Бағдарламасының мақсаты мен міндеттері

1 

1-Дәріс тақырыбы. Бастауыш сыныпта «Қазақ тілі» пәні бойынша үлгілік оқу 
бағдарламасының мақсаты мен міндеттері 
 
Дәрістің мақсаты: Жаңартылған білім бағдарламасын талдау. Бағдарламада ҕойылған 
маҕсат-міндеттерді саралау.
Дәрісте қаралатын мәселелер: 
Жоспар: 
1. Ҕазаҕ тілін оҕытудың маҕсаттары мен міндеттері. 
 
«Ҕазаҕ тілі» пәнін оҕытудың түпкі маҕсаты – мемлекеттік тілді ҕадірлейтін, оның 
ҕоғамдыҕ мәнін түсінетін және тіл нормаларын саҕтап,дұрыс ҕолдана білетін жеке тұлға 
ҕалыптастыру.«Ҕазаҕ тілі» пәні бағдарламасы оҕушының тіл сауаттылығы мен 
сӛзбайлығын, басҕалармен ҕарым-ҕатынасҕа еркін түсуді және оҕушының ойлауҕабілеті 
мен дүниетанымдыҕ дағдыларын кеңейтуді кӛздейді. Бағдарламаныңбілім мазмұны ҕазаҕ 
тілі арҕылы оҕушыларға ҕазаҕ халҕының материалдыҕжәне рухани мәдениетін, ҕазаҕ 
халҕының салт-дәстүрін, ҕазаҕша сӛйлеу әдебін, ҕазаҕ әдебиеті үлгілерін меңгертуді 
кӛздейді және алған білімдерінӛмірдің ҕажетті жағдаяттарына сай ҕолдана білуге 
үйретеді. «Ҕазаҕ тілі» пәні оҕушыларды ҕазаҕша ӛз ойын, сезімін білдіруге, танып-білген 
нәрселерін ҕазаҕша санасына түюге, пікір алысуға, оҕыған, кӛрген не білген нәрселері 
туралы достарымен, үлкендермен ӛз ойыменбӛлісуге, армандары мен маҕсаттары туралы 
ойын еркін жеткізіп айта білуге, репродуктивтік, продуктивтік, проблемалыҕ, 
шығармашылыҕ жаттығулардыорындата отырып үйретеді. Аудиовизуалды оҕу 
материалдарын тыңдап,түсініп, кӛріп, түсініп, берілген мазмұндағы негізгі ойды 
аныҕтайды және оған ҕатысты ӛз кӛзҕарасын ауызша немесе жазбаша түрде білдіреді. 
Кӛркем-әдеби, аҕпараттыҕ-танымдыҕ сипаттағы мәтіндерді ӛзінің оҕу маҕсатына сай 
іріктеп, оҕу тапсырмасы бойынша талдаулар жасап, ой ҕорытындысынжасауға үйренеді, 
ҕысҕа мәтіндерді жазуға дағдыланады. Бастауыш мектептегі «Ҕазаҕ тілі» пәні бойынша 
оҕушылардың білім,білік, дағдыларына ҕойылатын талаптар «Шет тілін меңгерудің 
жалпыеуропалыҕ ҕұзыреті» (CEFR) деңгейлерін (А1, А2, В1, В2, С1) негізге 
алыпайҕындалған және әр деңгейдің соңында күтілетін нәтижелер берілген. «Ҕазаҕ тілі» 
пәнін оҕытудың түпкі маҕсаты – мемлекеттік тілдіҕадірлейтін, оның ҕоғамдыҕ мәнін 
түсінетін және тіл нормаларын саҕтап, дұрыс ҕолдана білетін жеке тұлға ҕалыптастыру. 
«Ҕазаҕ тілі» пәнін оҕу арҕылы оҕушылар: - мемлекеттік тілге ҕұрмет сезімін және 
Ҕазаҕстан халҕына дегенсыйластыҕ сезімін ҕалыптастырады; 
- ҕазаҕша сӛздік ҕорын үздіксіз дамыту әдістерін меңгереді; 
- ҕазаҕша сауатты сӛйлеу дағдыларын ҕалыптастырады; 
- сӛздерді тіркестіру және жай сӛйлемдер ҕұру, айту біліктері негізінде 
ҕазаҕша ойлау дағдылары ҕалыптасады; 
- жалпы дүниетанымдыҕ ҕабілеттерін дамытады; 
- тұрмыстыҕ, оҕу, әлеуметттік-тұрмыстыҕ, әлеуметтік-мәдени салаларда 
туындайтын түрлі сӛйлеу жағдаяттарына сай ҕарым-ҕатынас жасауға 
дағдыланады; 
- меңгерген ҕазаҕша тілдік білім мен коммуникативтік іс-әрекеттеріне 
сүйене отырып, ӛзгелермен еркін ҕарым-ҕатынасҕа түседі; 
- ҕазаҕ тілінің ҕоғамдыҕ-әлеуметтік ҕызметін түсінеді; 
- тыңдалым, айтылым, оҕылым, жазылым дағдыларын дамытады.__
Ҕазаҕ тілі оҕыту маҕсаттары үш топҕа біріктіріледі. 
Білім беру маҕсаттары: оҕушыларға ана тілі туралы ғылымның негіздерін беру;тілдің 
ҕоғам ӛміріндегі маңызын аша кӛрсетіп,оны меңгерудің ӛндірісте,ҕоғам ӛмірінде аса 
ҕажетті екендігін түсіндіру;оҕушының ана тілінен жаҕсы білім алуына мүмкіндік 

2 
туғызу;тілдің ҕатынас ҕұралы екендігіне кӛздерін жеткізу;түрлі әдіс-тәсілдер арҕылы 
оҕушылардың ауызша, жазбаша тілдерін дамытып, онымен ҕаруландыру; оҕушылардың 
тіл мәдениетін ҕалыптастыру; ӛздігінен сӛйлей, жаза білуге жол ашу. 
Тәрбиелік маҕсаттар: оҕушылардың тілдік ҕұбылысҕа кӛзҕарасын ҕалыптастыру;тілдің 
адам ҕоғамымен бірге жасасып,ӛмір сүретінін, ҕоғам үшін ҕажетті ҕарым-ҕатынас ҕұралы 
болатындығын түсіндіру; тілдің жан-жаҕты дамуына жасалып отырған жағдай ҕазаҕ тіліне 
мемлекеттік дәреже беру актісімен дәлелденіп, оҕушылардың сенімін арттыру, кӛздерін 
жеткізу; оҕушылардың салт-дәстүр сезімдерін ҕалыптастыру, ҕазаҕ тілі сабаҕтарында 
еңбек тәрбиесін уағыздап, еңбек ардагерлері жайындағы мағлұматтар арҕылы еңбекке
баулу. 
Оҕушылардың танымдыҕ ҕабілеттерін дамыту:ана тіліне деген ҕызығушылыҕты арттыру; 
оҕушылардың байҕағыштыҕ,елес-болжамдыҕ, ес, ойлау,сӛйлеу ҕабілеттерінің дамуына 
жол ашу;оҕушылардың тілдік проблеманы ӛздері шеше алатындай дәрежеде үйрету;тіл 
фактілеріне, ҕұбылыстарына жан-жаҕты,жинаҕты түрде ҕарау ҕабілетін, ӛз бетімен тіл
фактілерін талдау іскерлігін ҕалыптастыру. 
Ҕазаҕ тілі пәнінің міндеттері: 
1) Толыҕ сауатты адамдар даярлау; оҕушылардың творчестволыҕ күштерін, танымдыҕ 
ҕабілетін, ӛздігінен жұмыс істеу дағдыларын дамыту. Ҕандай адамды толыҕ сауатты 
дейміз? Тілдің ӛзі мен оның грамматикалыҕ ҕұрылысы туралы білімдердің белгілі бір 
жиынтығын меңгерген адамды; ана тілінің барлыҕ мүмкіндіктерін пайдалана алатындай 
болып ҕаруланған адамды; әдеби тілмен дұрыс сӛйлеудің, мәнерлеп оҕудың дағдысын 
игерген, грамматикалыҕ және стилистикалыҕ тұрғыда ауызша, жазбаша тіл ұстартуды 
жаҕсы игерген адамды толыҕ сауатты адам деп есептейміз. Ҕазаҕ тілін оҕыту міндеттерін 
мектептің ойдағыдай жүзеге асыру жағдайлары, ҕазаҕ тілін оҕытудың ҕиын да күрделі 
міндеттерін шешу мына сияҕты шарттарға (мектептің жалпы материалдыҕ базасынан 
басҕа) тікелей байланысты: бір жағынан мұғалімнің теориялыҕ және практикалыҕ 
даярлығы дәрежесіне, тәжірибесіне, екінші жағынан мұғалімнің ҕолында ҕазаҕ тілін 
оҕытуды жаҕсы жолға ҕою үшін ҕажетті ҕұралдардың болуына байланысты. Мұндай 
ҕұралдардың ҕатарына мыналар жатады: а) бағдарламалар (түсінік сӛзі бар) - оҕылатын 
материалдың мазмұны мен кӛлемін аныҕтайды, материалды сынып-сыныпҕа бӛлуді 
реттейді; ә) оҕулыҕтар мен оҕу ҕұралдары (кӛрнекі ҕұралдар) - мұғалімнің жәрдемімен 
оҕушылар сыныпта пайдаланады, ӛздігінен жұмыс істеу үшін сабаҕта және үйде 
пайда¬ланады; б) ғылыми талданған мектептің, үздік тәжірибесін ескеріп жасалған пәнді 
оҕыту