Қазақстан тарихы пәні бойынша Мемлекеттік емтихан сұрақтары 2022-2023 оқу жылы. «Қазақстан тарихы»

Қазақстан тарихы пәні бойынша 
Мемлекеттік емтихан сұрақтары 
2022-2023 оқу жылы. 
 
1. «Қазақстан тарихы» курсының пәні, мақсаты мен міндеттері. 
2.Тас дәуіріндегі Қазақстан. Қазақстан аумағындағы тас дәуірінің 
археологиялық ескерткіштерінің ашылуы. Ежелгі адамның шаруашылығы 
мен өмірі. 
3. Ұлы Дала аумағындағы қола дәуірі. Материалдық және рухани мәдениеті. 
Әлеуметтік құрылымы.
4. Ерте темір дәуіріндегі тайпалардың этносаяси және әлеуметтік тарихы. Сақ 
тайпаларының мәдениеті: хронологиясы, аң стилінің өнері. 
5. Жетісу мен Тянь-Шань үйсіндерінің этносаяси бірлестіктері. Үйсіндердің 
көрші халықтармен және мемлекеттермен өзара қарым-қатынастары. 
6.Қаңлылардың тарихи-мәдени мұрасы: шығу тегі, орналасқан территориясы, 
мәдениеті.
7.Ғұн империясының саяси тарихы.
8.Түрік қағанатының қалыптасуы, құрылымы және саяси тарихы.
9.Батыс Түрік қағанатының құрылуы, территориясы, этникалық құрамы.
10.Түргеш 
мемлекетінің 
әлеуметтік-саяси 
тарихы: 
қалыптасуы, 
территориясы, мәдениеті.
11. Қарлұқ мемлекетінің саяси тарихы: қалыптасуы, көршілес тайпалармен 
мемлекеттер қарым-қатынасы.
12.Ортағасырлық 
Қазақстан 
аумағындағы 
Қарахандықтар. 
Сауда-
экономикалық және мәдени байланыстардың ерекшеліктері. 
13. Оғыздар мемлекеті. Оғыздардың этникалық тарихының мәселелері және 
олардың қазақ халқының этногенезіндегі рөлі. 
14. Қимақ мемлекеті: территориясы, этникалық құрамы және мәдениеті. 
15. Қыпшақ хандығы түркі көшпелі мемлекетінің және әлеуметтік-мәдени 
дәстүрлерінің дамуының соңғы кезеңі ретінде. 

16. Ұлы Жібек жолы: шығу тарихы, жолдары, мәдениетінің өркендеуі, 
маңызы. 
17. Қожа Ахмет Ясауи сопылық мектебінің түркі-ислам синтезінің 
дамуындағы рөлі. Әл-Фараби, Жүсіп Баласағұни, Махмұд Қашғари, Ахмет 
Ясауи шығармаларының әлемдік маңызы. 
18. Шыңғыс хан және Моңғол империясының құрылуы. Түркі-моңғолдардың 
Орта Азия мен Қазақстан территориясын жаулап алуы. Қазақстан үш моңғол 
ұлысының құрамында. 
19. Алтын Орда кезеңіндегі Ұлы Дала (XIII-XV ғғ.): территориясы, 
этникалық процестері, мәдени симбиозы. 
20. Ақ-Орда мемлекеті (XIII ғасырдың соңы – XV ғасырдың басы): тарихы, 
территориясы, этникалық құрамы. 
21. Моғолстан (XІV ғ. ортасы – XVІ ғ. басы): мемлекеттің құрылуы, 
территориясы және этникалық құрамы. 
22.Көшпелі өзбектер мемлекеті (1428–1468): территориясы және этникалық 
құрамы. Жәнібек пен Керей сұлтандардың қоныс аударуы (1459). Хандық 
биліктің ыдырауы. 
23.Ноғай Ордасы: территориясы және этникалық құрамы. 
24.Сібір хандығы (XV ғ. соңы – XVІ ғ.): білім тарихы, ішкі және сыртқы 
саясаты. 
25.Қазақ халқының қалыптасуы. «Қазақ» этнонимі. 
26.Қазақ жүздерінің қалыптасу себептері мен ерекшеліктері. 
27.Қазақ хандығының құрылуының тарихи маңызы. Керей мен Жәнібек 
хандардың рөлі. 
28.XVI-XVII ғасырлардағы Қазақ хандығының әлеуметтік-экономикалық 
және саяси жағдайы. Тайпалық құрамы. Экономика, қалалар, сауда. 
29.Қазақ хандығының көтерілуі. Қасым хан тұсындағы хандық 
территориясының кеңеюі. 
30.Жоңғар хандығының пайда болуы және XVII-XVIII ғасырлардағы қазақ-
жоңғар қатынастары. Қазақ халқының жоңғар жаулаушыларына қарсы 

азаттық күресі. Қазақ халқының азаттық күрес тарихындағы батырлардың 
ролі. 
31.Тәуке ханның билігі және оның саясаты. «Жеті-Жарғы». 
32.XIV ғасырмен –XVIII ғасырдың басындағы қазақтардың мәдениеті: 
шаруашылығы, рухани және материалдық мәдениеті. 
33.XVIII ғасырдың бірінші жартысындағы қазақ-орыс қатынастары. Мырза 
Кутлу Мухаммед Тевкелев басқарған Ресей елшілігі. Орынбор 
экспедициясының ұйымдастырылуы мен қызметі. 
34.Бөкей хандығының (Ішкі Орда) құрылуы: басқару жүйесінің 
ерекшеліктері, территориясы. 
35.Жәңгір ханның билігі: жер иелену мен жер пайдаланудың жаңа 
формалары, ағарту саясаты. 
36.Шекаралық сызықтарды салу, жерді алу. Әскери-казак отарлауы. 
37.60-90 жылдардағы қоныс аудару мәселесі. XIX ғасыр Орыс шаруаларын 
Қазақстанға қоныстандыру туралы уақытша ережелер. Ұйғырлар мен 
дүнгендердің Жетісуға қоныс аударуы. 
38.1860-1880 
жылдардағы Ресей үкіметінің Қазақстандағы отарлық 
реформалары. 
39.Қауымдық жерлерді иеліктен шығару және оның қазақтардың дәстүрлі 
шаруашылығына әсері. ХІХ ғасырдағы көшпелі қазақ ауылының егіншілікке 
көшу процесі. 
40.Көшпелі қоғамның әлеуметтік ұйымдасуы (XV-XIX ғғ.). 
41.Қазақстанның Ресейге қосылуы. Ресейдің отаршылдық саясаты (XVІІІ 
ғ.ортасы- XIX ғасыр). 
42.Е.Пугачев (1773–1775) көтерілісіне қазақтардың қатысуы. Көктемір 
көтерілісі. 
43. Орынбор генерал-губернаторы О.Игельстромның реформасы. батыр 
Сырым Датовтың (1786–1797) басшылығымен Кіші жүздегі халық-азаттық 
қозғалысы. 

44. Бөкей хандығындағы Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы 
бастаған қазақтардың көтерілісі (1836–1838): көтерілістің қозғаушы күштері, 
сипаты, кезеңдері, маңызы. 
45. Сұлтан Кенесары Қасымұлы (1837–1847) бастаған қазақтардың ұлт-
азаттық қозғалысы: қозғаушы күштері, барысы, жеңілістің негізгі кезеңдері 
мен себептері. 
46. Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы қазақ даласы: 1916 жылғы 25 
маусымдағы шетелдіктерді тыл жұмыстарына реквизициялау туралы декрет. 
1916 жылғы көтеріліс, оның себептері, қозғаушы күштері, басталуы, барысы 
және негізгі кезеңдері. 
47. ХІХ – ХХ ғасыр басындағы Қазақстан мәдениеті: әдебиет, музыкалық 
шығармашылық, «Зар-заман» поэзиясы. Мерзімді баспасөз. 
48.Қазақтардың Ресейдің I-II Мемлекеттік Думаларының қызметіне қатысуы. 
49.Ресейдегі Ақпан буржуазиялық-демократиялық революциясы және оның 
Қазақстанға әсері. Партиялар мен ағымдардың қалыптасуы. 
50.«Алаш» қозғалысы және екінші жалпықазақ съезі. «Алаш» партиясының 
бағдарламасы. 
51.Қазан төңкерісі және Қазақстанның саяси өмірі. Кеңес өкіметінің орнау 
ерекшеліктері. 
52.Қазақстан азаматтық қарсыласу жылдарында. «Соғыс коммунизмі» 
саясаты. 
53.Ұлттық интеллигенцияның идеялық көзқарастары: Ә.Бөкейханов, 
А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, Ш.Құдайбердиев және 
басқалардың 
қызметі 
мен 
шығармашылығы.Жаңа 
қазақ 
кеңес 
интеллигенциясының қалыптасуы. 
54. Қазақстандағы жаңа экономикалық саясат (ЖЭС). 
55. Қазақстандағы 1921-1922 жж. ашаршылық Қазақ зиялыларының аштыққа 
қарсы күресі.
56. Түркістан республикаларының ұлттық-мемлекеттік межеленуі – біртұтас 
Түркістан идеясының ыдырауы. Қазақ жерінің Қазақ Автономиялық Кеңестік 
Социалистік Республикасының құрамына қосылуы. 
57. Ф.И. Голощекиннің «Кіші қазан» идеясы: мәні мен салдары. 

58.Қазақстандағы 
индустрияландырудың 
ерекшеліктері. 
Қазақстанды 
индустрияландырудың жолдары мен әдістерін талқылау. 
59.Қазақстандағы ұжымдастыру. Көшпелі және жартылай көшпелі қазақ 
шаруашылықтарының отырықшы өмірге күштеп көшуі. Аштық салдары. 
60.Сталиндік репрессиялар, олардың ауқымы және ауыр зардаптары. 
61.ХХ ғасырдағы ұлттық интеллигенцияға қарсы репрессиялар. 
62.Халықтарды Қазақстанға күштеп жер аудару. 
63.Әдебиет пен өнердегі социалистік реализм. КСРО Ғылым академиясының 
Қазақ филиалының құрылуы. 
64.Қазақстандықтардың 
Отан 
соғысы 
жылдарындағы 
майдандық 
қимылдарға, партизандық қозғалысқа қатысуы. 
65. Қазақстан Отан соғысы жылдарындағы тыл базасы ретінде. 
66. Отан соғысы жылдарындағы ғылым, мәдениет және халық ағарту. 
67.Қазақстан соғыстан кейінгі жылдардағы (1946–1953). Қазақстан 
аумағында ядролық сынақ полигондарын құру. Әскери-өнеркәсіптік базаны 
нығайтудың басталуы. 
68.Қазақстандағы тың және тыңайған жерлерді игеру: тың игерудің 
экономикалық, экологиялық және әлеуметтік салдары.
69.Хрущевтік жылымық кезіндегі Қазақстан. Мемлекет және қоғам 
қайраткерлерін саяси оңалту және оның «жарымшақ» сипатына баға беру. 
70.1960–1980 
жылдардағы 
КСРО-дағы 
ірі 
өнеркәсіптің 
дамуына 
Қазақстанның қосқан үлесі. Ірі өнеркәсіптің дамуының қайшылықты сипаты 
және өндіріс саласындағы дербестіктің шектелуі. «Көлеңкелі экономика». 
71.1960 жылдар – 1980 жылдардың ортасы мәдениет және ғылым: 
жетістіктер мен қайшылықтар. 
72. Қазақстандағы «қайта құру» саясаты: идеологиядағы, экономикалық және 
саяси өмірдегі ауқымды өзгерістер. 
73.«Тіл туралы заңның» қабылдануы және оның маңызы. 

74.1986 жылғы Алматыдағы және республиканың басқа қалаларындағы 
желтоқсан оқиғасы. 
75.Қазақстандағы ұлттық сананың өсуі. Алаш қозғалысы жетекшілерін ресми 
ақтау (1988). Жаңа қоғамдық ұйымдар мен партиялардың құрылуы (1980–
1990 жж.). 
76.Қазақ КСР-нің мемлекеттік егемендігі туралы Декларация. 1991 жылғы 
тамыз төңкерісі. КОКП қызметінің тоқтатылуы. 
77.КСРО-ның ыдырауы және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) 
құрылуы. 
78.Қазақстан Республикасының рәміздерін – Туын, Елтаңбасын, Әнұранын 
бекіту. 
79.Қазақстан Республикасының экологиялық проблемалары. 
80.Жалпыхалықтық референдум, Қазақстан Республикасының қолданыстағы 
Конституциясын қабылдау. Қазақстандағы парламентаризмнің дамуы. 
81.«Қазақстан-2030» Стратегиясы: негізгі ережелері, Қазақстанның даму 
векторы. 
82.Қазақстан Республикасының егемендігі жолындағы қиындықтар: 
экономикалық дағдарыс, әлеуметтік қиындықтар. Ұлттық валютаны енгізу. 
83.Қазақстан Республикасындағы қоғамдық қозғалыстардың қалыптасуы 
және көппартиялық жүйенің қалыптасуы. 
84.Қазақстандықтардың ұлтаралық келісімі – тәуелсіздік пен демократияны 
нығайтудың кепілі. Қазақстан халықтары ассамблеясының (ҚХА) құрылуы. 
85.«Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы: мақсаты мен жүзеге асырудың 
негізгі бағыттары. 
86.Тәуелсіз Қазақстанның конфессиялық саясаты. Әлемдік және дәстүрлі 
діндер лидерлерінің съездері. 
87.Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты және халықаралық 
қатынастары. 
88.Денсаулық сақтау жүйесіндегі реформалар. Денсаулық сақтаудың 
нарықтық экономикаға көшуі. 

89.Қазақстан Республикасының Президенті Қ.Тоқаевтың «Тәуелсіздік 
бәрінен де биік» мақаласының тарихи маңызы.
90. Қазақстан Республикасының жастар саясаты.