғы халықтық әдістері мен амалдарын әсіресе ауылдық жерлерде күні бүгінге дейін жеткізді және оны әлі де қолданып 
келеді. Әсіресе, қымыз бен шұбатты баптаудың, құрт, ірімшік, ежігей, сары май сияқты жеңсік тағамдарды дайындауда қазақ 
әйелдерінің шеберлігі мен өнері үлгі етіп, қалай мадақтауға тұрарлық.
Қазақ халқы асты үш түрге бөледі. Олар ақ (сүт тағамдары), қызыл (ет тағамдары) және көк (жеміс тағамдары).
130

Мал және онан алынатын өнімдер қазақтың басты байлық қоры. Соның ішінде ұлт тағамдарының негізгі көзі болып 
табылатын сүттің орны бір бөлек. Сүт тағамдарын халық бір сөзбен ақ деп атайды. Осы ақтан бірнеше жүздеген, мыңдаған 
жылдар бойы халық аса бай тәжірибе жинақтай жүре одан жүзден астам тамақ түрлері мен дайындау әдістерін жасаған. 
Және олардың көптеген қызықты атаулары мен орны және алуан түрлі ерекше жасау, пісіру жолдары тағы бар. Сөйтіп бір 
сүттен сұйық, қою, қоймалжың, ащы, тұщы, жұмсақ, қатты, ұнтақ тағамдар жасап шығарған. Олардың көпшілігі қазіргі 
кезде қазақ дастарқанынан сирек көрінетін жеңсік ас қатарына жатады.
Сүт - химиялық құрамы жағынан тамаша тағам. Оның құрамында адам ағзасының қалыпты жетілуі үшін барлық зат бар. 
Соған орай оған физиологиялық құндылығы жағынан бірде бір азық тең келе алмайды. Сүт басқа өнімдердің биологиялық 
құндылығын көтереді. Ас қорыту бездерінің жұмыс істеу қабілетін үнемі жақсартып отырады. Сүтті пайдаланып әр түрлі 
тағамдар дайындауға болады. Айран ұйытып, ірімшік, құрт кептіруден бастап, ботқа пісіруге дейін осы бір керемет өнім 
пайдаланылады. Ал сүт қосып дайындалған тағам өте дәмді болады. Оның үстіне сүт өнімдерінің дәрулік қасиеті бар. Олар 
емдеу, алдын алу, диеталық тағам ретінде де қолданылып жүр.
Жобаның негізгі мақсаты: Қазақ халқының байырғы тағамы – құрттың пайдасын анықтау арқылы маңызын көрсету. 
Қазақтың байырғы тағамы құртты ұлттық бренд ретінде әлемдік нарыққа шығару қажеттілігін түсіндіру.
Жобаның міндеттері:  - Қазақтың ұлттық тағамы – құртпен танысу;  - Құрттың қазақ өмірінде алатын орнын көрсету;

Құрттың адам денсаулығына пайдасын көрсету.
Мәселе: Құрттың адам денсаулығына пайдасы бар екенін зерттеу.
Зерттелетін зат: Құрттың тіршілікке қажетті құндылығын зерттеу
Құрт - адам денсаулығына қажетті тағам.  Іші - бауырымыз құрысып - тырысып, көзіміз қарауытқанда, ойбай дәруменіміз 
азайып кетті деп шығамыз. Ондайда банан, киви, апельсин жеу керек деп ақыл айтатындар да табылады.
Осы біздің атам қазақ апельсин көрмей өсті ғой, олар неге құлап, талып қалмаған деп таңғаламыз. Сөйтсек, олардың ішкен - 
жегені нағыз дәрумендердің көзі екен. Көгорай шалғынды жалпағынан басып жайылған сиырдың сүті, түйенің шұбаты мен 
жылқының қымызы – дәруменнің, күш - қуаттың көзі осылар екен. Дүкендерде сатылатын сырды қазақшалап сыртына 
“ірімшік” деп жазып қояды. Бірақ сырдың дәмі қазақтың қозы қарын қосып қайнатқан ірімшігінің садағасына да 
татымайтынын, әсіресе, ауыл қазағы жақсы біледі. Әңгіме оның дәмінде ғана емес. Ғылыми зеттеулер көрсеткендей, 
сиырдың құрамында, 100 грамға шаққандағы ақуыздың мөлшері 22, 85 - 34, 52% болса, қазақ ірімшігіндегі ақуыздың 
мөлшері 40 - 42% екен. Сыр құрамында көміртегі ары кетсе 4, 52%- тен аспайды, ал ірімшікте ол 10, 93% болады. Адам 
ағзасындағы сүйек ұлпаларының мықты болуы үшін ең қажет элемент фосфор болса, дәстүрлі әдіспен жасалған ірімшік 
құрамында фосфор 0, 51%, ал кальций 2, 3% мөлшерінде кездеседі екен. Ал қуаттылығына келсек, 100 грамм сыр 268, 8 - 
401, 38 қуат берсе, 100 грамм ірімшік 408, 4 қуат береді. Құртымыз да химиялық құрамы мен калориясы жағынан қала 
дүкендеріндегі сүзбені (творог) он орап алады. Сүзбеде ақуыз мөлшері 14, 5 - 18, 6% болса, қазақ құрты ақуызға өте бай – 
52, 6%. Ал 100 грам сүзбе 87 - 227 - ге дейін қуат берсе, құрттан 370, 1 қуат алуға болады.
Дайындау түрi: Құртты дайындаудың бiрнеше түрi бар.Әдетте сүзбенi кiшiгiрiм бөлiктерге бөледi де, қысады. Онан соң 
оларды тақтаға жайып, кептiредi. Кептiру барысында бiрнеше рет аударады. Мұндай құрт сүзбе құрт деп аталады.
Айранды бiрнеше күн бойы ағаш ыдысқа жинайды. Онан соң барлық айранды қазанға құяды да, қою масса пайда болғанға 
дейiн қайнатады. Массаны салқындатады, кiшiгiрiм бөлiктерге бөледi. Мұндай қайнатылған құртты жоғары пайдалы өнiм, 
оны ұзақ сақтауға болады.
Құрт. Сабада жиналып пісілген іркітті майы алынғаннан кейін түбіне май жаққан үлкен қазанға құйып қайната береді. Құрт 
қайнап жатқан кезде оның түбі күйіп кетпес үшін арнаулы құрт былғауышпен (басында кырғыш темірі болады) әлсін-әлсін 
қазанның түбін, ернеуін қырып араластырып отырады. Әбден қойылған құртты қапқа құйып керегеге асып қояды, сонда 
оның қалған суы тағы да ағып, құрғайды. Бұдан кейін қолмен бөлшектеп, тақшаға, шиге, колмен сықпалап өреге жайып 
кептіреді. Көгермей, кызбай біртегіс кебу үшін өреде жатқан кезде оны бірнеше рет аударыстырады. Осындан әдіспен 
кайнатып, кептіріп алған құрт жыл бойына, кейде 2—3 жылға дейін сақтала береді. Кұрт күшті ас, ол әр түрлі тамаққа 
қосылады. Құрттан істелетін немесе кұрт қосылатын тағамдардың кейбір түрлерін айта кету қажет.
Ж а с қ ұ р т. Сүзбеде тұрған құртты сары маймен жентектеп бастырма ретінде шаймен бірге дастарқанға қояды. Әсіресе 
кепкен құртқа, бауырсаққа тісі өтпейтін қарттар үшін өте кенеулі ас саналады. Ертеректе жас құртты мипалауға, құйрық-
бауырға қосқан. Құрттың сарысуын сүт қосып қайнатып, ірімшік жасайды, ауырған малға ішкізеді, әйелдер бас жуады, 
сондай-ақ одан тері илеу үшін малма жасайды.
Қ ө б і к . Қайнап жатқан кұрттың қалқып алған беті. Майлы, кенеулі ас ретінде жас балаларға, қарттарға калқып беру салт 
болған. Бұрын құрт қайнатқан үйден көбік жалаймыз деп, ауыл балалары келіп жиналатын әдет те болған.
Ы с т ы қ қ ұ р т. Қайнап жатқан құртты алып, май қосып сапырып ішетін кенеулі ас. Өкпе ауруына, суық тиіп ауырған 
сырқаттарға ем саналған.
С ы қ п а қ ұ р т. Мұның кайнатқан кұрттан айырмашылығы сол ашыған айран қапқа кұйып сүзіледі де тұздалып, әр түрлі 
үлгімен бөлшектеліп тақшаға кептіріледі. Сықпа құрт та бастырма ретінде пайдаланылған. Мұндай кұрт жайған әйел ауыл 
балаларына арнап дөңгелек жасап, жіпке тізіп мойындарына іліп қуанту салты болған.
М а л т а . Езілген құрттың таусыншақ түйіршіктері, ол әрі жұмсақ, әрі сүйкімді ас саналады. Ұзақ сапарларда ауызға салып 
суын жұтқан кезде әрі сусын, әрі қорек болған.
Е з г е н қ ұ р т. Сорпаға, тұздыққа, көжеге және басқа тағамдарға қосу немесе сұйық күйінде ішу үшін кепкен құрт астауға 
салып ұнталады, келіге түйіледі немесе қол тиірменге тартылады. Езген құрт — ұлттық тамақтардың ең бір сүйкімдісі және 
кенеулісі.
А қ м а л т а . Езген құрттың ең соңғы шайындысы. Ол өте жұғымды және тез сіңетін тағам болып саналады, оны сол сұйық 
түрінде ішеді.
Ұ н т а қ қ ұ р т. Арнайы түйіп ұсатқан немесе қап түбінен жинап алған үгінді. Оны сүттің піскен қаймағына былғап жейді.
К ұ р т - м а й . Сары майға батырып табақ жасайтын кепкен сықпа жалпақ құрт. Оны асығыс кезде дәм таттыру үшін 
немесе жеңіл-желпі түстік ретінде дастарқанға қояды. Кейде құрт, ірімшік, май тағамдарының қосындылары да кұрт-май 
деп аталады. К ұ р т - к ө ж е. Сорпаға, көжеге құрт езіп ішу қазақ арсында көп тараған және ол кенеулі, күшті, қадірлі ас.
Қорытынды
131

Құрт – адам денсаулығына қажетті құндылық екеніне көз жеткіздім. Бұл тағамның емдік, тұрмыстық пайдасы бар.
Қазіргі заманда жастардың көбі осы тағамды, оның денсаулыққа пайдалы екенін білмейді. Өз сыныптастарымнан құрт 
туралы не білетіндерін сұрастырғанда, біреуі де білмей шықты. Қазақ тілі сабағында сыныптастарымды жобаммен 
таныстырдым. Оларға құрттың өте маңызды тағам екенін түсіндіре алдым деп ойлаймын. Өз отбасым да, құрбыларым да 
осыған көз жеткізді. Менің ойымша, құрт Отанымыздың ұлттық бренді мәртебесіне лайық. Құртымыз әлем нарығына 
шығып қана, өз еліміздің балалары осы тағамның пайдасын көре алады деп ойлаймын. Себебі, қазір құртты тек қазақ халқы 
біледі, ал егер осы тағам ұлттық бренд болса, оны тек шетелдер ғана емес, өз еліміздің барлық тұрғыны дәмін татып, 
бағалайды.Қорыта айтқанда, қазақтың ұлттық тағамы – құрт адам денсаулығына қажетті тағам. Біз, Қазақстанның жастары 
осы құнды тағамның жойылуына жол бермеуіміз керек.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1.
Кенжеахметұлы С., Қазақтың дарқан дастарқаны, Алматыкітап 2007 ж.
2.
Анфимова Н. А., Татарская Л. Л. Аспазшылық, Просвещение 2002 ж.
3.
Ермакова В. И. Аспазшылық, Просвещение 1993 ж.
4.
Матюхин З. П. Тамақтану, гигиена және физиология негіздері, Просвещение 1999 ж.
* * * * *
Қарағанды облысы, Осакаров ауданы «Осакаровка кентінің  
№1 орта мектебі» КММ қазақ тілі мен әдебиеті 
пәндерінің мұғалімі Тусупбекова Ж.К.
Сынып - 11   Пән атауы  қазақ тілі              
Сабақтың тақырыбы: Діни мазмұнды, сотта қолданылатын шешендік сөз 
Мақсаты: 
а)   Діни мазмұнды, сотта қолданылатын шешендік  сөздердің мақсаты мен міндеттерін,   оларға   тән стильдік сипаттарды 
түсіндіру.
ә)   Тақырыпты   түсіндіре   отырып,   оқушылардың   ойлау   қабілетін   арттыру,   тіл   байлығын,   сөздік   қорын   дамыту,   сөйлеу 
мәдениетін жетілдіру, шығармашылықпен жұмыс істеуді қалыптастыру; 
б) Мәдени асыл қазыналарымызды құрметтеуге, шешендік сөздерді орнымен қолдана білуге, саналылыққа, елжандылыққа 
тәрбиелеу.
Проблемалық сұрақтар: 
Діни мазмұнды шешендік сөздердің мақсаттары мен ерекшеліктері;
Сотта қолданылатын шешендік сөздерде қолданылатын стильдер.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгерту
Әдісі: сұрақ-жауап, қайталау, кестемен жұмыс, сәйкестендіру, салыстыру, талдау
Көрнекілік: презентация, оқулық, кесте, үлестірмелі карточкалар, т.б.
Сабақтың өту барысы
І  Ұйымдастыру: 

Оқушылармен амандасу, сабаққа қатысуын  тексеру;

Психологиялық ахуал орнату. 
ІІ Үй тапсырмасы 51-жатты уды о ыту.
ғ
қ
 «Ми а шабуыл» стратегиясы.  
ғ
Шешендік с зді  тектеріне байланысты кестені толтыр.
ө ң
А.Байтұрсынұлы шешендік сөздерді шешендік 
тақырыбы мен мазмұнына қарай бес түрге бөледі
Г.З.Апресян шешендікті мазмұнына қарай 
бес түрге бөледі
1. Саясат шешен сөз
1. Әлеуметтік-саяси мәндегі шешендік сөздер
2. Білімір шешен сөз
2. Академиялық шешендік сөздер
3. Билік шешен сөзі
3. Сотта айтылатын шешендік
4. Қошемет шешен сөзі
4. Әлеуметтік тұрмыста қолданылатын шешендік
5. Уағыз шешен сөзі
5. Діни қызметте қолданылатын шешендік
Сұрақ-жауап әдісі:
1.
леуметтік-саяси шешендікті  ма саты, ерекшеліктері,  олданылатын стильдер.
Ә
ң
қ
қ
2.
леуметтік-т рмысты  шешендік с зді  ма саты,  олданылу аясы, стильдер.
Ә
ұ
қ
ө ң
қ
қ
3.
Академиялы  шешендікті  ма саты, ерекшеліктері,  олданылатын стильдер.
қ
ң
қ
қ
ІІІ  Жа а саба   
ң
қ «Ой қозғау» стратегиясы. Мәтіндермен жұмыс /интерактивті та тадан о ушылар о иды/
қ
қ
қ
Садақа беру – ағайын мен көрші-қолаң арасында сүйіспеншілік пен береке-бірлік орнататын сауапты іс. Садақа 
беру  –  жамандық   пен   қайғы-қасіреттен   және   тозақ   отынан   құтылуға   себеп   болады,   байлығына   байлық   қосатын,   Алла  
тағаланың адамдарға міндеттеп бұйырған ізгі амалдардың бірі. Сансыз сауапты амалды тек өзіміз үшін ғана емес, ата-
анамыз бен ұрпағымыз, туыстарымыз үшін қабір азабынан қорғану мақсатында жасаймыз.
***
       Мәртебелі сот төрағасы. Менің айыпталушы туралы айтарым бар. Рысқұлбековтың Алматы құрылыс институтының 
студенті екені рас. Бірақ оның бұзақылармен байланысы туралы мәлімет жоқ. 16 желтоқсан күні Рұсқұлбеков қатардағы 
студенттермен   бірге   институтқа   оқуға   барған,   оқудан   шығып   олар   көшедегі   тобырға   кездесіп   қалған.   Офицердің  
жарақатталуына оның қатысы жоқ көрінеді. 
Берілген  зінділерге т н  асиеттер? /уа ыз айту, айыпталушыны  ор ау мазм нды м тін  зіндісі/;
ү
ә қ
ғ
қ ғ
ұ
ә
ү

Стильдік ерекшелігі туралы не айта аласы дар?/с йлеу, публицистикалы  стиль т рлері  олданыл ан/.
ң
ө
қ
ү
қ
ғ
132


Осындай мазм нда ы м тіндерді   олданысы туралы не айта аласы дар?
ұ
ғ
ә
ң қ
ң
/сотта, мешіттер мен шіркеулерде  олданылады/.
қ
Соттағы шешендік сөздер
Ақ пен қараны, шын мен жаланы айырып, әділеттің туын көтеріп, азаматтық құқықтың үнін танытатын сөздер.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет