Орындаған: Қаржаубайқызы Жазира МНКЯЛ-23
Тексерген: профессор, ф.ғ.д. Б.И.Нұрдәулетова
1 - тәжірибелік сабақ: Адамзат тілінің пайда болу кезеңдері Ақтау- 2023
Арғы тегі шумерлерден бастау алатын түркі тілдері тарихында басты орын алатын - ностратикалық теория. Жалпы адамзат тілінің пайда болу кезеңі ностратикалық ілім теориясына сүйенеді. Бұл теорияның негізін қалаушы Ломоносов атындағы Мәскеу цниверситетінің түлегі, Бернштейннің шәкірті Владислав Иллич Свитич болды. Бұл теория адамдардың бір негізден тарағанын дәлелдей отырып, адамдардың туу, пайда болу ортақтықтарын көрсетеді.
В. Иллич Свитичтің ностратикалық тілдерді бөлуі: 01 Семит-Хамит 02 Картвел 03 Үнді-европа 04 Урал 05 Дравид 06 Алтай Ностратикалық тілдердің іштей бөлінісі ШЫҒЫС НОСТРАТИКАЛЫҚ ТІЛДЕР :
Орал
Дравидий
Алтай тілдер
БАТЫС НОСТРАТИКАЛЫҚ ТІЛДЕР:
Афразий
Үнді-европа
Картвель
Ерекшелігі : Түбірдің бастапқы
вокализмдерін тұрақты сақтап
қалған.
Бұл семьяға эскисмосска-алеут тілдері жатуы мүмкін деректер бар. Кавказ тілдерін біріктіретін палеоевразия тілдер семьясымен қатысы әлі анықтала қоймаған.
Ерекшелігі: тілдердің бастапқы вокализмдері ауысып, өзгеріп отырған
Ностратикалық тілдердің
генетикалық жақындығы
1000-ға жуық түбірдегі және аффикстік морфемдердің ұқсастығы 6 тілдік семьяны біріктіреді. Мысалы, үнді-европа тілдеріндегі “құру, істеу” сөзі орал, алтай тілдеріндегі өру, үю, бекіту, қатарластыру сөзімен сәйкес келеді.
Мысалы, дравидийдегі “пар” сөзі алтай, орал тілдеріндегі “пара” сөзімен, немесе дравидийдегі “ер” яғни, еркек мал сөзінің мағынасы алтай тілдер тобында “ера” сөзі ретінде қолданылады.
Немесе үндді-европа тілдеріндегі “бұзу, қирату” сөздері алтайлық қыру, жону, , дравидийлік қыру, тырнау сөздерімен сәйкес келеді.
1 3 2 Ностратикалық тілдер дивергенциясы,
яғни жіктеліске түсу уақыты дәл емес,
болжам түрінде айтылады. Кей
деректерде ыдырауы 8 мың жыл бұрын
делінсе, енді бірінде б.д.д. 11 мың
жылдықтарға жатқызады. олар
ностратикалық тілдер семьясын Таяу
шығысқа жақын аймақ деп таниды
Ностратикалық теорияның зерттелуі Зерттеудің үш кезеңі Материалдар жиналып, екі-екіден парлап салыстырма жүргізілді. Орал-Алтайды зерттеген Шот, Кастрена, үнді-европаны зерттеген Меллер, Кюни
Салыстырмалы материал жинап, реконструкция жасау. Коллинера, Рясянен, Менгестің еңбектері. Ностратикалық ататілдері толықтай реконструкциялау. Басты зерттеуші ИличСвитич. Қорытынды Егер адамзат тілі бір жерде пайда болған болса, онда гомосапиенстер де бір орталықта - бір моноцентрде пайда болған. Ал олардың негізгі бастауы ностратикалық теориямен тығыз байланыста жатыр.
