Баяндама тақырып: “Өрттің алдын алу жүйесі” орындағАН: Әбдрақым м. Т топ: см 20 9К1

жүктеу/скачать 42,81 Kb.

бет	1/2
Дата	12.10.2022
өлшемі	42,81 Kb.
	#42576

1 2

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ
БАЯНДАМА
ТАҚЫРЫП: “ӨРТТІҢ АЛДЫН АЛУ ЖҮЙЕСІ”
ОРЫНДАҒАН: ӘБДРАҚЫМ М.Т
ТОП: СМ 20 9К1
ҚАБЫЛДАҒАН: МАКУЛБЕКОВА Г.О

Өрттің алдын-алу жүйесінің (ӨАЖ) жұмысы жанғыш ортада жанғыш орта мен тұтану көздерінің пайда болуын болдырмауға бағытталған. Жанғыш зат дегеніміз - ауадағы жанғыш заттың жарылғыш шоғырлануы. Бұл жағдайда оның барлық шыңдары «өрт үшбұрышынан» алынады, бұл жану мүмкіндігін мүлдем жояды.
Жанғыш ортаны қалыптастыру шарттарын алып тастау келесі әдістердің біреуі не бірнешеуімен қамтамасыз етілуі керек:
жанбайтын заттек мен материалдарды пайдалану. Қазіргі құрылым индустриясында жанбайтын жылытқыштар, әрлеу материалдары (минералды мақта, экомақта, шыны-магнезияға арналған сәндік панельдер және т.б.) кеңінен қолданылады;
жанғыш заттек мен материалдардың массасын және (не) көлемін шектеу: өрт қауіпті өндірістік қалдықтарды шығару, жанғыш (ЖТС) және жанғыш сұйықтықтарды (ЖС) отқа төзімді техникалық жуғыш заттекмен алмастыру;
жанғыш заттек мен материалдарды, сондай-ақ бір-бірімен әрекеттесуі жанғыш ортаның пайда болуына әкелетін материалдарды орналастырудың қауіпсіз әдістерін қолдану. Сонымен, олар жанғыш сұйықтықтарды өндіруде сақталатын не өңделетін бөлмелер сыртқы қабырғаға терезе саңылаулары не ғимараттың жоғарғы қабаттарына жақын орналасады. Бұл жағдайда ЖТС буының жарылуы кезінде ғимарат аз зақымдалады. Мысалы, кальций карбидінің (CaC2) аз мөлшерде сумен әрекеттесуі соншалықты жылуды босатады, сондықтан ауа қатысуымен газ дәнекерлеу машиналарында қолданылатын ацетилен (C2H2) өздігінен тұтанады. Мұндай жағдайлардың алдын алу үшін кальций карбиді құрғақ, жақсы желдетілетін қоймада жеңіл шатыры мен табиғи жарығы бар жерде сақталуы керек. Оны жертөледе сақтауға рұқсат етілмейді.
өрт қауіпті жабдықты бөлек бөлмелерде не ашық жерлерде орнату: ашық және қара түсті мұнай өнімдерін соруға арналған сорғы станциялары бөлек ғимараттарда не құрылымтарда, ал газ баллондары қоймалары тікелей күн сәулесінен қорғайтын құрылымдарда орналасады;
Өртке қауіпті өндірістік қалдықтарды, шаңды қалдықтарды, үй- жайлардан, технологиялық жабдықтар мен коммуникациялардан тазарту.
Жанғыш ортада пайда болу жағдайларын болдырмауға (не оны енгізуге) келесі әдістердің біреуі не бірнешеуі қол жеткізілуі керек:
ЖТС және ЖС сақтау және өңдеу үшін үй-жайларда жарылысқа қарсы электр жабдықтарын пайдалану, ғимараттар мен өрт пен жарылыс қаупі бар сыртқы технологиялық қондырғыларға найзағайдан қорғау жүйелерін орнату;
электр қондырғыларын және басқа құрылғыларды қорғаныс сөндірудің жоғары жылдамдықты құралдарын жобалауда пайдалану (тұтану көздерінің пайда болуына әкеліп соқтырады (олар қысқа тұйықталған не жүктеме номиналды жүктеме шамасынан жоғары болған кезде автоматтық сақтандырғыштар және т.б.);
статикалық электрдің пайда болуын болдырмайтын жабдықтар мен технологиялық жағдайларды пайдалану (электр жабдықтарын, ЖТС және ЖС құбырларын оларды жерге қосу арқылы қорғау. Мысалы, жанармай таситын көліктерде цистернаның корпусына қосылу үшін құрылғының соңында міндетті түрде қосылған икемді мыс жерге қосу өткізгіші (қысқыш, болттың ұшы) жерлендіргіш болуы керек.
жанғыш ортадағы ұшқынның шығуы энергиясын қауіпсіз мәндермен шектеу әдістері мен құрылғыларын қолдану (комбайндардың, тракторлардың, автомобильдердің шығатын түтіктеріне ұшқын таратқыштарды орнату);
жанғыш сұйықтықтармен және жанғыш газдармен жұмыс кезінде ішкі қауіпсіз құралдарды қолдану. Ішіне қауіпсіз не жарылысқа қарсы құралдар деп монтаждау кезінде соққылардан, үйкелістерден не құлаудан үйкеліс ұшқынын бермейтін қола, жез, дуралумин қорытпаларынан жасалған аспаптар деп аталады;
айналымдағы заттекті, материалдар мен бұйымдарды термиялық, химиялық және (не) микробиологиялық өздігінен жану жағдайларын жою. Кейде өрттер көп мөлшерде, атап айтқанда жылу электр станцияларында сақталатын көмір қоймаларында пайда болады. Көмірдің өздігінен жануы - жылу жиналу нәтижесінде көмірді тұтату. Жылу көзі - көмір қышқылының атмосфералық оттегімен реакциясы. Осы себепті оның температурасын бақылау керек және оның қалыңдығындағы температураны төмендету үшін үйіндіде сақталған көмір қабаттарын механикалық құралдармен (бульдозерлермен) уақытында араластыру қажет.
тотығу кезінде өздігінен жанушы заттекпен, мысалы темір ФeS2 не сульфит темірімен жануға қабілетті.
Шаруашылық объектілерінде өрттің алдын алуға және оған келтірілген залалды, оның ішінде жалпы физикалық жағдайлардың қайталама көріністерін азайтуға бағытталған ұйымдастырушылық шаралар мен техникалық құралдар жиынтығын қамтамасыз ететін өрт қауіпсіздігі жүйелері болуы керек [2Б.1.2.].
Бұл жағдайда өрт қауіптілігінің рұқсат етілген деңгейі жылына бір адамға қауіпті өрт факторларының әсерінен 10-6 аспауы керек [2Б.1.2.].
Бұл дегеніміз, бір жыл ішінде біздің елде өрттен миллион адамға 1-ден көп адам зардап шегуі мүмкін (жарақат алу не өлу).
Демек, Қазақстан Республикасында 18 миллион халқы бар өрттен зардап шеккендердің саны, өрттен қорғау жүйелерінің жұмысының сенімділігі белгіленген жағдайда жылына 18 адамнан аспауы керек.
ҚР ІІМ ТЖК мәліметтері бойынша, соңғы 10 жыл ішінде Қазақстан Республикасының аумағында жыл сайын орта есеппен 14-15 мың өндірістік және тұрмыстық өрт шығады, олардың ішінде 900-ге жуық адам жарақат алып, 400-ден 500-ге дейін адам қайтыс болады, мүліктік залал 3-тен 5-ке дейін. миллиард теңге [15].
Осылайша, қайтыс болған және зардап шеккендердің жалпы саны жылына орта есеппен 1400 адамды құрайды, бұл стандартты көрсеткіштен 77 есе жоғары [2] [(900+500)/18=77,7].
Тұрғын үй аймағында өрттің шығуы келесі себептерге байланысты:
өрт қауіпсіздігінің негізгі ережелерін білмеу не білмеу;
электр сымдарының ақаулығы;
электр құрылғыларының өрті: ақаулы, импровизацияланған не қараусыз қалдырылған;
газдың ағуы;
пештер мен каминдерді абайсыз пайдалану;
балалармен абайсызда отпен қарым-қатынас жасауы және отпен ойнау;
Кәсіпорындарда өрт, әдетте, келесі себептерге байланысты болады:

кәсіпорын персоналының ӨҚЕ өртке қарсы қауіпсіздік тәртібін сақтамауы;
өрт шығуына әкелетін технологиялық процестің бұзылуы (ЖС, ЖТС төгілуі, электр жабдықтарының шамадан тыс жүктелуі, ӨҚЕ сақтамай дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу);
ақаулы жабдықты (мойынтірек, сорғы қондырғыларының біліктері, ЖТС және ЖС бар ыдыстардың тыныс алу клапандары, технологиялық қондырғының көрсеткішін бақылауға арналған құрылғылар: ЖТС және ЖС қысым өлшеуіштері, өлшеуіш, термометр, газ анализаторы және т.б.) кәсіпорындағы жұмыс үрдісінде пайдалану;
ғимарат қажетті өрт техникасымен жабдықталмаған: өрт шкафтары, өрт тақталары және әртүрлі өрт сөндіргіштер.

Шаруашылық нысандарындағы өрттің әлеуметтік қауіп-қатерін азайту үшін өрттің қауіпсіздігі өрттің алдын-алу жүйелерімен, өрттен қорғау жүйесімен, сондай-ақ ұйымдастырушылық-техникалық шаралармен қамтамасыз етілуі керек

Өрт қауіпсіздігі стандарттары кез-келген объектіде өрттің пайда болуын болжайтындықтан, өрт қауіпсіздігі жүйелері келесі қағидатқа

негізделеді:
Өрттің шығу мүмкіндігін азайту;
Өрт туындаған кезде оның таралуын барынша шектеуге жағдай жасау;
Ғимараттардың көлемді-жоспарлау және құрылымдық шешімдері адамдар мен материалдық құндылықтарды қауіпсіз көшіру үшін жағдайды қамтамасыз ету;
Өртті оқшаулау, өртті сөндіру және апаттық-құтқару жұмыстарын сәтті жоюға жағдай жасау.
Ұйымдастыру техникалық шаралар жүйесіне қойылатын талаптар
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің ұйымдастырушылық техникалық шаралары келесі қызметтік әрекеттерді орындауы керек:
халықтың өрт қауіпсіздігі мәселелерін шешуге қатысуы;
-тұрғындарға өрт және техникалық минимум (ӨТМ) бағдарламаларын қоса алғанда, жұмыста және үйде өрт қауіпсіздігі шаралары
-туралы оқытуды ұйымдастыру;
-өрт қауіпсіздігі саласында насихат жүргізу;
-алғашқы өрт қауіпсіздігі шараларын қамтамасыз ету;
-ғимараттағы не құрылыстағы адамдар санын олардың өрт не ғимараттан көшірулану қауіпсіздігіне кепілдік беретін мәндермен шектеу;
-ғимаратта не құрылыста өрт болған кезде әкімшіліктің, жеке құрамның және адамдардың іс-әрекеттері және адамдарды көшіруды ұйымдастыру;
-мемлекеттік және мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерді, сондай-ақ қалалар мен елді мекендерде, сондай-ақ меншіктің әртүрлі нысанында ерікті өрт сөндіру топтарын құру және олардың қызметін ұйымдастыру.
Мысалы, өрт сөндіру бөлімдерін ауылдар мен қалаларда, сондай-ақ ауылдық елді мекендерде орналастыру, бірінші өрт сөндіру бөлімінің шақыру пунктіне келу уақыты ауылдар мен қалаларда 10 минуттан аспауы керек, ал ауылдық елді мекендер үшін - 20 минуттан артық болмауы керек [3].
Қалалар мен елді мекендерге арналған өрт сөндіру станцияларының және өрт сөндіру машиналарының саны «Өртке қарсы қызмет органдарының объектілерін жобалау стандарттары» ҚР ҚН талаптарына сәйкес анықталады.
Маңызды! Өрт қауіпсіздігі жүйесінің тиімді қолданылуы объектінің өрт қауіптілік деңгейі (ӨҚД) өрттен қорғау жүйесін құрудың экономикалық шығындарына сәйкес келген кезде қамтамасыз етіледі (ӨҚҚҮ – өртке қарсы қорғануды үнемдеу):

жүктеу/скачать 42,81 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2