ЖҤК ТАСЫМАЛЫНЫҢ ӚЗІНДІК  ҚҦНЫ ШЫҒЫНЫН БІРЛІКТЕР

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

100 

          Бірінші  кезеңде  шығын  мҿлшерлемесін  (ҧтыс  тігулерін)  анықтайды.  Бҧл  ҥшін 

қозғалыс  ҿлшемдеріне  тҽуелді  жол  шығындары  қымбат  (ша  жиынтықтың  жеке 

мақалаларына)  бірнеше  топқа бҿледі, ҽрқайсысын байланыстарын ҿлшеуін анықтайды. Ҽр 

топ орташа жолдың бҿліну  шығының мҿлшерлемесінің  ҿлшеуін  алады. 

         Екінші  кезеңде  нақты  шарттар    ҥшін    калькуляциялық  ҿлшеулерді  берілген 

жҧмыстың  (жҥк  айналымы  неттосы  1000  т/км)  кҿлеміне  пайдаланып  есептейді,  ҿлшеуш 

кҿлемнің  соммасын  шығынды  мҿлшерге  тҽуелділігін  анықтайды.  Коэффиценті 

пайдаланып,  пайызда  кҿрсетілген  тҽуелді  шығындар,  шартты  жҽне  тҧрақты  шығындарды 

табады.  Соммаға  тҽуелді  жҽне  шартты  жҽне тҧрақты шығындардың жалпы жҧмысқа (жҥк 

айналымы неттосы 1000 т/км) тапсырылған кҿлемін  береді.  [1]    

         Бастапқы деректер 1 жҽне 2-кестеде кҿрсетілген.   

       1-кесте. Шығынсыз мҿлшерлеме  ҥшін  бастапқы деректер 

 

Шығын топтары 

Деректер 

Еңбек 

ақы 

тҿлеудің 

электровоз 

бригадасының 

жҥк 

қозғалысының шығыны 

1910196 

 

Еңбек    ақы  тҿлеудің  электровоз  бригадасының  жҥк 

шар.қозғалысының  шығыны 

344643 

 

Жҥк вагонының амортизациясы 

1322364 

Жҥк вагоның кҥрделі  жҿндеу шығындары 

685872 

Жалдамалық  жҽне  лизингтік  тҿлемдер  (тҿлемдер  бҿлігі  ҥшін 

жҥк.вагон) 

35943 

 

Мҥлікке  салық (жҥк вагонының бҿлігінде) 

160941 

 

        2-кесте. Шығын мҿлшерлемесінің   бастапқы деректер есебі  ҥшін 

 

Кҿреткіш 

Деректер 

Жалпы пробег вагон жҥк тҧрағының, млн. вагон/км 

5085 

Жҥк вагонының орта кҥндік, км/кҥн 

726 

Локомотив/километрдің  сызықтық  жҥрісі,  тыс., қозғалыста: 

 

Жҥкте 

152580 

Шаруашылықта 

1200 

Пойыздың учаскелік  жылдамдығы, км/сағ,  қозғалыста: 

 

Жҥкте 

111 

Шаруашылықта 

63 

 

        Шығын  мҿлшерлемесінің  жҥк тҧрағының вагоның  жалпы  "вагон-сағат" шығынына 

бҿліп  анықтайды  ,  ҿлшеуш  деректері  мен  байланысты,  "вагон-сағат"  ҿлшеуші  ҥшін. 

Жылдық  жҧмсалған  шығындарды  амортизациялық  жҽне  жҥктің  вагоның  кҥрделі 

жҿндеуін,  жалдамалық  жҽне  лизингтік  тҿлемдерді  жҽне  мҥлік  салық  тҿлемдерін  жҥк 

вагоны бҿлігіне  апарады. [2] 

        Жҥк тҧрағының вагон-сағаттары жылдық формула  бойынша анықталады: 

       

в

S

nS

nH

24

*







           

                                  

(1) 







726

24

*

10

*

5085

6

nH

168099173,55 вагон-сағ., 

онда вагон-сағат шығын мҿлшерлемесі   тең болады:   

  

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

101 

1

,

13

55

,

168099173

1000

*

160941)

35943

685872

(1322364









 

 

       Шығын,  ҿлшеушпен  байланысты  "бригада-сағат  локомотивті  бригада‖  ,  жалақы 

шығының  жҽне  ҽлеуметтік  аударымдарын  локомотив  бригадаға  жҥк  жҽне  шаруашылық 

қозғалыстарына  қатысты,  сонымен  қатар  жалпы  ҿндірістік  жҽне  жалпы  шаруашылық 

шығын  бҿлімдері  (демалысқа  ақы  тҿлеу,еңбекті  қорғау  шығындары  жҽне  т.б.).  Шығын 

кҿлемінің  коэффиценті    еңбек  ақы  тҿлеу  локомотив  бригадаға,  ҽлеуметтік    пайыздық 

аударым  есептеулерін  (26,4%)  жҽне  жалпы  ҿндірістік  жҽне  жалпы  шаруашылық 

шығынның (5%), 1,312 қҧрайды. [3] 

       Осы жадайда шығындар тең болады: 

(1910196000+344643000)*1,312= 2952348768 

        Шығын  мҿлшерлемесін  анықтау  ҥшін    жоғарыда    кҿрсетілген      шығын  сомасын 

NH    локомотив    бригадасының    жҧмысының  ҧзақтығына  бҿледі,  оны  мына  формула 

бойынша есептейді: 

 

2099987,04

63

2

*

120000

111

5

,

1

*

152580000

2

*

5

,

1

*

















х

уч

х

л

гр

уч

гр

л

v

MS

v

MS

NH

       

(2)

 

  





х

л

гр

л

MS

MS ;

  –    локомотив  сызықтық  жҥрісі  бойынша  жҥк  жҽне  шаруашылық 

қозғалысы, Локомотив/км; 

  

х

уч

гр

уч

v

v ;

  –  пойыз  қозғалысының уческелік жылдамдығы бойынша жҥк жҽне шаруашылық 

қозғалысы, км/сағ.; 

  1,5;    2  -  локомотив  бригада  жҧмысының  қосымша  уақыты бойынша  жҥк шаруашылық 

қозғалысының коэффиценті. 

         Мҧндай  жағдайда  шығынның    мҿлшерлемесі  ҿлшеуш  пен  байланысты  "бригада-

сағат локомотив бригаданы" қҧрайды:   

2952348768/2099987,13=1405,88 

Шығының есептелген жҽне бастапқы деректері  3-кестеде кҿрсетілген.  [1] 

        3-кесте. Шығының есептелген жҽне бастапқы деректері 

 

Ҿлшеуш 

Шартты белгі 

Шығын 

мҿлшерлемесі 

Вагон/километр 

l

пд

 

0,42 

Вагон/сағат 

l

nh

 

4,37 

Локомотив/километр 

l

mh

 

18,49 

Локомотив/сағат 

l

MH

 

803,11 

Бригада/сағат  локомотив бригада 

l

NH

 

469,58 

Тонна/километр брутто вагоны 

жҽне локомотив 

l

plбр

 

0,00001 

Электр қуаты  шығыны, 1 кВт/сағ. 

l

Л

 

1,2 

Маневр Локомотив/сағаты 

l

МНм

 

1046,72 

Жҥк жҿнелту 

l

0

 

66,00 

Пайдалану жҧмыс кҿрсеткіштері  4- кестеде кҿрсетілген. 

         4-кесте. Пайдалану  жҧмыс кҿрсеткіштері 

 

Кҿрсеткіш 

Деректер 

Тиілген  вагоның орташа динамикалық кҥші  нагрузка  P

гр

, т/вагон 

45 

Бос жҥрістің  тиілу  ҥшін  қатынасы  

0,38 

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

102 

Орташа кҥндік  вагон жҥрісі  S

в

, км/кҥн 

242 

Тары вагонының массасы q

т

, т/вагон 

21,2 

Брутто пойызының массасы Q

бр

, т 

3150 

Кҿмекші  жҥрістің   жалпы  локомотив жҥрісі  ҥшін  бас пойызына 

қатынасы 

0

 

0,15 

Локомотив жҥк қозғалысының уческелік  жылдамдығы V

уч

, км/сағ 

37 

Локомотив бригаданың қосымша  жҧмыс уақытын есептейтін 

коэффициенті,  k 

1,5 

Кҿмекші  жҥрістің   сызықтық  локомотив жҥрісі  ҥшін  бас пойызына 

қатынасы 

л

 

0,10 

Локомотивтердің орта кҥндік  жҥрісі  S

л

, км/кҥн 

611 

Маневрлік  жҧмысқа уақыт шығыны 

м

, локомотив/сағ/1000 Вагон/км 

0,178 

Локомотив  масасы P

л

, т 

184 

Электр қуатының  шығын мҿлшері  10000 т/км брутто ҥшін  , кВт/сағ. 

107 

Жҥк тасымалының орташа қашықтығы  L

тр

, км 

720 

Жҥк жҿнелтудің  орташа  массасы d, т 

44 

Жҥк бҿлігін,  берілген  жолдан жіберу  j 

0,42 

Маневрлік  жҧмысқа уақыт шығыны С

м

, локомотив/сағат 1 бос жҽне 

тиілген вагон 

0,110 

Пойыздың орташа вагон қҧрамы m 

48 

Электр қуатының ҥлесті  шығының 1 сағат бос тҧруы 

э

‘, кВт/сағ. 

125 

Кҿмекші  жҥрістің   шартты  локомотив жҥрісі  ҥшін  бас пойызына 

қатынасы 

у 

0,05 

 

Шығын ҿлшеушін  есептеу: 

1.

 

Жҥк вагоны жҥрісінің  вагон/километр ҥшін  1000 т/км нетто 

      

67

,

30

45

38

,

1

*

1000

,

)

1

(

1000











гр

P

nS



                                

(3) 

          –    вагон  жҥрісінің  бос  коэффициенті,  вагоның  бос  жҥрісінің    қатынасын  тиілген 

ҥшін  есептеу ; 

        Р

жҥк

 – тиілген вагоның орташа динамикалық кҥші,  т 

  2. Вагон/сағат 

04

,

3

242

67

,

30

*

24

24











в

S

nS

nh

 

вагона/сағ.                                (4) 

        S

в

 – орташа  кҥндік  вагон жҥрісі,  км. 

3. Жалпы жҥріс локомотив/километрі 

6

,

0

)

15

,

0

1

(

524

,

0

)

1

(















о

NS

MS



                                      

(5) 

      NS – жҥк пойызының жҥрісі , пойыз/км; 

      

о

 – кҿмекші  жҥрістің   жалпы  локомотив жҥрісі  ҥшін  бас пойызына қатынасы. 

 Локомотивтер жҥрісі   бас жҥк пойызы 

524

,

0

3150

204

,

1650

.











бр

в

бр

Q

Pl

NS

                                                

(6) 

   Pl

бр.в

 –жҥк тасымалының кҿлемі, т/км  брутто; 

   Q

бр

 –  брутто пойызының орташа массасы, т. 

Жҥк тасымалының кҿлемі 

204

,

1650

67

,

30

*

2

,

21

1000

1000

.















nS

q

Pl

т

в

бр

                   

(7) 

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

103 

     q

т

 – тары жҥк вагонының массасы, т. 

4. Локомотив/сағ. 

023

,

0

611

)

1

,

0

1

(

524

,

0

*

24

)

1

(

24















л

л

S

NS

MH



                        

(8) 

    

л

 – кҿмекші  жҥрістің   сызықтық   локомотив жҥрісі  ҥшін  бас пойызына қатынасы; 

    S

л

 – локомотивтердің  орта кҥндік  жҥрісі,  км. 

5. Бригада-сағаттар локомотивтер бригадасы 

023

,

0

37

5

,

1

)

1

,

0

1

(

524

,

0

)

1

(















уч

л

v

k

NS

NH



                               

(9) 

     k – локомотив бригаданың қосымша  жҧмыс уақытын есептейтін коэффициенті; 

    v

уч

 – локомотив жҥк қозғалысының уческелік  жылдамдығы, км/сағ. 

6.  Вагоның жҽне локомотивтің тонна-километрі  

9

,

1756

58

,

0

*

184

204

,

1650

)

1

(

.



















л

л

в

бр

бр

NS

P

Pl

Pl



         

(10) 

     P

л

 – локомотив массасы, т. 

 

7. Электр қуатының шығыны 

657

,

17

10000

204

,

1650

*

107

10000

.











в

бр

Pl

A



                                         

(11) 

      – электр қуатының  шығын мҿлшері,  кВт/сағ./10000  т/км брутто   

8. Маневрлік  локомотив-сағаттары 

014

,

0

026

,

0

*

11

,

0

1000

178

,

0

*

67

,

30

006

,

0

1000

/

006

.

0





















n

С

nS

NH

м

м

м



    

(12) 

     

м

 – маневрлік жҧмысқа уақыт  шығыны, локомотив-уақ/1000 Вагон/км; 

     С

М

 – Маневрлік жҧмысқа уақыт  шығыны С

м

, локомотив-уақ/1 бос жҽне тиілген вагон; 

      n – бос жҽне тиілген вагондардың жалпы саны. 

Бос жҽне тиілген вагондардың жалпы саны 

026

,

0

45

*

720

42

,

0

*

1000

*

2

1000

*

2









гр

P

L

j

n

тр

                                            

(13) 

       j – жҥк бҿлігін,  берілген  жолдан жҿнелту; 

       L

тр

 – жҥк тасымалының орташа қашықтығы,  км. 

9.  Жҥк жҿнелтудің  саны3+ 

013

,

0

720

*

44

42

,

0

*

1000

1000









тр

dL

j

O

                                                   

(14) 

       d – Жҥк жҿнелтудің  орташа  массасы, т. 

        Шартты жҽне тҧрақты шығындар  157% тҽуелді  шығындарына қабылданады. [2] 

Ҿзіндік  қҧнының тасымалдауы 5-кестеде есептеліп кҿрсетілген. 

5-кесте. Ҿзіндік  қҧның тасымалын шығын мҿлшерлемесі  ҽдісімен  есептеу 

 

Ҿлшеуш 

Шығын 

мҿлшерлемесі, 

тг. 

Ҿлшеуш 

шығыны 

1000 т/км 

нетто шығыны, 

тг. 

Вагон/километр 

0,42 

30,67 

12,881 

Вагон-сағат 

4,37 

3,04 

13,285 

Локомотив/километр 

18,49 

0,6 

11,094 

Локомотив-сағат 

803,11 

0,023 

18,472 

Бригада/сағат  локомотив бригада 

469,58 

0,023 

10,800 

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

104 

Вагонның жҽне локомотивтың 

бруттосының тонно/километрі 

0,00001 

1756,9 

0,018 

Электр қуатының шығыны, 1 

кВт/сағ. 

1,2 

17,657 

21,188 

Маневрлік  Локомотив/сағат 

1046,72 

0,014 

14,654 

Жҥк жҿнелту 

66,00 

0,013 

0,858 

Барлық шығындар, қозғалыстың ҿлшеміне  тҽуелді 

103,223 

Барлық шартты жҽне тҧрақты шығындар   

162,060 

Барлық  1000 т/км нетто шығыны 

265,283 

10 т/км нетто ҿзіндік  қҧны 

2,653 

 

Тҧжырым:  ҿзіндік  қҧның тасымалы 2,653 теңгеге 10т/км  келді. 

 

ПАЙДАЛАНҒАН  ҼДЕБИЕТТЕР  ТІЗІМІ 

 

1.

 

Себестоимость  железнодорожных  перевозок:  Учеб.  для  вузов  ж.-д.  тр-та  /  Н.Г. 

Смехова,  А.И.  Купоров,  Ю.Н.  Кожевников  и  др.;  Под  ред.  Н.Г.  Смеховой  и  А.И. 

Купорова. – М.:  Маршрут,  2003. 

2.

 

Себестоимость  железнодорожных  перевозок  /  Под.ред.  В.Н.Орлова.  –  М.: 

Транспорт, 1985. – 280 с. 

3.

 

Орлов  В.Н.,  Чудов  А.С.  Калькуляция  и  анализ  себестоимости  железнодорожных 

перевозок. – М.:  Транспорт, 1967. – 288 с. 

4.

 

Журавель 

А.И. 

Себестоимость 

железнодорожных 

перевозок.– 

Новосибирск:СГУПС,  2000. – 304 с. 

 

 

ҚАЗККА ОҚУ ПОРТАЛЫНЫҢ  МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАСЫН ҚҦРУ 

 

Сейтқали Б., Айтахун А. - студенттер (Алматы қ., ҚазККА)  

 

Қазіргі кезде ғаламдық интернетте мыңдаған Web – сайттар бар жҽне олардың саны 

кҥннен  кҥнге  артуда.  Жақсы  қҧрылған  сайт  пайдаланушыға  кҿптеген  ақпараттар  бере 

алады, тіпті коммерциялық ҧйымның жҽне оқу орнының визиттік картасы бола алады. Кез 

келген  пайдаланушы  ҿзіне  қажетті  мҽліметті  қарап  ғана  қоймай,  ҿзі  де  сайттарды  қҧруға 

белсене  араласа  алады.  Web  –  сайттарды  қҧрудың  кҿптеген  ҽдістері  бар,  тек  олардың 

ішінде  кейбіреулері  ғана  ҿңдеушілерге  қҧруға  арналған  тапсырмаларды  орындауға 

қажетті  қҧралдарды  бере алады.  

Біздің  негізгі  мақсатымыз: 

- қазіргі таңда кең таралған интернет технологияларды пайдалана отырып, ҚазККА 

студенттеріне  арналған оқу  порталының мобильді қосымшасын  қҧру; 

-  осы  портал  арқылы  студенттердің  академияда  болып  жатқан  жаңалықтарға, 

галереяға,  форумға,  чатқа,  ҿзі  туралы  жеке  ақпаратқа,  сабақ  кестесіне  жҽне  де  тағы  да 

басқа қызықты ақпараттарға  кез келген жерде қол жеткізу  мҥмкіндігін  қамтамасыз  ету.   

Осы  мақсатта    порталдың    мазмҧнын  ашу  ҥшін  тҿмендегі  бҿлімдерден  тҧратын 

мҽліметтер  қарастырылды: 

1.

 

Порталдың жалпы  қҧрылымы; 

2.

 

Студенттің  жеке парақшасы; 

3.

 

Студенттің  сабақ кестесі, 

4.

 

Студенттің  ҥлгерімі, 

5.

 

Студенттің  емтихан кестесі, 

«Транспортная  наука  и инновации»,  посвященная  Посланию  Президента  РК  Н.А.  Назарбаева   

«Нҧрлы  жол  - путь  в будущее» 

 

Материалы  XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов 

105 

6.

 

WAP нҧсқасының артықшылықтары. 

Порталдың  жалпы  қҧрылымы.  Порталдың  жалпы  файлдық  қҧрылымы  тҿмендегі 

суретте кҿрсетілгендей. 

 

 

 

1 - сурет. Порталдың жалпы файлдық қҧрылымы 

 

Мҧнда тҿрт каталог  жҽне бес файл орналасқан. Олардың сипаттары мынадай: 

Design – каталогында атында айтылып тҧрғандай бҧнда порталдың дизайнына жауап 

беретін CSS стилімен графикалар  орналасқан. 

Js – каталогында JavaScript  скриптері  орналасқан. 

Pages  –  каталогында  сайттың  модульдері  орналасқан,  яғни  форум,  чат,  жаңалықтар 

жҽне т.б 

System – каталогында сайттың жҥйелерін басқаратын файлдар орналсқан. 

Сайттың  мобильді  нҧсқасы  ҿте  ыңғайлы  болып  келеді.  Студент  бҧл  мҥмкіншілікті 

компьютерден  алыс  болған  жағдайда  қолдана  алады.  Егер  қолданушының  мобильді 

телефоны  бар  болып    жҽне  телефоны  интернетке  қосылған  болса,  мобильді  браузердің 

кҿмегімен  порталдың  адресін(доменді)  теріп  кіре  беруіне    болады.  Бірақ  бҧл  жерде  екі 

тҥрде  сайтқа  кіруге  мҥмкіндік  қарастырылған,  яғни  WAP жҽне WEB нҧсқалары. Қажетіне 

қарай      тҿмендегі  командалар  тізбегін  орындау  жеткілікті.  Настройки  ->Изменить  вид 

жүктеу/скачать 5,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: